ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri: "Bu il Qarabağ münaqişəsinin həll olunacağı ilə bağlı nikbin fikirdə deyiləm"
22-01-2020 [14:39]
ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri, ABŞ dövlət katibi müavininin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə keçmiş köməkçisi Metyu Brayzanın (Matthew Bryza) “Report”un Fransa bürosuna müsahibə verib.
Mia.az həmin müsahibəni təqdim edir:
- Dünya İqtisadi Forumu çərçivəsində keçirilən Xəzər Həftəsində iştirak etmək üçün İsveçrənin Davos şəhərindəsiniz. Bu qlobal ideyalar platformasında çıxışlarınız zamanı əsasən hansı mövzulara toxunacaqsınız?
- Forum çərçivəsində 3 paneldə iştirakım nəzərdə tutulub. Bunlardan birincisi Xəzər dənizindən təbii qaz kəmərinə həsr olunan paneldir. Daha sonra, Orta Asiyanı Cənubi Qafqaz və dünyanın digər hissələri ilə birləşdirən Xəzər dənizindən keçən ümumi dəhliz panelində və sonda Türkmənistan, Pakistan, Əfqanıstan, Hindistanı əhatə edən təbii qaz boru kəmərinə həsr edilən paneldə öz fikirlərimi bölüşəcəyəm. Mənim mövzum böyük infrastruktur layihələrdir ki, bunlar həm yük, həm enerji resursları, həm də insanların daşınmasını təşkil edir. Ölkələrin həm müstəqil şəkildə, həm də birgə fəaliyyətlərinə yol açan siyasətlər barədə öz rəy və tövsiyələrimi verəcəyəm.
- Azərbaycanda son zamanlar aparılan sosial-iqtisadi islahatlar haqqında nə düşünürsünüz?
- Hesab edirəm ki, iqtisadi böhran, neftin qiymətinin düşməsi və beləliklə, manatın məzənnəsinin zəifləməsindən Azərbaycan Prezidenti 2014-cü ildə bacarıqla istifadə edərək yeni təşəbbüslərə üz tutub və büdcənin tələblərinə adekvat yeni tədbirlərə imza atıb.
Hesab edirəm ki, Azərbaycan Prezidenti bir sıra əhəmiyyətli islahatalar həyata keçirib. Biznesin həyata keçirilməsinin asanlaşdırılması, müştəri xidmətlərinin səmərəliləşdirilməsi üçün vacib olan sənədlərin elektronlaşdırılması həyata keçirilir. Təhsil sistemində islahatlara start verilib, dövlət strukturlarında bir sıra səmərəliləşdirilmə işləri həyata keçirilib. Çox yaxşı haldır ki, islahatlar vergi sisteminə qədər uzanır. Görünür ki, Azərbaycanda həqiqətən ciddi islahatlara start verilib. Azərbaycan hökuməti maliyyə böhranından bəhrələnməyə çalışır. Nazirlər qənaətkar və şəffaf olmaq məcburiyyətindədirlər.
Daha bir əhəmiyyətli islahat siyasi sahəni əhatə edir ki, bu da parlament seçkilərində özünü göstərir. Çox gözəl haldır ki, Azərbaycanda Parlamenti buraxılıb. Burda əsas məqsəd, mənim başa düşdüyüm qədər, gənc nəsli irəli çəkmək, onlara yol verməkdir.
- Azərbaycanın həyata keçirdiyi enerji layihələri barədə fikirləriniz necədir?
- Bir sıra enerji dəhlizləri var ki, əhəmiyyətlidir. Onlar arasında ən çox da Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft kəməri şəxsən mənim üçün çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. İlk növbədə deyim ki, mən onların strateji xarakterinə inanıram. Şəxsi həyatıma gəldikdə isə, onlar mənim həyatımın axarını dəyişiblər. Onların səbəbindən mənim xanımım bu gün Türkiyədə yaşayır. Öz şəxsi qayğılarımı bir qırağa qoyum. Əlbəttə ki, bu kəmərlərin Azərbaycana olduqca böyük xeyiri dəyib. Ondan başlayım ki, bu kəmərlər Avropanın istər təbii qaz, istərsə də neftlə təmin olunmasına kömək edib.
Bu kəmərlərin Azərbaycanın iqtisadiyyatının yüksəlməsində rolu böyük olub. 2006-cı ildə Bakı-Tbilisi-Ceyhan kəmərinin istifadəyə verilməsindən sonra Azərbaycan misli görünməmiş iqtisadi təkamül dövrünü yaşamağa başlayıb.
Ən əsası isə fikrimcə, enerji kəmərlərinin Azərbaycanın müstəqilliyinin möhkəmlənməsindəki rolu böyükdür. Onlar istər fiziki olsun, istərsə də iqtisadi birlik yaratmağa xidmət ediblər. Beləliklə, bu inkişaf sayəsində Azərbaycan Türkiyə, Avropa İttifaqı ilə böyük bazar münasibətlərinə girməyə nail olub. Daha əsas olan isə bu gün Azərbaycanın bu uğurlarını davam etdirə bilməsidir. Bu gün Azərbaycan Trans-Atlantik və Trans-Xəzər icmalarında böyük rol oynayır.
Çox sevindirici haldır ki, Xəzər dənizi vasitəsilə fiber-optik kabelin çəkilişinə başlanıb. ABŞ-ın “Amazon”, “Netflix” və digər aparıcı şirkətləri Cənubi Qafqazda təmsil olunurlar və Orta Asiya istiqamətində irəliləyirlər. Bütün bununla demək istəyirəm ki, dünyanın bu hissəsi özünün ən əlamətdar dövrünü yaşamaqdadır.
- Fikrinizcə, 2020-ci ildə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi öz həllini tapacaqmı?
