Qısa qeydlərim və ya bir dəqiqəlik söz...
29-07-2020 [17:19]
Emil Rasimoğlu
***
Klassik ədəbiyyatımızdan üzü bəri özü də bilmədən müəlliflər tərəfindən sənətə və ya kütləyə hesablanan şeirlər yaranıb və bu gün də yaranmaqdadır. Təbii ki, o hesablama anlayışı müəllifin məqsədindən yox, mətn üzərində müəllifdəki dünyagörüşün, baxış tərzinin qənaətindən irəli gəlir. Öncə burada ayaq saxlayıb onu deyim ki, gəlin görək, kütlə təfəkkürlü şeirlər dərin mətni ehtiva edirmi? Qətiyyətlə deyərdim ki, yox! (Təbii ki, mənə görə)
Yola davam edim...Mən şeirin ənənəviliyindən danışmıram. Sən ənənəvi üslubda şeir yaza bilərsən ki, içində böyük novatorluq ola bilər. Bununla bağlı az sonra söz açacağam.
Mən əsas mövzuya kütlə baxışıyla, təfəkkürüylə yanaşan, çağdaş dövrümüzdə biri-birini təkrarlayan yaradıcılıqları vurğulamaq istəyərdim.
Məsələn, bu gün Sabir Rüstəmxanlının, İbrahim İlyaslının, İlham Qəhrəmanın, Ayaz Arabaçının, Elşən Əzimin, Kəmaləddin Qədimin və.s...yazdıqlarının ən dolğun variantını bir zamanlar Xəlil Rza Ulutürk, Akif Səməd, Məmməd İlqar, Zəlimxan Yaqub, Məmməd İsmayıl, Ağamalı Sadiq Əfəndi yazdı, bitirdi. Artıq ədəbiyyat o mərhələni çoxdan adlayıb. Zamanında o səpkili şeirlər müəyiyən qədər də olsa sənəti əks etdirirdisə bu gün tamamilə əks etdirə bilmir. Əslində modern düşüncə qarşısnda gücü çatmır əks etdirməyə. Sadəcə təkrarçılıq, yoruculuq...Deyə bilərsiniz ki, folklordan gəlir. Folklordan gəlsə də artıq necə deyərlər ədəbiyyat da yarada bilmir.
Şeirdə bir müəllif kimi sən hamı oldunsa orada istedad yoxdu, sadəcə yazmaq vərdişi var. Az öncə dediyim kimi burada söhbət ənənəvi üslubdan getmir. Məsələn, Ramiz Rövşən, Salam Sarvan, Əlizadə Nuri, Narıngül Nadir, Səhər Əhməd, Mətləb Ağa və.s...də ənənəvi üslubda yazdı. Amma onlar bu ənənəviliyin içində qismən də olsa öz yenilikçiliyini edə bildi. Sonrakı nəsillərdən daha bunların da yazdığını yazmaq tələb olunmur. Çünki artıq bu mərhələ də ömrünü başa vurmaqdadır.
Bu məqamda yeri gəlmişkən bir nüansı da qeyd edim ki, ənənəvi üslubda novatorluq edən adlarını çəkdiyim (eləcə də çəkmədiyim bir sıralarının) bu müəlliflərin ən böyük bəlası isə müxtəlif zamanlarda biri-birindən yaranmağı oldu. Məsələn, Ramiz Rövşənin çox hissəsində Mirzə Ələkbər Sabir, Salam Sarvanın çox hissəsində Ramiz Rövşən, Mətləb Ağanın, Səhər Əhmədin, Aqşin Yeniseyin, Narıngül Nadirin və.s...çox hissəsində Salam Sarvan göründü. Buna təsirlənmək də deyə bilərik. Əslində ədəbiyyatda bu və ya bu kimi amillər kifayət qədərdir.
Adlarını çəkdiyim və ya çəkmədiyim bütün müəlliflərin yaradıcılığına sayğı duyuram. Sadəcə mən bir qələm adamı kimi (tənqidçi kimi yox) öz müşahidələrimin bir hissəsini yazdım. Təbii ki, barışmayan da ola bilər. Bütün hallarda fikirlərə hörmətlə yanaşmağı unutmayaq!..
