İRANA QARŞI SENSASİON PLAN: SSRİ-ni "vuran silah”ın bənzəri yaradıla bilərmi? - TƏHLİL
25-07-2024 [15:22]
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu ABŞ Senatı və Nümayəndələr Palatasının birgə iclasında NATO-nun Yaxın Şərqdə təhlükəsizlik alyansı yaratması ilə bağlı çağırış edib.
“İkinci Dünya müharibəsindən sonra ABŞ artan sovet təhlükəsinə qarşı çıxmaq üçün Avropada təhlükəsizlik ittifaqı yaratdı və bu gün Amerika və İsrail artan İran təhlükəsinə qarşı çıxmaq üçün Yaxın Şərqdə təhlükəsizlik ittifaqı yarada bilər. İsraillə sülhə malik olan bütün ölkələri bu ittifaqa dəvət etmək lazımdır”, – Baş nazir bildirib.
Netanyahunun təklifi diqqət çəkir, çünki haqlı tərəfləri var. NATO sırf artan sovet təhlükəsinə qarşı Avropa ölkələrini qorumaq üçün yaradılan müdafiə paktıdır. Bu pakt Avropa ölkələrini qoruduğu kimi, ehtimal işğal cəhdlərinin də qarşısını aldı.
ABŞ bənzər formada Asiya və Okeaniya regionunda da NATO bənzəri bir təşkilat yaradıb. Söhbət 2004-cü ildə təsis olunan QUAD (Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq) təşkilatından gedir. Bu təşkilat 2017-ci ilə qədər fəal olmasa da, Çinin artan gücünə qarşı NATO bənzəri formata çevrilməyə qərar verdi. Təsadüfi deyil ki, QUAD-ı həm də “Asiya NATO-su” adlandırırlar.
Mümkündür ki, Benyamin Netanyahu elə QUAD bənzəri bir təşkilatın Yaxın Şərqdə yaranmasını istəyir. Başqa sözlə desək, “Yaxın Şərq NATO-su”. Necə ki NATO SSRİ-yə (bu gün Rusiyaya), QUAD Çinə qarşı yaradıldı, Yaxın Şərqdə yaranacaq təşkilat da İrana qarşı olacaq.
Netanyahunun bu təklifi məhz indi verməsi də diqqət çəkir. Aydın məsələdir ki, hazırda ABŞ-da prezident seçkilərinə hazırlıq gedir. Prezidentliyə namizəd Donald Trampın reytinqi yüksəkdir. Netanyahu ABŞ Senatı və Nümayəndələr Palatasının birgə iclasında bu təklifi irəli sürsə də, əslində, “topu” Trampa atır.
Məsələ ondadır ki, QUAD ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın prezidentliyi dövründə fəallaşıb. Trampdan sonra Prezident Co Bayden də bu siyasəti davam etdirməyə qərar verdi. Netanyahu da əslində bu təklifi gerçəkləşdirəcək namizədə dəstək sözü verir.
Tramp Netanyahunun arzusunu gerçəkləşdirə bilər, çünki onun yanaşması belədir ki, ABŞ bütün münaqişələrə birbaşa müdaxilə etməməli, fərqli regionlardakı qoşunlarını geri çəkməlidir. Misal üçün, 2018-ci ildə Tramp “Biz İŞİD-i məhv etməkdəyik, tezliklə Suriyanı tərk edəcəyik. İndi qoy başqaları bunun qayğısına qalsın. Biz isə öz ölkəmizə qayıdacağıq” dedi.
QUAD-dan sonra Yaxın Şərqdə yeni bir təşkilatın yaranması həm Trampın həm də Netanyahunun maraqlarına uyğundur. Lakin bu təşkilatın yaranması QUAD qədər asan olmayacaq. Məsələ ondadır ki, QUAD üzvü olan ABŞ, Hindistan, Avstraliya və Yaponiya ayrı-ayrılıqda Çinlə problem yaşayır. Yəni onları ortaq maraqda bir araya gətirmək asan idi. Yaxın Şərqdə isə İran ortaq problem kimi görünsə də, İsrail və onun Fələstinə baxış bucağı, habelə Qəzza məsələsi islam ölkələrini İsrail ilə bir təşkilatda olmaqdan uzaq tutur.
