09-01-2019 [13:48]
Şimali Kiprdə yaşayan Azərbaycanın görkəmli bəstəkarı, ictimai xadim Cavanşir Quliyev Strateq.az saytının suallarını cavablandrıb.
Cavanşir müəllimlə yaradıcılığındakı yeniliklər, qürbətdəki həyatı, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların durumu, düşüncələri, eləcə də Azərbaycan haqqında danışılıb.
Mia.az həmin maraqlı müsahibəni oxucularımıza təqdim edir:
- Cavanşir müəllim, xəbər aldıq ki, bir müddət əvvəl Bakıda olmusunuz. Təəssüratınız necədir, kənardan və içəridən necə görünür Azərbaycan?
- Yayda oldum Bakıda. Təəssüratlar mənfidir – insanlar bədbindirlər, uşaqlarının gələcəyi barədə ümidsizdirlər, ona görə də bir çox ailə məktəb bitirmiş uşaqlarını ali təhsil almaq üçün xaricə göndərməyə çalışır. Düşünürlər ki, bəlkə uşaq orda təhsilini bitirəndən sonra özünə bir iş-zad tapıb qala bildi. Ailəlikcə, hətta sülaləcə köçüb, xaricdə özlərinə bir mini-Azərbaycan yaradanlar da var. Bu köçün acınacaqlı tərəfi də odur ki, gedənlərin əksəriyyəti ağıllı və savadlılardır, toplumun, necə deyərlər, qaymaqlarıdır.
Mən yaşadığım Şimalı Kiprdə də son illər Azərbaycandan köçüb gələn ailələrin sayı durmadan artır. Hətta uşaqlarını Azərbaycanda nənə-babalarının yanına qoyub gələnlər də var, çünki orda ailələrini dolandıra bilmirlər.
- Burada kimlərlə əlaqəniz var? Azərbaycana gələndə mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat, eləcə də ölkədəki ictimai-siyasi mühitlə bağlı dostlarla müzakirələr olurmu? Necə qiymətləndirirsziniz bu sahələrdəki durumu?
- Azərbaycanla əlaqələrim heç vaxt qopmadı, hər dəfə ora gedəndə dostlarımla görüşürəm, təbii ki, müxtəlif mövzularda müzakirələr də olur. Yaradıcı əlaqələrim də davam edir – teatrlarda, kinoda, müğənnilərlə əlaqələr davam edir, yeni əsərlər yaranır. Bir sözlə, mən fiziki olaraq Azərbaycanda az oluram, amma yaradıcılıq baxımından həmişə ordayam.
- Şimali Kiprdə, Türkiyədə çoxsaylı azərbaycanlı müəllimlər, sənət adamları, həkimlər var. Əlaqəniz varmı onlarla, danışıb görüşürsünüzmü?
- Bəziləri ilə telefon əlaqəsi var, bəziləri ilə ara-sıra görüşürəm də, bəziləri ilə eyni universitetdə işləyirəm. Ara-sıra xəbərləşirik.
- Ölkədən kənarda da bir Azərbaycan toplumu formalaşır. Onların düşüncəsi, yanaşması necədir? Onlar Azərbaycanda yaşayanları qınayırlar, buradakılar da onları. Ki, çıxıb gediblər, oradan ağıl öyrədirlər...
- Doğrudur, aralarında uçurum yaranır. Buna bənzər hadisələr 100 il öncə olmadımı? Cümhuriyyət yıxılandan sonra xaricə gedən insanları burdakılar satqın, qorxaq, agent və digər pis-pis sözlərlə adlandırmadılarmı? "Qızılları götürüb qaçdılar” demədilərmi? Sadəlövhcəsinə təbliğata uyub geri dönənləri isə Sibirə sürgün etmədilərmi? Yenə də tarix təkrar olur. Dərs olmadı bizə, yenə də kəlləmiz həmin "dırmıxın sapına” dəyir! Əlbəttə, bu, çox düşündürücüdür, əslində isə kədərlidir. Məni belə ittiham edənlərə cavab verirəm ki, əgər getməyimi istəmirsənsə, onda elə et ki, mən də getmək istəməyim. Edə bilmirsənsə, danışmağın nə anlamı var? Hərəkət lazımdır, danışmaq yox.
- Ümumi gedişat bizi hara aparır, nə təklif edirsiniz?
- Siyasi-ictimai durumu nəzərdə tutursunuzsa, gedişat cəmiyyətin aktivliyinə bağlıdır – heç kim kənardan ölkəmizi istədiyimiz vəziyyətə gətirməyəcək, toplum özü bunu etməlidir. Bu yolda çətinliklər də, təbii ki, olacaq, bəlkə itkilər də oldu, fəqət dünyada bunun başqa yolu yoxdur – örnəklər də çoxdur. Əgər cəmiyyət aktiv olsa, gedişat da onun istədiyi kimi olacaq. Olmasa, onda hər şey iqtidarın istədiyi kimi olacaq.
- Ziyalılardan daha çox gözləntilər var. Yəni onlar dursunlar, danışsınlar yol göstərsinlər və s. Bu ictimai tələbat niyə ödənmir?
- Mən də hesab edirəm ki, durmalıdırlar, danışmalıdırlar, amma durmurlar, danışmırlar – deməli, ziyalı deyillər. Onları xalqın aqibəti maraqlandırmır, onlar yalnız özləri, öz işləri və öz qohumları ilə məşğuldurlar. Onlara artıq ziyalı kimi baxmayın, zatən heç vaxt onlar ziyalı olmayıblar ki... Onlardan bir şeylər ummayın, unudun onları. Ölkədə üç-beş ziyalı qalıb, vəssalam. Hər yaxşı həkim, alim, müəllim, mühəndis, şair, aktyor, rəssam, memar, bəstəkar hələ ziyalı deyil. Ziyalılıq könül keyfiyyətidir, peşə deyil.
