Ərdoğandan İsrailə ilginc barış mesajı – körpülər təzədən qurulur?

15-12-2015 [10:58]

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan İsraillə bağlı kifayət qədər mühüm sayılacaq açıqlama verib. O, 5 il əvvəl minimuma endirilən əvvəlki əlaqələrin tam bərpasına tərəfdar olduğunu bəyan edib. Ərdoğanın sözlərinə görə, bu, həm Türkiyəyə və İsrailə, həm də Fələstinə və bütövlükdə regiona çox şey verə bilər.

Türkiyə prezidenti İsraillə münasibətlər və onların normallaşması mümkünlüyünü Türkmənistan səfərindən qayıdarkən, təyyarədə jurnalistlərin bu mövzuda ona ünvanlandığı sualları cavablandırarkən şərh edib.

"Bizim İsraillə üç mövzumuz var - biz onlardan üzrxahlıq xahiş eləmişdik. Onlar bunu elədilər. Biz demişdik ki, kompensasiya gözləyirik (2010-cu ildə Fələstinə humanitar yardım aparan ”Mavi Mərmərə" gəmisinə İsrail xüsusi təyinatlıların hücumu zamanı öldürülən türk-müsəlmanların ailələri nəzərdə tutulur - S.S.) Bu baş vermədi. Əlavə olaraq biz Fələstinin blokadasının götürülməsini istəmişdik. İki sonuncu məsələ həllini tapmayıb. Mən bildirmişdim ki, əgər kompensasiya ödənilsə və embarqo götürülsə, biz normallaşma prosesi yolu ilə gedə bilərik" - deyib Türkiyə dövlət başçısı.

"Normallaşma prosesi bizə, İsrailə, Fələstinə, bütövlükdə regiona çox şey verə bilər. Regionun buna ehtiyacı var və orada məskunlaşan bütün xalqların maraqları haqda düşünmək zəruridir. Sülhün mümkün qədər tez bərqərar olmasına kömək eləmək gərəkdir” - əlavə edib Ərdoğan.

***

Xatırladaq ki, ötən həftə İsrailin milli infrastruktur, energetika və su resursları naziri Yuval Ştaynits İsrail qazının Türkiyəyə ixrac edilməsinin mümkün olduğunu söyləmişdi. Bunun ardınca Türkiyə KİV-ləri belə bir məlumat yaydı ki, "baş nazir Binyamin Netanyahu qaz nəqli ilə bağlı İsrailin bir neçə dövlətlə, o cümlədən Türkiyə ilə danışıqlar aparıldığını deyib”.

Yerli KİV-lər onu da iddia eləmişdi ki, transmilli neft şirkətləri, o cümlədən bp Türkiyədə İsrail qazının təchizatına dair danışıqlar aparır. "Sabah” qəzetinin məlumatına görə, qeyri-rəsmi danışıqlar üç özəl şirkət səviyyəsində gedir.

Göründüyü kimi, prezident Ərdoğan əslində danışıqların getdiyini, tərəflər arasında təmasların olduğunu istisna eləməyib. Türkiyə liderinin bu yanaşması və yəhudi dövləti ilə bağlı son mesajı qardaş ölkənin Rusiya ilə münasibətlərinin kəskinləşməsi və özünə daha etibarlı energetik (elə həm də siyasi) tərəfdaşlar axtarması fonunda məntiqlidir və situasiyaya adekvat hesab edilə bilər.

***

Rəsmi Ankara artıq fərqindədir ki, Moskva ilk fürsətdəcə ona güc nümayiş etdirmək və "Su-24" insidentinə görə hansısa formada revanş götürüb zədələnmiş imicini bərpa eləmək niyyətindədir. Ötən saylarımızda da vurğulandığı kimi, mövcud vəziyyət yerləşdiyi mürəkkəb regionda Türkiyə üçün müttəfiqlərin önəmini sövq-təbii artırıb, onu dost-müttəfiqlərin sayını artırmaq imperativi qarşısında qoyub.

Onlardan biri də İsrail ola bilər. Təhlilçilər Türkiyə ilə Rusiya arasındakı gərginliyin Ankara-Təl-Əviv münasibətlərini istiləşdirəcəyini istisna eləmirlər. Ancaq bundan ötrü ən əvvəl Netanyahu ilə Ərdoğan arasında müəyyən siyasi uzlaşmaya ehtiyac var. İsrail analitiklərinə görə, baş nazir Netanyahu qısa zamanda Ankara ilə münasibətləri istiləşdirməyə çalışmalı, ardınca qaz xəttinin çəkilişi üzrə danışıqlar başlanmalıdır.

