Qısa qeydlərim və ya bir dəqiqəlik söz...
29-07-2020 [17:19]
Emil Rasimoğlu
***
Klassik ədəbiyyatımızdan üzü bəri özü də bilmədən müəlliflər tərəfindən sənətə və ya kütləyə hesablanan şeirlər yaranıb və bu gün də yaranmaqdadır. Təbii ki, o hesablama anlayışı müəllifin məqsədindən yox, mətn üzərində müəllifdəki dünyagörüşün, baxış tərzinin qənaətindən irəli gəlir. Öncə burada ayaq saxlayıb onu deyim ki, gəlin görək, kütlə təfəkkürlü şeirlər dərin mətni ehtiva edirmi? Qətiyyətlə deyərdim ki, yox! (Təbii ki, mənə görə)
Yola davam edim...Mən şeirin ənənəviliyindən danışmıram. Sən ənənəvi üslubda şeir yaza bilərsən ki, içində böyük novatorluq ola bilər. Bununla bağlı az sonra söz açacağam.
Mən əsas mövzuya kütlə baxışıyla, təfəkkürüylə yanaşan, çağdaş dövrümüzdə biri-birini təkrarlayan yaradıcılıqları vurğulamaq istəyərdim.
Məsələn, bu gün Sabir Rüstəmxanlının, İbrahim İlyaslının, İlham Qəhrəmanın, Ayaz Arabaçının, Elşən Əzimin, Kəmaləddin Qədimin və.s...yazdıqlarının ən dolğun variantını bir zamanlar Xəlil Rza Ulutürk, Akif Səməd, Məmməd İlqar, Zəlimxan Yaqub, Məmməd İsmayıl, Ağamalı Sadiq Əfəndi yazdı, bitirdi. Artıq ədəbiyyat o mərhələni çoxdan adlayıb. Zamanında o səpkili şeirlər müəyiyən qədər də olsa sənəti əks etdirirdisə bu gün tamamilə əks etdirə bilmir. Əslində modern düşüncə qarşısnda gücü çatmır əks etdirməyə. Sadəcə təkrarçılıq, yoruculuq...Deyə bilərsiniz ki, folklordan gəlir. Folklordan gəlsə də artıq necə deyərlər ədəbiyyat da yarada bilmir.
Şeirdə bir müəllif kimi sən hamı oldunsa orada istedad yoxdu, sadəcə yazmaq vərdişi var. Az öncə dediyim kimi burada söhbət ənənəvi üslubdan getmir. Məsələn, Ramiz Rövşən, Salam Sarvan, Əlizadə Nuri, Narıngül Nadir, Səhər Əhməd, Mətləb Ağa və.s...də ənənəvi üslubda yazdı. Amma onlar bu ənənəviliyin içində qismən də olsa öz yenilikçiliyini edə bildi. Sonrakı nəsillərdən daha bunların da yazdığını yazmaq tələb olunmur. Çünki artıq bu mərhələ də ömrünü başa vurmaqdadır.
Bu məqamda yeri gəlmişkən bir nüansı da qeyd edim ki, ənənəvi üslubda novatorluq edən adlarını çəkdiyim (eləcə də çəkmədiyim bir sıralarının) bu müəlliflərin ən böyük bəlası isə müxtəlif zamanlarda biri-birindən yaranmağı oldu. Məsələn, Ramiz Rövşənin çox hissəsində Mirzə Ələkbər Sabir, Salam Sarvanın çox hissəsində Ramiz Rövşən, Mətləb Ağanın, Səhər Əhmədin, Aqşin Yeniseyin, Narıngül Nadirin və.s...çox hissəsində Salam Sarvan göründü. Buna təsirlənmək də deyə bilərik. Əslində ədəbiyyatda bu və ya bu kimi amillər kifayət qədərdir.
Adlarını çəkdiyim və ya çəkmədiyim bütün müəlliflərin yaradıcılığına sayğı duyuram. Sadəcə mən bir qələm adamı kimi (tənqidçi kimi yox) öz müşahidələrimin bir hissəsini yazdım. Təbii ki, barışmayan da ola bilər. Bütün hallarda fikirlərə hörmətlə yanaşmağı unutmayaq!..
