Qısa qeydlərim və ya bir dəqiqəlik söz...
29-07-2020 [17:19]
Emil Rasimoğlu
***
Klassik ədəbiyyatımızdan üzü bəri özü də bilmədən müəlliflər tərəfindən sənətə və ya kütləyə hesablanan şeirlər yaranıb və bu gün də yaranmaqdadır. Təbii ki, o hesablama anlayışı müəllifin məqsədindən yox, mətn üzərində müəllifdəki dünyagörüşün, baxış tərzinin qənaətindən irəli gəlir. Öncə burada ayaq saxlayıb onu deyim ki, gəlin görək, kütlə təfəkkürlü şeirlər dərin mətni ehtiva edirmi? Qətiyyətlə deyərdim ki, yox! (Təbii ki, mənə görə)
Yola davam edim...Mən şeirin ənənəviliyindən danışmıram. Sən ənənəvi üslubda şeir yaza bilərsən ki, içində böyük novatorluq ola bilər. Bununla bağlı az sonra söz açacağam.
Mən əsas mövzuya kütlə baxışıyla, təfəkkürüylə yanaşan, çağdaş dövrümüzdə biri-birini təkrarlayan yaradıcılıqları vurğulamaq istəyərdim.
Məsələn, bu gün Sabir Rüstəmxanlının, İbrahim İlyaslının, İlham Qəhrəmanın, Ayaz Arabaçının, Elşən Əzimin, Kəmaləddin Qədimin və.s...yazdıqlarının ən dolğun variantını bir zamanlar Xəlil Rza Ulutürk, Akif Səməd, Məmməd İlqar, Zəlimxan Yaqub, Məmməd İsmayıl, Ağamalı Sadiq Əfəndi yazdı, bitirdi. Artıq ədəbiyyat o mərhələni çoxdan adlayıb. Zamanında o səpkili şeirlər müəyiyən qədər də olsa sənəti əks etdirirdisə bu gün tamamilə əks etdirə bilmir. Əslində modern düşüncə qarşısnda gücü çatmır əks etdirməyə. Sadəcə təkrarçılıq, yoruculuq...Deyə bilərsiniz ki, folklordan gəlir. Folklordan gəlsə də artıq necə deyərlər ədəbiyyat da yarada bilmir.
Şeirdə bir müəllif kimi sən hamı oldunsa orada istedad yoxdu, sadəcə yazmaq vərdişi var. Az öncə dediyim kimi burada söhbət ənənəvi üslubdan getmir. Məsələn, Ramiz Rövşən, Salam Sarvan, Əlizadə Nuri, Narıngül Nadir, Səhər Əhməd, Mətləb Ağa və.s...də ənənəvi üslubda yazdı. Amma onlar bu ənənəviliyin içində qismən də olsa öz yenilikçiliyini edə bildi. Sonrakı nəsillərdən daha bunların da yazdığını yazmaq tələb olunmur. Çünki artıq bu mərhələ də ömrünü başa vurmaqdadır.
Bu məqamda yeri gəlmişkən bir nüansı da qeyd edim ki, ənənəvi üslubda novatorluq edən adlarını çəkdiyim (eləcə də çəkmədiyim bir sıralarının) bu müəlliflərin ən böyük bəlası isə müxtəlif zamanlarda biri-birindən yaranmağı oldu. Məsələn, Ramiz Rövşənin çox hissəsində Mirzə Ələkbər Sabir, Salam Sarvanın çox hissəsində Ramiz Rövşən, Mətləb Ağanın, Səhər Əhmədin, Aqşin Yeniseyin, Narıngül Nadirin və.s...çox hissəsində Salam Sarvan göründü. Buna təsirlənmək də deyə bilərik. Əslində ədəbiyyatda bu və ya bu kimi amillər kifayət qədərdir.
