Mərkəzi Bankın ehtiyatları necə oldu ki, qısa müddətdə belə artdı?
05-02-2017 [12:24]
Samir ƏLİYEV, iqtisadçı-ekspert
Mərkəzi Bank fevral ayının 1-i tarixinə valyuta ehtiyatlarının həcmini açıqlayıb. Məlum olur ki, valyuta ehtiyatları yanvar ayı ərzində 8,9% artaraq, 4327,2 milyon dollara yüksəlib. Bununla da, Mərkəzi Bank ehtiyatlarını bir il əvvəlki həddə çatdırıb.
Əlbəttə, uzun fasilədən sonra bir ayda bu səviyyədə artım təəccüb doğurmaya bilməzdi. Xüsusən də manatın tam üzən məzənnəyə keçdiyinin elan edildiyi bir vaxtda bu məlumat ilk baxışdan belə bir fikri ortaya atır: "Manat tam üzən məzənnəyə keçdiyi üçün Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatı artıb".
Bu fikri gücləndirmək üçün Rusiya və Qazaxıstan təcrübəsinə istinad etmək də olar. Çünki hər iki ölkədə milli valyutanın məzənnəsi sərbəst buraxıldıqdan sonra valyuta ehtiyatlarının azalması dayandı və artımla əvəz olundu.
Bəs, onda necə oldu ki, bizim Mərkəzi Bankın ehtiyatları qısa müddətdə bu həcmdə artdı?
Mərkəzi Bankın xəsisliklə paylaşdığı məlumatlar fonunda bunun səbəbini müəyyənləşdimək çətindir. Yenə də onu tapmağa çalışaq.
Qabaqcadan deyim ki, Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarının artmasının manatın tam üzən məzənnəyə keçidi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Çünki Mərkəzi Bank ötən ilin sentyabrından valyuta bazarında satışı dayandırıb və ancaq fasilitator rolunu oynayır. Yəni, onsuz da baş bankımız valyuta satmırdı.
Yanvar ayında dollar dünya bazarında əsas valyutalara münasibətdə ucuzlaşıb. Valyuta ehtiyatına daxil edilən avro 2,7%, funt sterlinq isə 1,9% bahalaşıb. Bu valyutaların ehtiyatlarda həcmi barədə son məlumatlar yoxdur. Təxmin etmək olar ki, 4 milyard dollarlıq ehtiyatda onların payı ümumi məbləğin 10-15% civarındadır. Deməli, məzənnə fərqinə görə, artım 10-15 milyon dollar olub. Onda yerdə qalan vəsait hardan yaranıb?
Ehtiyatların idarə edilməsindən o qədər artım əldə etmək mümkün deyil. Mərkəzi Bank bazardan da dollar almayıb. Ən azı indiki dövrdə bu, mümkün deyil. Elə pul bazasının yanvar ayında 6.7% azalaraq 7,3 milyard manata düşməsi monetar qurumun alış versiyasını istisna edir.
Yeganə səbəb kimi, Neft Fondunun "makroiqtisadi sabitlik" məqsədilə nəzərdə tutulan 7,5 milyard manatın bir hissəsinin Mərkəzi Banka köçürülməsi ilə izah etmək olar. Bu məqsədlə Neft Fondu ayda orta hesabla 625 milyon manat köçürməlidir. Bu isə təxminən 342 milyon dollar (yanvar üzrə orta məzənnə təxminən 1,83 USD/AZN) edir. Məzənnə fərqini də nəzərə alsaq, təxminən, 352-357 milyon dollar edir. Ehtiyatın həcmi də məhz bu həddə artıb.
Mərkəzi Bank sonsuz olaraq Neft Fondunun vəsaiti hesabına ehtiyatlarını artırmayacaq. Çünki makroiqtisadi sabitliyin puluna ehtiyac çoxdur. Həm xarici borcların (Beynəlxalq Bank, dövlət şirkətləri və s.), həm də valyuta bazarının bu vəsaitə ehtiyacı olacaq. Ona görə də növbəti aylarda Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarının yenidən azalması baş verəcək.