Onların qənaətincə, Türkiyə-Rusiya əlaqələri korlanandan sonra durumun iki ölkə arasındakı enerji anlaşmalarına təsirsiz ötüşməyəcəyi ortadadır. Belə olan halda, İsrail dövriyyəyə girməli, Türkiyə ilə qaz razılaşması imzalamalıdır. Analitiklər əmindilər ki, qaz-tranzit layihəsi baş tutsa, bu, 5 ildir Türkiyə ilə İsrail arasında yaşanan sərin münasibətləri də yumşalda bilər.

Hələlik Netanyahu ilə Ərdoğan arasında münasibətlər isti deyil. Xarici işlər nazirlikləri arasında təmaslar olsa da bu, hələ ki, liderlər səviyyəsinə keçməyib...

***

Sözsüz ki, iqtisadi bağlar siyasi bağları da möhkəmlətmiş olacaq. Regionda İsrail-Türkiyə müttəfiqliyinin bərpası isə Azərbaycanın da köklü maraqlarına cavab verir. Ən mühümü, bu, bölgədə Rusiyanın Türkiyə və Azərbaycan əleyhinə yeni ekspansionist planlarına qarşı çəkindirici amil rolunda çıxış edə bilər.

O ki qaldı Ərdoğanın yerinə yetirilməyən iki şərtinə, əslinə qalsa, varlı İsrail dövləti üçün 9 ailəyə 20 milyon dollar təzminat ödəmək və Qəzzanın blokadasını yumşaltmaq elə də çətin deyil. Amma qarşılığında götürüləcək iqtisadi-siyasi qazanc İsrail üçün qat-qat böyük görünür. Təbii ki, elə Türkiyə üçün də. Odur ki, keçmişdə ilişib qalmaq zamanı deyil...

Digər xəbərlər

Qəzzada daha iki nəfər acından ölüb

İsrail Qəzzanı bombalayır - Xilasedici zabit ölüb, yaralılar var

Türkiyə balıqçılarının tapdığı kamikadze kater partladıldı - FOTO

Konqonun keçmiş prezidenti edam olunacaq - Vətənə xəyanət ittihamı ilə

Qətərin Baş naziri: "Trampın Qəzza planında müzakirə olunacaq məsələlər var"

Hakan Fidan fransalı həmkarı ilə görüşdü - Qəzza ilə bağlı müzakirə aparılıb

İsraildən həbs əməliyyatı: azad olunan 40 fələstinli yenə saxlanılıb

Argentinada sirli kosmik əşya, yoxsa Çin raketinin qalığı? - Əhali təşvişdə + FOTO

Qəzzada itki: ölənlərin sayı artıb

Madaqaskarda tez-tez işıq, su kəsildi, xalq ayağa qalxdı - Hökumət tam tərkibdə istefaya göndərildi

İzmirdə FETÖ-yə qarşı əməliyyat: 35 nəfər tutulub

Hakan Fidan üç ölkənin XİN başçıları ilə müzakirə aparıb - Trampın planı ilə bağlı

SON XƏBƏRLƏR

00:05 02.10.2025

Ərdoğandan F-35-lərlə bağlı açqılama: "Biz onlara dedik ki, pulu verdik, niyə vermirsiniz?"

00:04 02.10.2025

Təhsilin İnkişafı Fondunun rəhbəri də istefaya getdi - Açıqlama + FOTO

00:02 02.10.2025

İsrail Qəzzanın mühasirəsini yarmaq istəyən gəmiyə əl qoydu - Könüllülər saxlanıldı

23:34 01.10.2025

"Dünya futbolunun nəhəngləri ilə ilk pillələri bölüşməklə..." - Prezident "Qarabağ"ı təbrik edib

23:23 01.10.2025

Elvin Cəfərquliyev matçın ən yaxşı oyunçusu elan edilib - Mətbuat konfransı niyə gecikib?

22:38 01.10.2025

Bakının 4 rayonunun bəzi ərazilərinə təbii qaz olmayacaq

22:37 01.10.2025

Çempionlar Liqası: "Qarabağ" 2-ci qolu da atdı, lider kürsüsünə yüksəldi (CANLI YAYIM)

22:16 01.10.2025

Əməkdar artist Türkiyəyə göndərilib - Heydər Əliyev Fondu Ehtiram Hüseynov müalicəsini nəzarətə götürüb