- Bu il ərzində Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll olunacağı ilə bağlı elə də nikbin fikirdə deyiləm. Amma halbuki, keçən il yaxşı başlamışdı. Ermənistanın baş naziri adama elə təsir bağışlayırdı ki, yeni yoldadır, yeni nəsə eləmək istəyir. Adamda məsələyə yeni yanaşma tətbiq etmək istəyi təsiri buraxırdı. Onun Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə çox yaxşı görüşləri də baş tutmuşdu. Liderlər əhalini sülhə hazırlamaq, atəşkəslə bağlı razılığın daha artıq uzadılması kimi məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi də aparmışdılar. Görünürdü ki, tərəflər qarşılıqlı inam yaratmağa çalışırdılar. Amma sonra nəsə baş verdi. Sizə deyim ki, Ermənistanda bütün siyasi sistem Dağlıq Qarabağ “klan“dan ibarətdir. Paşinyana siyasi hücumlar başladı. Ona hətta hədə-qorxular olundu. Beləliklə, ilin ortalarında o dəyişdi. Ermənistan mənasız bəyanatlar irəli sürməyə başladı. “Dağlıq Qarabağ müstəqildir” yaxud “Ermənistanın bir hissəsidir“ kimi bir-birinə zidd fikirlər səsləndirməyə başladılar.
Dağlığ Qarabağ isə sözsüz ki, Azərbaycanındır. Beynəlxalq hüquq normaları ilə Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın tərkib hissəsidir. Ona görə də mən bu məsələdə bədbinəm. Çünki Paşinyanın məcbur olunduğu aydın görünür və bu da məsələnin siyasi həllini qeyri-mümkün edir. Əgər Paşinyan güclü biri olsa, təbii ki, 2020-ci ildə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi öz həllini tapa bilər. Çünki, mən görmüşəm və bilirəm ki, Bakı münaqişənin həllinə nail olmaq üçün danışıqlara hazırdır.
Ombudsman 20 Yanvar faciəsinin ildönümü ilə bağlı bəyanat yaydı
Azərbaycanda daha 305 nəfər koronavirusa yoluxub, 10 nəfər vəfat edib - Qərargah son məlumatı yaydı
Nəsimi rayonunda 20 Yanvar facəsinin otuzbirinci ildönümü ilə bağlı sosial aksiya keçirilib - FOTOLAR
"Benfika" komandasında koronavirusa kütləvi yoluxma halı aşkarlanıb
Ərdoğan: “İslahat gündəliyimizi formalaşdırmağa başladıq"
İranda daha 5917 nəfər koronavirusa yoluxub
Pelosinin noutbukunu oğurlamaqda şübhəli bilinən qadın həbs edilib
Millimizin futbolçusu bəraət aldı, iki futbolçu həbs edildi
“Azərbaycan Dəmir Yolları” yeni şirkət yaradıb
Robert Köçəryan yenidən hakim qarşısına çıxarılır
DİN-dən xəbərdarlıq: "Şəhidlər Xiyabanına vətəndaşların ziyarəti əvvəlki illərdən fərqli təşkil ediləcək"
Britaniyanın səhiyyə naziri özünü təcrid edib
"Zirə" yeni transferi ilə müqavilə imzalayacaq
İlham Əliyev Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının Baş katibini videoformatda qəbul edib - FOTO
Sabah Bakıda bu yollarda nəqliyyatın hərəkətinə məhdudiyyət qoyulacaq - DYP-dən xəbərdarlıq
2020-ci ildə Mətbuat Şurasına ümumilikdə 389 müraciət daxil olub
Deputat: “Sosial şəbəkələrlə bağlı tənzimləmələrə dair Almaniya təcrübəsi öyrənilib”
Yaqut Qarayeva: "Hamilə qadınlara peyvənd vurulması tövsiyə edilmir"
Deputat MM-in iclasında yeni məsələlər qaldırdı: "Beynəlxalq təşkilatları ölkəmizə qaytarmalı, onlarla işləməliyik"
Sabah Bakıya və rayonlara qar yağacaq - Xəbərdarlıq
Müdafiə Nazirliyi Füzulidən yeni görüntülər yayıb - VİDEO
Vilayət Eyvazov DYP-nin inspektoruna yeni vəzifə verdi
Qarabağ Dirçəliş Fondunun saytı yaradılacaq
Qarabağ zonasında yenə də erməni hərbçilərinin cəsədləri aşkarlanır
UEFA "Qarabağ"ın hesabına vəsait köçürüb
DƏRSLƏR BƏRPA OLUNUR? - Nazirlikdən açıqlama
Səhiyyə Nazirliyinin rəsmisi: "Vaksinlər ilk dozada öz təsirini dərhal göstərməyə bilər"
Rusiyada daha 21734 nəfərdə koronavirus aşkarlanıb
Prezident "Qarabağ Dirçəliş Fondunun fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında" fərman imzalayıb - Detallar
Müdafiə Nazirliyi tərxis edilmiş şəxslərlə bağlı məlumat yaydı
Auditorlar Palatasında yeni şöbə və bölmə yaradılıb - Təyinatlar
Dünya neft bazarlarında “Brent” markalı neft bahalaşır
Mikayıl Cabbarov: “Vergi və gömrük inzibatçılığında mövcud baryerləri aradan qaldırmaq üçün çalışırıq”
Azərbaycanlı dünya və olimpiya çempionu dopinqə görə cəzalandırılıb
Vüqar Səfərli apelyasiya şikayəti verməkdən imtina edib
"Xəbər məni son dərəcə sarsıtdı" - İlham Əliyev İndoneziya prezidentinə məktub göndərib
Pərviz Şahbazov: “Qarabağda yaşıl enerji zonaları yaradılacaq"