Dünyanı silkələyən koronavirus Azərbaycan iqtisadiyyyatına necə təsir edəcək? - Sabiq nazirdən təhlil
29-02-2020 [19:37]
Artıq dünyanın 60 qədər ölkəsində qeydə alınmış koronavirus öz coğrafiyasını durmadan genişləndirməkdədir. Dünyanı silkələyən və bir qədər öncə tezliklə ram ediləcəyi düşünülən bu bəla insanların sağlamlığına ciddi təhdid yaratmaqla yanaşı, dünya iqtisadiyyatını da böyük bir təhlükəyə sürükləməkdədir.
Bu ilin əvvəlində mütəxəssislər problemin fevral ayının ortalarına qədər çözüləcəyinə dair proqnozlar versələr də, gözləntilər özünü doğrultmadı və məhz bundan sonra dünyanın maliyyə bazarları əsaslı şəkildə çökməyə başladı.
Son bir həftə ərzində dünya üzrə bütün səhmlərin dəyəri 5 trliyon dollara qədər ucuzlaşıb və proses sürətlə davam etməkdədir. Neftin qiymətləri yanvar ayının əvəli ilə müqaisədə 20 dollara yaxın – yəni 30%-ə qədər ucuzlaşıb.
Son iki ayda ümumdünya fabrikası statusunu qazanmış Çində neftin istehlakı 30%-ə qədər, daş kömürün istehlakı isə 40%-ə qədər azalıb. Əgər yaxın bir ay ərzində bu qorxulu virusun yayılmasının qarşısını almaq mümkün olmazsa, o halda, bu ilin sonuna qədər dünya iqtisadiyyatının və maliyyə bazarlarının itkilərinin bərpa ediləcəyindən söhbət gedə bilməyəcək. Əgər bundan sonra virusun ram edilməsi bir aydan daha uzun zaman tələb edərsə, o halda dünya iqtisadiyyatı tarixdə indiyə qədər görünməmiş bir çöküş yaşamalı olacaq.
Yaranmış vəziyyətdə iqtisadiyyatı neftdən asılı olan ölkələri nələr gözləyir?
Baş verən iqtisadi geriləmələr fonunda dünya bazarlarında neftə təlabat durmadan azalır. Bu səbəbdən də yaxın bir ay ərzində neftin qiymətlərinin 30 dollara qədər ucuzlaşması mümkündür.
Bəs bir neft ölkəsi olaraq biz yaranmış durumda nə etməliyik? İlk öncə hökumət virusun ölkə daxilində yayılmasını önləyəcək ən sərt adımların atılmasını etiva edən qərarlar qəbul etməlidi.
Virusla bağlı ölkə daxilindəki real durum tələb edərsə, bütün səviyyələrdən olan məktəblərin və uşaq baxçalarının fəaliyyətini müəyyən dövrə qədər dayandırmaq lazımdır.
Koronavirusun yaratdığı iqtisadi fırtına və dünyanın maliyyə bazarlarında baş verən çöküşlər Azərbaycan iqtisadiyyatına və maliyyə sisteminə təsirsiz ötüşməyəcək.
İlk növbədə neftin qiymətlərinin kəskin ucuzlaşması hesabına ölkəyə valyuta daxilolmalarının ciddi şəkildə azalması manata təziqləri artıracaq. Belə bir vəziyyətdən çıxışın yollarından biri virus ram edilənə qədər dövlət büdcəsinin xərclərində xüsusi qənaət rejiminin tətbiq edilməsi olmalıdır. Daha doğrusu yaranmış vəziyyətdə büdcədən ikinci, üçüncü dərəcəli xərclər dayandırılmalı və ya maksimum məhdudlaşdırılmalıdı ki, ölkə daxilində xarici valyutaya olan təziqlər bir qədər neytrallaşdırılsın.
Nəzərə alsaq ki, ümumi idxalımızın 15%-ə qədəri koronovirusun hegemonluq etdiyi Çin və İranın payına düşür, o halda bu idxalı əvəzləyəcək alternativ variantların üzərində ciddi düşünmək lazımdır. Əks halda, bir müddətdən sonra daxili bazarda bu ölkələrdən idxal olunan malların qiymətləri kəskin şəkildə bahalanacaq.
Mia.az
TRT 1-də yayımlanan serialın arxa planında rüsvayçılıq: 21 yaşlı saç ustasını zorlamaq istəyiblər
İsveç Latviyaya qoşun göndərəcək - Baş nazirdən açıqlama
ABŞ Suriyadakı bazalarını gücləndirir - 40 zirehli maşınla əlavə canlı qüvvə göndərilib
Rəsmi Moskvadan Baydenin gizli qərarına reaksiya: "Bu, Ukrayna üçün daha çox problem yaradacaq”
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Keçmiş klub prezidenti həbs edilib
İLHAM ƏLİYEV BERLİNƏ GEDİB - FOTO
Aprel çağırışı yekunlaşır - Xidmətdən açıqlama (FOTO)
Prezidentin köməkçiləri, şöbə müdirləri və... - Onların qəbul günləri açıqlandı (CƏDVƏL)
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
"Bakcell" ilə innovasiya dövrü başlayır - Açıqlama (FOTOLAR)
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
DSMF sədri də vəzifədən çıxarıldı
Energetika Nazirliyində Macarıstan XİN başçısı ilə görüş olub
Elnur Əliyev: "Azərbaycan inkişafının yeni mərhələsinə qədəm qoyub"
AĞACLARI KƏSİR, SONRA TİKİNTİ APARIRLAR: Yaşıllaşdırma idarəsi isə... - Bakıda daha bir yaşıl soyqırıma nazirlikdən gecikmiş reaksiya (FOTOLAR)
Qırğızıstan Prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - FOTO
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Buraxılış imtahanlarında ən yüksək nəticənı hansı rayonların şagirdləri göstərib? - DETALLAR
Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana dövlət səfəri başa çatıb
ƏƏSMN-ə nazir əvəzi təyin olundu - Sərəncam
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər - FOTO
Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib
Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib
Eşq məktubu, dağılan ailə, gecə evə basqın və nəhayət, qisas... - Kürdəmirdəki ilginc olayın təfərrüatı
"Sərhəd dirəyinin quraşdırılması o deməkdir ki..." - Erməni spiker
Britaniya kralı mühacirlərə bağlı qanunu təsdiqlədi - Ruandaya deportasiya olunacaqlar
Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib (Yenilənib)
Azərbaycanda TikTok bağlanacaq? - Sorğu
Güclü fırtına həbsxananı dağıdıb - 119 məhbus qaçıb
AZAL-ın sabiq prezidenti: "Məni biabır etmək istəyirlərsə..."
Zaxarova: "Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışırlar"
Avstraliyada 160 balina sahilə çıxdı, onlardan 26-sı ölüb -FOTO
Baş Prokuroluq mediaya çağırış edib - Professorun ölümü ilə bağlı
Akşeneri kim əvəzləyəcək? - İYİ Partiyası gərgin qutrultaya gedir
Bakıda üç məktəbin direktoru cəzalandırılıb - Səbəb
Qəzzada daha jurnalist həlak olub
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
"Poz-Qazan” layihəsi millətin cibinə necə girir? - VİDEO
NAXÇIVANIN BAŞ NAZİRİ VƏZİFƏDƏN AZAD OLUNDU- Yeni təyinat (FOTO)