AMEA-nın müxbir üzvü vəfat edib
05-02-2025 [17:50]
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) müxbir üzvü Rüfət Mir-Qasımov vəfat edib.
AMEA-dan Mia.az-a verilən məlumata görə, Rüfət Mir-Əsədulla oğlu Mir-Qasımov 17 aprel 1940-cı ildə Bakı şəhərində anadan olub. O, Moskva Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsini bitirib, elmlər namizədi, elmlər doktoru elmi dərəcələri alıb, 1989-cu ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (AEA) müxbir üzvü seçilib.
R. Mir-Qasımov AEA Fizika İnstitutunda (1963-1965) işləyib, 1965-ci ildən Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda (Dubna, Rusiya) aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışıb, sonra bir sıra xarici ölkələrin nüvə tədqiqatları mərkəzlərində elmi fəaliyyətini davam etdirib.
Rüfət Mir-Qasımovun tədqiqatları əsasən elementar zərrəciklər fizikası və sahə nəzəriyyəsinə həsr olunmuşdur. Lokal kvant nəzəriyyəsinə alternativ kvant sahə nəzəriyyəsinin qurulması onun mühüm nəticələrindən biridir. Alim burada Plank sabiti və işıq sürəti ilə yanaşı, yeni universal sabit – fundamental uzunluğu da daxil etmişdir. Bu nəzəriyyə çərçivəsində yüksək enerjilərdə yeni fiziki hadisələrin mövcudluğu proqnozlaşdırılıb.
Rüfət Mir-Qasımov relyativist konfiqurasiyalı fəza konsepsiyası əsasında iki cismin relyativist probleminə yanaşma üsulunu verib və Şredinger kvant mexanikasını inkişaf etdirib. Lorens qrupunda Kazimir operatorunu relyativistik hissəciklər arasında məsafə kimi interpretasiya etmiş və bunu kvant mexanikası məsələlərinin həllinə tətbiq edib. Bu interpretasiya və Furye ayrılmalarından istifadə etməklə fəzanın relyativistik konfiqurasiyasını qurmuş və bununla da dalğa tənliklərinin həllində differensial hesablamalarla yanaşı, sonlu fərqlər üsulunun tətbiqinin də səmərəliliyinin artırılmasına nail olub. Bu yanaşma proton modelinin, kvark modellərinin, yüksək enerjilərdə adronların yayılması, relyativistik nüvə fizikası və s. tədqiqatlarda geniş tətbiqini tapıb.
Alim həmçinin kvant sahə nəzəriyyəsinin hamilton təsvirindən istifadə etməklə işıq konusunda dinamikanın təsviri üçün səmərəli üsul işləmiş və tətbiq etdib. Kvant sahə nəzəriyyəsində kvazipotensial yanaşma əsasında relyativistik kvant mexanikasının sonlu-fərq variantını inkişaf etdirmişdir. Relyativistik kvant mexanikası çərçivəsində səpilmə nəzəriyyəsi və kvant mexanikasında istifadə olunan yaxınlaşmaların analoqlarını qurub, sonlu-fərq tənliklərinin xassələrinə əsaslanaraq, kvarkların konfaynment (tutulub saxlanma) mexanizmini təklif edib.
Kvant fəzası konsepsiyasını inkişaf etdirib, Şredinqer tənliyinin bir sıra dəqiq həllərini tapıb.
Rüfət Mir-Qasımov 150-dən çox elmi əsərin müəllifi idi
Allah rəhmət eləsin!
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Gələn ay 4 qeyri-iş günü olacaq
Türkiyə parlamentinin vitse-spikeri vəfat edib
İlham Əliyev Patriarx Kirill İlə görüşüb - Mehriban Əliyevaya I dərəcəli “Müqəddəs Knyaginya Olqa” ordeni verildi + FOTOLAR
Netanyahu Azərbaycana səfərini təxirə saldı: "Siyasi tədbirlərin sıx olması və təhlükəsizlik gündəliyi ilə əlaqədar olaraq..."
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Naxçıvanda - FOTOLAR
Hərbçimiz vəfat edib
İlham Əliyev Andjey Dudaya məktub göndərib - MƏTN
Məzahir Pənahovun oğlu ilə bağlı hansı qərar veriləcək? - Rəsmi açıqlamalar ard-arda verildi
Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu kərə yağı və süd məhsulları istehsalçıları ilə işçi görüş keçirib - Nələr müzakirə olunub? + FOTOLAR
Atadan balaya miras... - "Azərsun Holdinq"in yeni sədri bəlli oldu
Aktyor Aydın Quliyev vəfat edib
Azərbaycan nefti yenə ucuzlaşdı
Məzahir Pənahovun oğlu arvadını bu villada döyüb - Nazirlər, icra başçıları və generalların qatıldığı “Fairmont” hoteldə dəbdəbəli toy və... (FOTOLAR)
Abşeronda polis əməliyyatı: saxlanılanlar var
Sabah bu yollar bağlanacaq
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Pakistanın BMT-dəki rəsmisi: "2 milyard əhalisi olan bölgədə münaqişə heç kimə fayda verməz"
Hikmət Hacıyev beyin mərkəzlərinin rəhbərləri görüşüb - FOTO
Qırmızı bülletenlə axtarılan 4 nəfər tutulub - Türkiyədə
Manisada sərnişin avtobusu aşıb - Yaralılar var
Bakıda ermənilərin məhkəməsi: İşxanyan və qardaşının mülki azərbaycanlıları öldürmələri sübut olunub
Ərdoğan KKTC-yə gedir
Avropa İttifaqı: "İsraili Qəzzaya blokadanı dərhal götürməlidir"
Argentinada 7,4 bal gücündə olub
Tovuz sakini Xocalıda yaralandı - Qumbara partlayıb
Oleq Bakinskinin məhkəməsi: Fuzuli Musayev niyə ifadə verəcək?
Kütahyada yenə zəlzələ baş verib - 4,2 bal gücündə
Nazirlik hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə xəbərdarlıq etdi
"Forumumuz dövlət-media dialoqunu formalaşdıran səmərəli platformadır" - Əhməd İsmayılov + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
YAP Arif Qaraşovla sabiq icra başçısına etimad göstərdi
Nazirlik xaricdə oxuyan daha 82 məzunun diplomunu tanımadı
Elşad Hacıyev: "Xaricdən daxil olan zənglər, yaxud..."
Xəzərdə əməliyyat: bir nəfər zərərsizləşdirilib
Kino Agentliyinin Müşahidə Şurasına sədr təyin olunub
Xalq artisti Fəxrəddin Manafova yeni vəzifə verildi
İstanbulda zəlzələ olub
Tramp İkinci Dünya Müharibəsi ilə bağlı yeni qərar verdi: "Biz hər iki müharibədə qalib gəldik"