17-02-2018 [14:51]
Türkiyə-Yunanıstan arasındakı böhranın Qardak qayalıqlarından daha dərin səbəbləri var. Yunanıstana dəstək verən Avropa İttifaqının reaksiyasının səbəbləri başqadır. Livanın baş naziri Saad Haririnin Ər-Riyadda girov qalması, İsrailin Livan sərhədinə divar hörməsi, Əsədin Rusiya raketləri ilə İsrailin F-16 təyyarəsini vurması və son olaraq, ABŞ dövlət katibi Reks Tillersonun Beyrutda boş otaqda gözlədilməsi son günlər gündəmin əsas mövzularıdır. Türkiyəli yazar Taha Dağlı bütün baş verənlərin pərdəarxasında Aralıq dənizinin şərqindəki təbii qaz yatağının olduğunu yazıb.
Mia.az Publika.az-a istinadən həmin məqaləni təqdim edir:
"Qaz müharibəsi” və Baş nazirin girov götürülməsi
Aralıq dənizindəki qarşıdurma 2009-cu ildə başladı. Həmin il amerikalılar dənizin Livan sahillərində qaz rezervləri tapdı. İsrail 12 quyudan ikisinə sahib çıxdı, 2013-cü ildə həmin quyuların istismarına başladı. İsrailin məqsədi təbii qazı Türkiyə üzərindən transfer etmək idi. "Mavi Mərmərə” məsələsində ilk şərt olan üzr istəmə də bundan qaynaqlanırdı. Lakin Türkiyə İsrailin təklifini isti qarşılamadı.
Daha sonra Misirdə çevriliş oldu, Sisi prezident elan edildi. İsrail Aralıq qazının transferi üçün yeni plan hazırladı. Plana Misir və Yunanıstan daxil idi. Quyuların çoxuna sahib olan Livan bu plandan kənarda qaldı. İsrailin planı təbii qazı Yunanıstan üzərindən birbaşa Avropa bazarına çıxarmaqdı. Bu, Rusiya qazının asılılığından xilas olmaq istəyən Avropa üçün də əhəmiyyətli idi. Rusiyanın Avropanın qaz bazarında hegomonluğunu qırmaqda maraqlı olan ABŞ-ın Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsraili yaxınlaşdırmaq layihəsinin önəmi 2017-ci ilin sonlarında ortaya çıxdı. 2017-ci ili noyabr ayında Livan böhranı yarandı. Livanın baş naziri Saad Hariri Səudiyyə Ərəbistanına gələrək istefa verdi. Əslində isə onun Ər-Riyadda girov götürüldüyü ortaya çıxdı.
Fransanın müdaxiləsi və qazancı
Livan böhranına ilk müdaxilə edən ölkə Fransa oldu. Fransa prezidenti Emmanuel Makron Haririni Ər-Riyaddan Parisə gətirdi, sonra da Beyruta göndərdi və Hariri yenidən baş nazir postuna əyləşdi.
2017-ci ilin dekabr ayında Livan Aralıq dənizindəki təbii qazın istismarı işini Fransa, İtaliya və Rusiya şirkətlərinə verdi. Livanın Fransa, Rusiya və İtaliya ilə anlaşması ABŞ-İsrail cəbhəsinin oyununu pozdu. İsrail-Livan qarşıdurması başladı, nəticədə İsrail Livanla sərhədə divar hörməyə başladı və Livanı müharibə ilə təhdid etdi.
Ruslardan yəhudilərə raketli mesaj
Ötən həftə Əsəd rejimi ilk dəfə İsrail təyyarəsini vurdu. Səbəb İsrailin Suriya sərhədini pozması idi. Hərçənd, İsrail 2012-ci ildən indiyə qədər Suriya sərhədini 20 dəfə pozmuşdu, lakin indiyə qədər Əsəd heç bir reaksiya verməmişdi. İndi bu addımı atması, xüsusilə də İsrail təyyarəsini Rusiya raketi ilə vurması əslində Moskvanın Təl-Əvivə mesajı idi.
