jpg-1624466446.jpg)
Ərdoğanın Qarabağ üzərindən hədəsinin səbəbi və ya Çin faktoru – Türk ordusu hücuma keçəcək? (TƏHLİL)
29-07-2024 [14:53]
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan AKP-nin Rizə təşkilatının tədbirində çıxışı zamanı İsrailin ünvanına “Biz Qarabağa, Liviyaya necə girdiksə, eynisini onlara da edərik” deyib.
İsrailin xarici işlər naziri İsrael Kats Ərdoğanın bəyanatını X (keçmiş Twitter) platformasında pisləyib.
“Ərdoğan Səddam Hüseynin yolu ilə gedir və İsraili hücumla hədələyir. O, İraqda nə baş verdiyni, necə bitdiyini xatırlasa, yaxşı olar” – nazir postunda yazıb.
Əvvəlcə deyim ki, Türkiyə İsrailin Qəzzada başlatdığı əməliyyatdan sonra Fələstin və Qəzzaya ən böyük diplomatik və humanitar yardımı edən ölkədir. Ankara Təl-Əvivin əməliyyatları davam etdirməsi, mülki şəxslərin həyatını itirməsi fonunda humanitar yardımları hərbi-texniki yardımla əvəzləyə bilər.
Mümkündür ki, Ərdoğan “Biz Qarabağa, Liviyaya necə girdiksə, eynisini onlara da edərik” sözləri ilə Fələstinə və ya Qəzzaya (HƏMAS-a) hərbi-texniki yardımı nəzərdə tutur.
Məsələ ondadır ki, Türkiyə heç vaxt Qarabağa girməyib. Rəsmi Ankaranın İkinci Qarabağ savaşında Azərbaycana siyasi dəstəyi, bunun öncəsində hərbi-texniki yardımı, diplomatik sferada sərgilədiyi mövqe danılmazdır. Lakin bu, Türkiyə ordusunun Qarabağda döyüşməsi mənasına gəlmir. Azərbaycan tərəfi də bu günə qədər belə bir məlumatı açıqlamayıb.
İkinci Qarabağ müharibəsinə qədər Türkiyə Azərbaycanın strateji tərəfdaşı idi. Əlaqələr ən üst səviyyədə idi. Müharibədən sonra isə tərəflər arasında “Şuşa Bəyannaməsi” imzalandı və bununla da iki ölkə rəsmi səviyyədə bir-birinin müttəfiqi oldu. Yəni zərurət yaranarsa, rəsmi Bakı və ya Ankara bir-birindən dəstək istəyə bilər.
Türkiyənin Liviyaya etdiyi yardımla Azərbaycana etdiyi yardım heç bir halda eyni deyil. Çünki iki ölkənin içində olduğu situasiya fərqli idi. Liviya faktiki olaraq parçalanmış vəziyyətdə, vətəndaş müharibəsinin içində idi. Liviyanın qanuni hökuməti Ankaradan hərbi dəstək tələb etmişdi. Azərbaycan isə belə bir zərurət olmadığından türk ordusundan dəstək tələb etmədi. Bununla belə, diplomatik sferada tərəflər ortaq hərəkət edirdi.
O ki qaldı Türkiyənin İsrailə girməsinə, bu, indiki məqamda real deyil. Hər şeydən öncə Türkiyə ilə İsrail arasında iqtisadi əlaqələr var. 2010-cu ildə baş verən “Mavi Mərəmərə” olayından sonra iki ölkə arasında siyasi münasibətlər kəsilsə də, iqtisadi münasibətlər davam etdi.
Türkiyə və İsrail münasibətləri kifayət qədər dərin və pozulması hər iki tərəfə ciddi zərər vuracaq səviyyədədir. Bundan başqa, Türkiyənin İsrailə girməsi Ankaraya qarşı ciddi təzyiq yarada bilər.
Ərdoğanın birdən-birə İsraili belə sərt ritorika ilə hədələməsinin əsas səbəbi isə tam fərqlidir. Məlum olduğu kimi, bir müddət öncə Pekində HƏMAS və FƏTH arasında Qəzzanın idarə edilməsinə yönəlmiş birlik sazişi imzalanıb.
Çinin iki rəqibi barışdırması Ankaranı narahat edir. Təbii ki, söhbət HƏMAS və FƏTH-in barışmasından getmir. Ankaranı narahat edən əsas məsələ Çinin keçmiş Osmanlı imperiyasının nüfuz zonasına daxil olmasıdır. Türkiyə isə bu regionu özünün arealı sayır.
Ankara regionda söz sahibi ölkə olduğunu sübut etmək istəyirsə, Çinin etdiyindən daha böyük bir şey etməlidir. Mümkündür ki, Türkiyə Fələstin və ya Qəzzaya (HƏMAS-a) hərbi-texniki yardım edəcək. Bununla belə, yardımın uzunmüddətli olacağını düşünmürəm. Ankara siyasi sferada etdiyi həmlələrin iqtisadi münasibətlərə təsir etməsini arzulamır.