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
"Kocaelispor" yeni transferlə bağlı xəbər yayıb
"Sabah “Kapital Bank” yansa, yazacaqlar ki, ““Sədərək” yanır" - Mətbuat katibindən etiraz
Qarabağ zonasında daha 1459,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib
"Beşiktaş" oyunçusunu icarəyə verdi
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Qəzzada aclıq: daha 11 nəfər ölüb, 2-si uşaqdır
Prezident Böyük Britaniyanın dövlət nazirini qəbul edib - İlham Əliyevə forma hədiyyə olundu + FOTOLAR
"Azəriqaz"da struktur dəyişikliyi: "Hüquqi statusu olmayan" Regional Qaz İstismar İdarəsi və ya... - SƏNƏD
"Bolonya" Conata Rou heyətinə qatıb
Dövlət Xidmətinin bu səlahiyyəti ləğv olunub - Fərman
Tikinti ilə bağlı mühüm yenilik - Ali Məhkəmə qanunsuz və özbaşına tiklilərlə bağlı izahat verdi
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb
Prezident sərəncam verdi: “Rəqəmsal dövlət maliyyəsi” informasiya sistemi yaradıldı - Vəsaitlərə nəzarət gücləndirildi
"İşçilər Mehriban xanıma etirazlar edirdi, o da deyirdi ki, "kim işləmirsə, ərizəsini yazsın" - Məhkəmə işi
Vyetnamda qasırğa təlükəsi: 586 min insan təxliyə olunub
""Sədərək”də əmlakın sığortalanması səviyyəsi tamamilə fərqlidir" - Deputatdan yanğınla bağlı maraqlı şərh
Rumıniya Senatının üzvü "Heydər Əliyev” zirvəsinə qalxıb - FOTOLAR
Pirəkəşkül və Ağdərədə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
Ağdərədə insan skiletinin qalıqları tapılıb
"Mançester Siti" müdafiəçisinin müqaviləsini uzatdı
Sedat Peker sükutu pozdu: "Mən bu dövlətin övladıyam"
Tayfur Bingöl "Kocaelispor"a transfer olub
37 yaşında tələbə oldu - VİDEO
Qəbələdə narkotik bitki yetişdirən şəxs tutulub
Ebereçi Eze "Arsenal"a keçib - 67.5 milyon funt sterlinqə...
"Beşiktaş" Rıdvan Yılmaz ilə müqavilə imzaladı - 3+1 illik
"SƏDƏRƏK"DƏ GÜCLÜ YANĞIN... - VİDEOLAR, FOTOLAR (Yenilənib)
"Qalatasaray" səfərdə "Kayserispor"u "sökdü"
İsrail Sənanı bombalayıb - 2 nəfər ölüb, 40 yaralı var
Qəzzada daha bir jurnalist öldürülüb
"Fənərbağça" Edson Alvarezlə bağlı açıqlama yayıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Zelenskidən İlham Əliyevə minnətdarlıq: "Strateji tərəfdaşlığımızı inkişaf etdirməyi səbirsizliklə gözləyirik”
32 yaşlı ər 34 yaşlı arvadını öldürdü - Lənkəranda
ABŞ-də baş verən atışmada 1 nəfər ölüb, 4 nəfər yaralanıb
Azərbaycan XİN: "Müstəqillik gününüz mübarək, Ukrayna!”
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
"Ərazi bütövlüyü və suverenlik məsələlərində..." - İlham Əliyev Zelenskiyə məktub göndərdi
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ramil Səfərovun həyat yoldaşı müşavir vəzifəsindən ayrıldı
Gürcüstanın Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəhbəri istefa verib
"Qarabağ" - "Ferentsvaroş" oyununa 30 minə yaxın bilet satılıb
Röya Ayxanın şikayət etdi, "lent.az”ın instagram səhifəsi bloklandı - Mətbuat Şurası hansı addımı atmağa hazırlaşır?
Politoloq niyə “xarici agent”lər siyahısına salındı? - İddia
Azərbaycanlı tələbə Türkiyədə saxlanılıb - Deport olunacaq
İradə Muradova Yasamalda öldürülüb (Yenilənib)