Adlarını çəkdiyim və ya çəkmədiyim bütün müəlliflərin yaradıcılığına sayğı duyuram. Sadəcə mən bir qələm adamı kimi (tənqidçi kimi yox) öz müşahidələrimin bir hissəsini yazdım. Təbii ki, barışmayan da ola bilər. Bütün hallarda fikirlərə hörmətlə yanaşmağı unutmayaq!..
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Bu gün Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günüdür
BƏƏ Yəməndəki hərbçilərini geri çəkdi
"Peşman deyiləm, lakin..." - "Beşiktaş"ın heyətindən kənarlaşdırılan futbolçu danışdı
Prezident İlham Əliyev bu fotonu paylaşdı - FOTO
Mauro İkardinin 15 yaşında çəkdirdiyi şəkil gündəm oldu - FOTO
İsrail Livanı top atəşinə tutub
Aralıq dənizində zəlzələ olub
Tayfur Bingöl super liqa ilə bağlı proqnoz verdi
Şeyma Subaşı hava limanında saxlanılıb - FOTO
Naftalan Müalicə və Sağlamlıq Mərkəzindən xoş təəssürat... - Səxavət Tağlar yazır (FOTOLAR)
İCRA BAŞÇISI İDMAN GEYİMİNDƏKİ MÜĞƏNNİYƏ HESABAT VERİR - Bu, dövlət ərkanı və atributlarına hörmətsizlik deyilmi?! (VİDEO, FOTOLAR) - Yenilənib
Elman Rüstəmovun biznesinin biri qapadıldı
“Azercell” yenilənmiş “Hədiyyə çarxı”nı təqdim edir
Sabiq icra başçısı azadlığa buraxılıb
Rəsmi Kiyev Putinin iqamətgahına hücum etmədiyini deyir: "Moskva dəlillər təqdim edə bilmədi"
Dövlət Xəzinədarlığı Agentliyinin adı dəyişib - Fərman
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 6 günlük məzənnəni açıqladı
14 nəfər zəhərlənib - Ucarda
Energetika Nazirliyinə əlavə səlahiyyət verildi - Fərman
Deputat Rasim Musabəyov “Şərəf” ordeni ilə təltif olunub - Sərəncam
YENİ QURUM YARADILDI - Fərman
Vəkil adından qanunsuz istifadə edənlər cərimələnəcək
“Azercell Könüllüləri” uşaqlara bayram sevinci yaşadıb - FOTOLAR
Əli Əsədovla Küveytin Baş naziri telefonda danışıb - Açıqlama
"Beynəlxalq Bankı”ın İdarə Heyəti sədrinin birinci müavini vəzifədən niyə çıxarılıb?
TARİF ŞURASI YENİ QƏRAR VERDİ: işıq... - Yeni qiymətlər
Daha 237 dərmanın qiyməti dəyişib - Qərar
BENZİN VƏ DİZELİN QİYMƏTİ QALXDI - Tarif Şurası qərar verdi
Şahin Tağıyevin cənazəsi Vətənə gətirilir
Axtarışda olan Nicat Rəhimov Bosniya və Herseqovinada saxlanılıb
Səudiyyə bu hücumla açıq mesaj verir - Təhlil
Spiker: "Payız sessiyasında 86 qanun və qərar layihəsi qəbul edilib"
Milli Məclis müraciət yayıb
Dövlət qulluğu ilə bağlı yeni qanun qəbul edildi - DETALLAR
Yeni il gecəsi hava necə olacaq? - Proqnoz
Onlara leytenant hərbi rübəsi veriləcək - Yeni qanun
Sosial şəbəkədə narkotiki təbliğ edən şəxs həbs olunub
Bakıda 3 nəfər 27 kq narkotiklə tutulub
İRAN PULU DƏYƏRDƏN DÜŞDÜ, XALQ AYAĞA QALXDI - Mərkəzi Bank sədri istefa verdi, Prezident etirazçılara səsləndi (VİDEO, FOTOLAR)