Və bütün bunların fonunda Yunanıstanın Türkiyəyə qarşı "baş qaldırması” da təsadüfi deyil. Afina NATO və Avropa İttifaqının dəstəyi olmadan bunu etməz. Məsələ heç də Kardakla məhdudlaşmır, əsl səbəb Aralıq dənizindəki təbii qazdır.
Tillersonun gözlədilməsinin arxasındakı şok səbəb
Nəhayət Tillersonun Livan prezidenti ilə görüş üçün gözlədilməsi məsələsi... ABŞ dövlət katibi Ankaraya səfərdən öncə Beyruta getdi və görüş üçün Livan prezidentini salonda bir müddət gözlədi. Bu, ABŞ-dan gəlmiş yüksəkvəzifəli şəxsə qarşı nadir hallarda baş verən hadisədir.
Digər tərəfdən, Tillersonun önünə su belə qoyulmaması da diqqətçəkən detallardan idi. Tillerson ABŞ-ın nəhəng enerji şirkəti "Exxon Mobil”in İdarə Heyətinin keçmiş rəhbəridir. O, Livanda səfərdə olarkən, Kiprin yunan hissəsi adanın sahillərindəki qaz yataqlarının istismarını "Exxon Mobil”ə verdi. Livanlıların Tillersonu soyuq qarşılaması da "Exxon Mobil”in Aralıq dənizindəki addımından irəli gəlirdi.
Lucas Hernandez AVRO-2024-də oynaya bilməyəcək
"Qalatasaray"ın canlı əfsanəsi peşman olub: "Kasilyas dedi ki, həyatımı məhv etdin..."
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - FOTOLAR
Gürcüstan parlamentinin qarşısında polislə etirazçılar arasında toqquşma olub - Saxlanılanlar var
Sabiq nazirin məhkəməsində şok ifadə: "Pullar dollara çevrilir və Komitə sədrinə verilirdi..."
Nazir Vüqar Hüseynovu da yola salacaq? - KTN-nin mətbuat xidmətində yeni təyinat oldu
Ərdoğanla CHP lideri bir araya gəldi - FOTOLAR (Yenilənib)
İki bankın əmlakları satışa çıxarıldı - Bu qiymətlərə
Kafedra müdiri nazirliyə icarəyə obyekt verib
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
"Beşiktaş" Devin Özekə rəsmi təklif göndərdi - "İki gün vaxt verin!"
Sergen Yalçın, yoxsa Barış Alper Yılmaz? - Aktrisa heç bir ilə sevgili olmadığını deyir
Ağcabədidə qətl: 32 yaşı şəxs qardaşı arvadını öldürdü
ONLARA BİRDƏFƏLİK MADDİ YARDIM VERİLƏCƏK - Sərəncam
SABİQ NAZİR REKTOR TƏYİN OLUNDU - Sərəncam
İlham Əliyev Rusiya rəsmilərini qəbul edib - FOTO (YENİLƏNİB)
"O biri dünyada bizi cənnət gözləyir" - Abdi Şərifov + VİDEO
Dini liderlərinin Şuşa Bəyannaməsi qəbul edilib
“Azərsun Holdinq”ə 25 min manatadək cərimə protokolu yazılıb
Partiya sədri: "Polislə dava etmək mənə və ya partiyama yaraşmaz"
Ərdoğan sosial mediada şou verən deputatlara "təpindi": "Gərək hər şeyi mən deyəm?!" - FOTOLAR
Dövlət Neft Fondu 623,4 milyon dollar satıb - Aprel ayı ərzində
Zəlimxan Məmmədli Gürcüstana getdi: "Bu günə şükür..." - FOTOLAR
“Azərikard”ın baş direktor müavini şirkətdən ayrılıb
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
“Xalçalarda yaşayan tariximiz” adlı sərginin açılışı olacaq
“Alatava” ilə bağlı son qərar verildi - VİDEO
İcra başçısının qardaşı oğlu: “Atamı bu hərəkətinə görə öldürdüm” - Sabiq rəisin qətliylə bağlı sensasion ifadə
ABŞ Azərbaycanın bu şirkətinə sanksiya tətbiq etdi - Səbəb
Füzuli şagirdləri üçün “Nar”dan gözəl hədiyyə - FOTOLAR