Prezidentin Çinə səfərində 4 mühüm məqam – Tarixi həmlələr (TƏHLİL)
23-04-2025 [21:01]
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Çin Xalq Respublikasında səfərdədir. Səfər aprelin 22-dən 24-dək davam edəcək. Onu da deyim ki, ölkə başçısını Çin Xalq Respublikasının sədri Si Szinpin dəvət edib.
İki ölkə 33 ildir, diplomatik münasibətlər qurub, əməkdaşlıq edir. Azərbaycan-Çin əlaqələri son illərdə xüsusilə inkişaf edib. Bu həm rəsmi Pekinin Bakıya artan marağı, həm üst-üstə düşünən regional geosiyasi planlar, həm də Azərbaycanın Asiya bazarına çıxmaq istəyindən qaynaqlanır. Sevindiricidir ki, hər iki ölkə bir-birini etibarlı və faydalı strateji tərəfdaş kimi nəzərdən keçirir.
Bundan başqa, iki ölkə arasında qarşılıqlı siyasi etimad var. Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyevin Çinə dövlət səfəri çərçivəsində aprelin 23-də Pekində “Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulması haqqında Birgə Bəyanat” imzalanıb.
Ölkə başçısının Çinə səfəri bir çox baxımdan diqqət çəkir:
Birincisi, Azərbaycanla Çin arasında viza rejimi ləğv edilib. Bu, Azərbaycanın Asiya bazarına çıxması, regionu yaxından tanıması və yeni əməkdaşlıqlar qurması baxımından mühümdür. Asiya bazarı Bakı üçün xüsusilə geniş perspektiv vəd edir. Azərbaycan Avropa ilə enerji sahəsində geniş əməkdaşlıq etsə də, bu həm də alternativsizlik baxımından risklər yaradır. Bakının Çin və Asiya bazarına enerji ixrac etməsi gələcəkdə Qərblə enerji əməkdaşlığında yaşanacaq problemləri bloklaya bilər.
Azərbaycan özü də Çin üçün geniş fürsətlər deməkdir. Xüsusilə işğaldan azad edilən ərazilərin bərpası üçün xarici investisiyanı Çin qarşılaya bilər. Viza rejiminin ləğvi ümumi prosesin gedişatında təkanverici olacaq.
İkincisi, Naxçıvan şəhəri ilə Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Rayonunun Urumçi şəhəri qardaşlaşdı. Sirr deyil ki, Çində uyğurlara qarşı müəyyən etnik diskriminasiya var. Bu baxımdan Bakının uyğurlarla da mədəni əlaqələri inkişaf etdirməsi mümkündür.
Üçüncüsü, Azərbaycan Prezidenti bir daha Çinin ərazi bütövlüyünü tanıdığını qeyd edib. Əslində, bu yeni bir şey deyil. Çin bu günə qədər Azərbaycanın haqq işində yanında olub, Qarabağ məsələsində dəstəyini ifadə edib. Azərbaycan Tayvan münaqişəsinin dinc yolla beynəlxalq hüquq əsasında həllini dəstəkləyib. Başda ABŞ olmaqla bir çox ölkə Tayvanın müstəqilliyini tanımır.
Dördüncüsü, Szinpin Prezident İlham Əliyevi Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) Çində keçiriləcək Zirvə Toplantısına və bu çərçivədə təşkil olunacaq bir sıra təntənəli tədbirlərə dəvət edib.
Çin həm ŞƏT, həm də BRİKS çərçivəsində Bakı ilə əməkdaşlıqda maraqlıdır. Aydın məsələdir ki, belə təşkilatlara inkişaf etməkdə olan ölkələr dəvət edilir. Çin Azərbaycanın həm regional, həm daxili bazar, həm də enerji resursları kontekstində potensialını bilir. Hesab edirəm, buna görə hər iki təşkilat fonunda əməkdaşlığı inkişaf etirməkdə maraqlıdır.
Turan Rzayev
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
AFFA bəzi klubları və futbolçuları cəzalandırb
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
Prezident İlham Əliyev Avropa İttifaqının komissarını qəbul edib - Nələr müzakirə olunub?
Müəllim MÜTDA rəhbərini ələ saldı: "Cənab Eşqi Bağırov,odun peçinə uzbe qoşsaq, printer işləyər? - "Nazirimiz problemlərdən elə danışır, elə bil..."
Türkiyədə yeni nazirlik yaradılır
Türkiyəli aktyor xəstəxanadan çıxdı - FOTO
Əli Əsədov Qırğızıstana gedib
Milli Məclisdə dinləmə keçiriləcək
"Harda yazılıb ki, xanəndə botoks etdirə bilməz?" - "Qarayaxma kampaniyaları aparan və həmin yazıları yazdıran adamlar..."
“Əsrlərin sədasında xalça sehri” sərgisi açılıb
Rusiyada azərbaycanlı iş adamı kimin qəzəbinə tuş gəlib? - Nəsimi Məmmədov həbs etmək istəyirlər
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı növbəti əməliyyat: 51 şübhəli tutulub
Gürcüstanda SOCAR-ın avtomobilinə silahlı hücum olub - FOTO
ChatGPT-də yeni qadağalar olacaq
Çempionlar Liqası: bu gecə daha 6 oyun olacaq
Azərbaycan nefti cüzi bahalaşıb
69 manata məzar yeri var ki? - Qəbiristanlıqlarda torpaq bahalaşıb
Britaniya Fələstin dövlətini tanıyacaq - Bu həftə
“Yuventus” türk futbolçunun maaşını qaldırdı - 6 milyon avroya
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
FED uçot dərəcəsi barədə qərarını açıqlayıb
Qəzzada ölənlərin sayı 65 mini ötdü
Sabah Sabunçu rayonunun bəzi ərazilərində qaz olmayacaq - SİYAHI
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb - Dəyişiklik
Azərbaycan və BƏƏ arasında Birgə Biznes Şurası yaradılıb
İlham Əliyev ilk Baş nazirlə bağlı sərəncam imzaladı
FİFA Türkiyə klubunu cəzalandırıb
AYNA-ya yeni səlahiyyət veriləcək
"Neftçi"nin yumruq atan futbolçusuna "yox" deyildi
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Keçmiş kollec direktoru haqqında cinayət işi açılma xəbərinə belə reaksiya verdi: "Xəbərsizəm..."
Marta Kos sabah Azərbaycana gələcək
Azərbaycan xalq mahnısının ələ salındığı serial... - Partiya sədri "bu, əməliyyatdır, yayımı qadağan olunmalıdır" deyir
Qarabağ Universitetinin yataqxanası istifadəyə verildi - FOTOLAR
Müğənni Xatirə İslamla Tacir Şahmalıoğlu asında qalmaqal böyüyür
İSRAİLİN SURİYAYA TƏKLİF ETDİYİ SAZİŞ: "Bu şərtlərə əməl etsəniz, ölkənizdən çıxarıq"
Bakı metrosunda iş rejimi dəyişib
Azərbaycan Kuboku: püşk atılıb
Yağışlı hava bu tarixədək davam edəcək
MİT direktoru Suriyaya gedib - Ahmet Şara ilə müzakirə olacaq
Şirvan şəhərində yoxlama... - İcra Hakimiyyəti açıqlama yaydı