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"İCRA BAŞÇISININ QARDAŞI, BACISI OĞLU..." - Həbsdəki məmurun qardaşı Prezidentə məktubunda elə iddialar irəli sürdü ki...
ƏRDOĞAN FRANSA İLƏ YUNANISTANA BARMAQ SİLKƏLƏDİ: "Hücum etsəniz, ağır bədəlini ödəyərsiniz" - Aralıq dənizində gərginlik
“Azneft” dairəsində ağır qəza: xəsarət alan var
Türkiyədə daha 1243 nəfərdə koronavirus aşkarlandı
PREZİDENT İLHAM ƏLİYEV TÜRK GENERALLARLA BİR ARADA: "Bu təlimlər bəzi ölkələrdə narahatlıq doğurur, ancaq..." - FOTOLAR
Trampdan İsraillə BƏƏ arasında imzalanan sazişə reaksiya: "Bu gün böyük sıçrayış var!"
"İndi əmlak almaq məsləhətdir..." - Ekspert belə deyir
Millimizin yeni Baş məşqçisi "Neftçi"nin məşqini izləyib
AKAR ZAKİR HƏSƏNOVLA BİRGƏ HƏRBİ TƏLİMİ BELƏ İZLƏYİB - VİDEO/FOTOLAR
SƏNƏT FƏDAİSİ: Elmira Rəhimova kimdir? - VİDEO/FOTOLAR
Bu obyektlərdə qaydalar pozulub - SİYAHI
Təhsil İnstitutu: "İndiki şəraitdə ali təhsil sisteminin ənənəvi formada geriyə dönməsi mümkün deyil"
"Həftədə 2 gün dərs olsun" - Direktor müavini
DTX ELDAR HƏSƏNOVU HƏBS ETDİ - Sensasion həbslə bağlı rəsmi açıqlama
Azərbaycanda daha 91 nəfər koronavirusa yoluxub, 3 nəfər vəfat edib - 211 xəstə isə sağalıb
UEFA milli komandaların turnirləri ilə bağlı qərarlar qəbul edib
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Əfqanıstandakı bir qrup sülhməramlımız Bakıya qayıdıb
Akar Azərbaycandan dünyaya mesaj verdi: "Bu və bundan sonra icra ediləcək təlimlər..."
“Türk ordusu dünyanın ən güclü ordularındandır və bu, bizim şansımızdır" - Zakir Həsənov
Hulusi Akar Zakir Həsənovla birgə hərbi təlimi izlədi: "Sonadək Azərbaycanın yanındayıq”
ALİ və ORTA MƏKTƏBLƏRDƏ TƏDRİS İLƏ BAĞLI İKİ SSENARİ: institutdan yeni təkliflər + DETALLAR
DİM bugünkü imtahanlardakı tapşırıqların cavablarıını açıqladı
Eldar Həsənov Bakıda istintaqa cəlb olunub
Bakıda avtobus yandı - VİDEO
Daxili İşlər nazirinin sabiq müavininin qardaşı oğlu 10 kq narkotiklə tutuldu - TƏFƏRRÜAT
Azərbaycan hərbçiləri Moskvaya gediblər
Daha bir rayonda yas mərasimi yarımçıq dayandırıldı - 6 nəfər polisə aparıldı + FOTO
İran Rusiyanın COVID-19 peyvəndini yararsız saydı: "İnsan üzərində sınağı düzgün tamamlanmayıb”
Cəzalandırılan Azərbaycan taekvondoçusu: “Diskvalifikasiya qərarı mənim üçün önəm daşımır”
“Yandex”in Belarusdakı ofisinə naməlum silahlılar daxil olub
Azərbaycanda sereloji testdən neçə nəfər keçiriləcək? - Açıqlama
Vergi Xidməti: "5,9 milyon manat ƏDV məbləği geri ödənilib"
Azərbaycanın xanım idmançısı dopinqə görə cəzalandırılıb
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
İranda daha 2625 nəfər koronavirusa yoluxub