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün Azərbaycanda Müstəqillik Günüdür
İngiltərə kralı: "Kanada Kanada olaraq qalacaq"
Arda Turan Ukrayna komandası ilə anlaşdı - "Xoş gəldin" (FOTO)
Azərbaycan millisi 1/4 finala vəsiqə qazanıb
"OBA" marketlər şəbəkəsi ilə “Keyfiyyət Assosiasiyası” arasında əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb - FOTOLAR
Gökhan Gönül istefaya göndərildi
19 minə “BMW 740 Li... - Hərrac keçirilib
Məleykə Abbaszadə əleyhinə yazan ekspertləri ələ saldı, ard-arda cavablar gəldi - "Budur ədalətli imtahan?"
Premyer Liqa: 2025/2026 mövsümünün start tarixi müəyyənləşib
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank iki günlük məzənnəni açıqladı
Deputatlar bu tarixdə toplanır: 10 məsələ müzakirə olunacaq
Nigeriyada silahlı insident: 20 nəfər ölüb, xeyli yaralı var
Xala oğlu, yeznə və... - DSMF-dəki təyinatlarla bağlı şok iddia yayıldı, qurum isə...
Trampın miqrasiya və gömrük tarifi siyasəti turizm sahəsini zərbə altında qoyub - "Təşviş yaranıb"
Bu rayonlarda güclü külək olacaq - Xəbərdarlıq
"Sən mütləq general olacaqsan" - İlham Əliyevin sakinlərlə maraqlı söhbəti + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Lavrov: "Bu məsələdə Türkiyə ilə mövqeyimiz ortaqdır"
Zaxarova: "Bu savaş müasir dövrün ən utancverici hadisəsidir"
Rusiya XİN: "Ukraynaya öz şərtlərimizi tezliklə göndərəcəyik"
Prezident İlham Əliyev Laçında - FOTOLAR (YENİLƏNİB)
NAZİR QƏBUL OLUNMAYAN DİSTANT TƏHSİLƏ NİYƏ QAÇIB? - Diplom tanınacaqmı? + Rəsmi açıqlama
Prezident "Laçın” İstirahət Kompleksinin açılışında - FOTOLAR
Türkiyədə İŞİD və FETÖ-yə qarşı növbəti əməliyyat: saxlanılanlar var
Ərdoğan Laçına gəlir
Şahbaz Şərif Laçında belə qarşılandı - FOTO
AFFA bu futboçuları cəzalandırdı
Paraatlet idmançını kimlər aldadıb? - Baş Prokurorluq məlumat yaydı
İsrail prezidenti: "Əziz dostum İlham Əliyev əlaqələrimizin möhkəmləndirilməsində mühüm rol oynayır"
"Rusiya-Azərbaycan münasibətləri müttəfiqlik xarakteri daşıyır" - Putin Əliyevə məktub göndərdi
Vətəndaşları aldadan 51 yaşlı şəxs saxlanılıb
“Əminliklə deyə bilərik ki..." - Əhməd İsmayılov
Sabahın hava proqnozu...
Un neçəyədir? - Açıqlama
Biləsuvar sakini narkotiklə tutulub
DİN-dən Xətaidəki insidentə reaksiya - VİDEO
MÜƏLLİMƏ SEVGİ... - Şagird yazır + FOTOLAR
DİŞ HƏKİMLƏRİ NİYƏ 1800 MANAT "AYLIQ TAS"A QOYULUB? - TƏBİB sədri qondarma qərarına belə haqq qazandırır (VİDEO)
Bakıda "Motodrom"da yanğın başlayıb
Ağamirzə: "O, çox təhlükəli meyxanaçı idi" - VİDEO
Mourinyo Tosun üçün "peşmanam" dedi: "Ona gərək çox şans verəydim"
Fatih Terimin komandası mövsümü 3 xalla qapatdı