İsrail Fələstinin müstəqilliyini tanıyıb Qəzzadan qoşunlarını çıxararsa, Yaxın Şərqdə arzuladığı kimi bir təşkilat qura bilər. Hətta bu halda ehtimal təşkilatda ABŞ İsrail, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, Misir, BƏƏ, Oman yer alması mümkündür. Hizbullah və Husi təhlükəsi olmasa, Yəmən və Livan da bu birliyin parçası ola bilər.
Turan Rzayev
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
QHT.az saytının 10 yaşı tamam olub
Almaniya mediası Zəngəzur dəhlizindən yazdı
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
Aİ-nin 27 ölkəsinin əhalisi 450 milyonu ötüb - Statistika
Ərdoğanla Baxçalı telefonda müzakirə aparıblar
Röya Ayxanın xalası qızı: "Biləndə ki, onun xalası qızıyam..."
İstanbulda "Casperlar" kriminal dəstəsinə qarşı əməliyyat: 70 nəfər saxlanıldı, lideri isə...
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
Qəzzada yardım gözləyənlər atəşə tutulub
İranın şimalındakı hava limanı xarici reyslər üçün açılıb
Zelenski: "Rusiya Xarkovda doğum evini vurub"
"Adam söyüş söyür..." - Elmar Məmmədyarovun bu sözünə sabiq nazir cavab verdi: "Yadıma düşmür ki, nə vaxtsa mən onu söyüm, ya da..."
Əliyev - Paşinyan görüşü: vasitəçisiz müzakirə və... - TƏHLİL
Qarşıda 3 günlük isti hava gəlir - Xəbərdarlıq
Azərbaycan əhalisi artıb
Azərbaycan I Liqasının başlama tarixi açıqlanıb
Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
Dövlət Baxçalıdan PKK-nın silahlarını yandırmasına reaksiya: "Türkiyə terror bəlasından qurtulur"
Xocalı soyqırımı vaxtı girov götürülmüş qadın məhkəmədə elə faktları açdı ki... - Ermənilər Bakıda hakim qarşısında
"Fənərbağça" 18 yaşlı seneqall yarımmüdafiəçi ilə anlaşdı - 5 illik müqavilə imzalandı
"2024-cü il dövlət büdcəsinin icrası haqqında" qanun təsdiqlənib
PKK 41 ildən sonra silahlarını bu mağarada yerə qoydu: 4 lider, 30 nəfərlik qrup silahını yandırdı - VİDEO, FOTOLAR
Ərdoğan: "Srebrenitsa soyqırımı tarixdə qaranlıq bir ləkədir"
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Unun satış qiyməti dəyişməyib
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
Pambıqçılıqla bağlı yeni fərman verildi
Prezident bələdiyyələrlə bağlı yeni qanunları təsdiqlədi
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
Ərdoğanın baş müşaviri vəfat edib - Sabiq DİN başçısı açıqladı
Prezident İlham Əliyev gürcüstanlı naziri qəbul edib - Nələr müzakirə olunub? (FOTOLAR)
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
Bağçalara uşaq qəbul başlayır
Prezident İlham Əliyev Uxnaaqiyn Xurelsuxa məktub göndərib - MƏTN
Ağdamda insan skeleti tapılıb
Bakıda varlı adamların qumar oynadığı məkan: tarix... - VİDEO
İsrail məktəbi vurub - Ölən və yaralananlar var
Natiq Xankişiyev tutulub
"Azəriqaz"da daha bir dəyişiklik - "Nəqliyyatçı" Baş Direktorun maliyyə üzrə müavini təyin edilib
Azərbaycan neftinin qiyməti 74 dollara düşdü
Musiqili “Qaynar xətlər”imiz…