20:04 01.10.2025

“Qarabağ”ın qələbəsi üçün azarkeşlərə mükafat ayrılıb - VİDEO, FOTOLAR

19:59 01.10.2025

GÜNÜN VİDEOSU - ADSEA su sistemini böyrüstə qoyub

19:49 01.10.2025

Çempionlar Liqası: "Qarabağ" və "Kopenhagen" komandalarının heyətləri açıqlandı

19:15 01.10.2025

Sabiq xidmət rəisinə hökm oxundu - Məhkəmə prosesi

18:42 01.10.2025

Prezident Danimarkada: İlham Əliyev və xanımı belə qarşılandı - FOTOLAR

18:23 01.10.2025

QHT RƏHBƏRLƏRİ SAXLANILDI - Saxta orden və medallara görə

18:07 01.10.2025

"Xəbər məni dərindən kədərləndirdi" - Zakir Həsənov

18:03 01.10.2025

"Qarabağ" və "Kopenhagen" klublarının rəhbərləri arasında görüş olub

17:56 01.10.2025

Xankəndi məktəbin direktoru vəzifədən azad olunub: "Yeni təyinat gözləyirəm"

17:42 01.10.2025

Agentlik direktoru istefa verib, yoxsa...? - Ceyhun Kərəmov Əmrullayevdən vəzifədən azad edilməsini istəyib

17:34 01.10.2025

"Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryol xətti ilə yükdaşımaların təşkili haqqında Anlaşma Memorandumunu imzalanıb

17:29 01.10.2025

Ali Məclis sədri, sədr müavinləri - "Ədalət"də yeni təyinatlar

17:14 01.10.2025

30 il həbsi tələb olunan Ayşe Barım həbsdən buraxıldı

17:00 01.10.2025

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:54 01.10.2025

Ərdoğan: "2026-cı il Türkiyə İqtisadiyyatında İslahat İli olacaq"

16:45 01.10.2025

AFFA Elgün Hüseynovu cəzalandırdı

16:36 01.10.2025

Doktorantların və gənc tədqiqatçıların elmi konfransı keçiriləcək

16:26 01.10.2025

İlham Əliyev, birinci xanım və İtaliya prezidenti universitetdə - FOTOLAR (YENİLƏNİB)

16:19 01.10.2025

Bir jurnalist yazdı, digəri belə şərh verdi: "Ya türmədə kitab yazarlar, ya da namaz qılarlar"

16:05 01.10.2025

Üç partiya iclasa qatılmadı, DEM və İYİ partiyalı deputatlar isə Ərdoğanı ayaqda qarşıladı - TBMM-də ilk iclas + FOTO

15:57 01.10.2025

Azər Bağırov "Kəpəz"lə razılaşıb

15:56 01.10.2025

Kolleclərə əlavə yerləşdirmə ilə qəbul olunanlar üçün qeydiyyat başlayır

15:38 01.10.2025

İbrahim Ləmbəranskiyə yeni vəzifə verildi - Dövlət Xidmətində yeni təyinat

15:33 01.10.2025

Vilayət Eyvazov Sumqayıtda 367 vətəndaşı qəbul edib - Nazir rəislərə tapşırıqlar verib

15:21 01.10.2025

İğdır Universitetinin rektoru: "Qarabağ Universiteti bizim üçün də çox doğmadır"

15:13 01.10.2025

HƏMAS Trampın Qəzza planını rədd etdi: "Bu iki maddə İsrailin xeyrinə, Fələstin xalqının isə..."

14:58 01.10.2025

İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Bakıda yeni salınan parkda - FOTOLAR

14:54 01.10.2025

Qəzzada daha iki nəfər acından ölüb

14:44 01.10.2025

MEDİA TRT kanalına başsağlığı verdi

14:30 01.10.2025

İsveçrənin Ədliyyə naziri sabiq nazirin müşavirinə məktub yazıb: "Burada doğulan hər kəs özünü..."

14:23 01.10.2025

BİR KOLLECƏ DİREKTOR, DİGƏRİNƏ İSƏ... - Onlar yüksək vəzifəyə gətirildi

14:18 01.10.2025

Daha bir vəkilin fəaliyyəti dayandırılıb, 2-nə... - İclas oldu

14:12 01.10.2025

Sabah İmişli, Biləsuvar, Saatlı və Sabirabadda qaz omayacaq - Xəbərdarlıq

14:03 01.10.2025

DEM partiyası Ərdoğanın çətiri altına girir? - "Bizə uzadılan əli havada buraxmayacağıq"

13:40 01.10.2025

İsrail Qəzzanı bombalayır - Xilasedici zabit ölüb, yaralılar var

13:11 01.10.2025

Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz

13:04 01.10.2025

Bir qol, milyonlarla avro - "Qalatasaray"ın kassaslına nə qədər pul gəldi?

12:59 01.10.2025

Kəlbəcər və Şahdağa qar yağıb

12:56 01.10.2025

Oxuyur Mənsum İbrahimov!

12:45 01.10.2025

Pedaqoji Universitet 11-ci Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur - FOTO

12:25 01.10.2025

Türkiyə balıqçılarının tapdığı kamikadze kater partladıldı - FOTO

12:23 01.10.2025

İtaliya Prezidentinin Azərbaycana səfəri başa çatıb

DAVAMINI OXU