Turan Rzayev
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Şəhidlər xiyabanında qeyri-etik videolar çəkən əcnəbilər məhkəməyə gətirilib - FOTO
Prezident İsa Məsihin Sonuncu Gün Müqəddəsləri Kilsəsinin nümayəndə heyətini qəbul edib - FOTOLAR
Ehtiyac üzündən filarmoniyada mühafizəçi işləmiş Xalq artisti Oqtay Ağayev... - Bu gün anım günüdür
Adnan Əhmədzadənin həyat yoldaşı Azərbaycanı tərk edib: mühafizə və sürücüylə... - "Londonda yaşayacaq"
BÜTÜN BORCLULARIN NƏZƏRİNƏ: notariusun icra qeydi borclular üçün böyük təhlükə yaradıb - ƏKRƏM HƏSƏNOV YAZIR
Fuad Nəcəfli gecəylə Naxçıvanı belə tərk edib - "Bundan sonra o, rahat-rahat telefonda oyun oynaya bilər" (FOTO)
Azərbaycan nefti ucuzlaşdı - 2.3 dollar
DÇ-2026: Türkiyə yığması bolqarlarla oyuna hazırlaşır
Türkiyədə yenə zəlzələ olub - Qısa fasilələrlə 4 dəfə...
"ChatGPT"nin yeni nəsil versiyası: GPT-5.1 modeli
DÇ-2026: millimiz Bakıda İslandiya yığması ilə gücünü sınayacaq
Ərdoğan Misir XİN başçısını qəbul edib - FOTO
İraqda seçki - Baş nazirin lideri olduğu koalisiya qalib gəlib
Polşa XİN başçısından şok açıqlama: "Ot yeyərik, lakin Rusiya müstəmləkəsi olmarıq"
Məkkənin cənubu su altında qalıb - FOTO
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Kürdəmirin yeni icra başçısı haqda maraqlı məlumat yayıldı
"Sabah bizi gərgin və önəmli oyun gözləyir" - Ayxan Abbasov
Ərdoğan Gürcüstan prezidenti ilə zəngləşdi - Təyyarə qəzası ilə bağlı müzakirə aparılıb
Çin Liviya ilə diplomatik əlaqələri bərpa edib - 10 ildən sonra
Zeynal Nağdəliyev yeni icra başçısını kollektivə təqdim edib - FOTO
Qəzzada ölənlərin sayı 69 185-ə çatıb
Bu ay 4 bürcü böyük sürprizlər gözləyir: pul, karyera və...
Təkcə müğənnilərə 200 min manatdan çox xərcləyən məmur... - Nuri Sərinlədici, Aygün Kazımova, Röya Ayxan və... (FOTO)
Beyləqanda itkin düşən qadının parçalanmış meyiti aşkarlandı
Sabah Bakının iki 2 rayonunun bəzi ərazilərində qaz olmayacaq.
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
"AzerGold" rəhbəri "vurulan" sabiq rəisə yenidən vəzifə verdi
“AZART”ın sahibinin bahalı avtomobillərinə həbs qoyulub
Tramp ölkə başçısına məktub göndərdi: "Netanyahunu bağışla!"
Dövlət Baxçalı: "20 əsgərimizin şəhid olması böyük acı yaşatdı"
Vəkili Şərurlu İsfəndiyarın xəstə olduğunu deyir, özünün isə xəbəri yoxdur - Məhkəmə prosesi
Ərdoğan MHP lideri ilə görüşəcək
"İpoteka haqqında" qanun dəyişib - Nələr olacaq?
"Music Gallery" ilə bağlı qalmaqallı məhkəmə işi: vəzifəli şəxs malları qumarda uduzub
Media yazdı, Baş Prokurorluq cinayət işi açdı - Təfərrüat
Prezident icra başçıları ilə görüşdə: "Sizə heç kim qanunsuz tapşırıq verməyəcək, əgər kimsə bu tapşırığı verərsə..."
C-130-dakı 20 hərbçidən 18-nin nəşi və "qara qutu" tapılıb - VİDEO
İlham Əliyev yeni icra başçıları ilə Naxçıvanın rəhbərini qəbul etdi, sərt tapşırıqlar verdi: "Bəzi məmurlar özlərini apara bilmirlər" - FOTOLAR
MN: "Ağdərə və Pirəkəşküldə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək"
"Sudan nümunələr götürülüb" - Abşeron suvarma kanalında minlərlə balıq niyə tələf olub? (VİEO)
Cəbrayılda mağazada alkoqollu içkilər satılır
İlham Əliyev şirkət rəsmilərini qəbul edib - Nələr müzakirə olunub?