- Öz yaradıcılığınız, Şimali Kiprdəki güzəran haqqında da danışmağınızı rica edirik. Nə yeniliklər var, necə keçir həyat?
- Mən Kiprə güzəran üçün gəlmədim – Bakıda daha çox maddi qazancım vardı. Mən buraya "mənəvi oksigen” üçün gəldim və onu burada tapdım. Çünki Azərbaycandakı basqılı mənəvi ab-hava şəraitində yaradıcılığım da zərər çəkirdi. Mənim üçün isə həyatımın ən önəmli tərəfi maddiyyat deyil, yaradıcılıqdır – Afrikada, Şimal qütbündə belə yaradıcılıq üçün mənəvi şərait olsaydı, oraya gedərdim. Təkrar edirəm, mən bura pul-para üçün gəlmədim, yaradıcılıq üçün gəldim, onu da tapdım: 3 balet, bir simfoniya, bir oratoriya, kino musiqisi, çox sayda kamera-instrumental və xor əsərləri, bir sıra Türkiyə teatr tamaşalarına musiqi, bəzi Türkiyə siyasi partiyalarının himnləri, mahnılar və digər əsərlər – bunların hamısını mən Kiprdə yazdım, Azərbaycanda yox. Planlar isə daha genişdir.
- Azərbaycana dönmək də planınızda varmı?
- Həmişə dediyim fikri yenə təkrar edirəm: hər saniyə çantamı qapıb, hava limanına qaçmağa hazıram, təki Azərbaycanda ehtiyacım olan mənəvi ab-havanı görüm.
- Sonda nə demək istəyərsiniz? İctimaiyyətə ünvanlamaq istədiyiniz bir mesajınız varmı?
- Əgər biz toplum olaraq hər birimiz öz kiçik addımlarımızı atmasaq, Azərbaycan adlanan qatar yerindən tərpənməyəcək. Anlayan anladı.
Elçin Rüstəmli
Strateq.az
Girovgötürmə, zorlama və...- Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinin xanım işçisi ilə bağlı sensasion məhkəmə işi....
Vilayət Eyvazov baş inspektoru rəis təyin edib
Dövlət Komitəsinin məsul şəxsinin oğlu elə hərəkət edib ki...
Prezident İlham Əliyev Pakistanın MUSLİM İnstitutunun direktorunu qəbul edib - Nələr müzakirə olunub?
Xalq artisti efirdə ağladı: “Ona halallıq vermirəm” - VİDEO
Bayden Misir prezidenti və Qətər əmirindən HƏMAS-a təzyiq etmələrini istədi: "Əgər İsrailin təklifi qəbul ediləsə..."
Keçmiş spiker maraqlı fakt açıqladı: "Əlindən tutub deputat elədiklərim qaçıb gizləndi..." - "O, mənim qəhrəmanımdır"
"Fənərbağça" pulsuz göndərdi - PAOK "can çəkir"
TÜRKİYƏDƏ DAHA 6 MAFİYA ÇÖKƏLDİLDİ - 46 nəfər saxlanılıb
Aralıq dənizində yenə zəlzələ olub
Azərbaycan nefti bir dollara yaxın ucuzlaşıb
Laçın və Zabux kəndinə növbəti köç olub
12 milyonluq ulduz indi cəmi 21 manata futbol oynayır - Açıqlama
Sergen Yalçın: "Mən və köməkçilərimin maaşı vaxtında verilir, futbolçuların isə..."
"Konyaspor"un yeni baş məşqçisi bəlli olub
Türkiyənin ən böyük büdcəyə sahib 30 bölümlü serialı çəkilir - Məşhur oyunçulara rollar verilib
23 yaşlı model salonda güllələndi - FOTOLAR
Blinken Ər-Riyadda: "Qəzzada müharibə bitməlidir"
Türkiyə kəşfiyyatı terrora hazırlaşan 15 PKK-lını zərərsizləşdirib
Borrell Dünya İqtisadi Forumunda: "Bir çox Aİ ölkələri Fələstin dövlətini tanımağa hazırlaşır"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ərdoğan CHP sədri ilə görüşəcək - Tarix bəlli oldu
Göyçayda vəhşət: oğul 53 yaşlı atasını döyərək öldürüb (Yenilənib)
Zelenski NATO Baş katibi ilə bir arada: "Rusiya yeni hücuma hazırlaşır" - Ukrayna Alyansa üzv olmaq istəyir
Mehriban Əliyeva: "Əməyinə və iradənə görə çox sağ ol!"
Ukrayna Azərbaycana yeni səfir göndərib (Yenilənib)
Azərbaycanla Ermənistan arasında 35 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
Qarabağ zonası minalardan təmizlənir
Sabiq rəis generalı ittiham edir, “Azərsun Holdinq”in adını çəkir: "800 min manatı generala verdim" - General və keçmiş idarə rəislərinin məhkəmə prosesi
Bakıda beynəlxalq oyun festivalı və konfrans keçiriləcək
Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi haqda yeni qərar imzalanıb
"Nar" hər kəsə sərfəli günlük internet paketlərini təqdim edir
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Partiya sədrindən Nizamidəki özbaşınalığa etiraz: "İcra Hakimiyyəti kimlərə xidmət edir?" - VİDEO
İsa Qəmbər yenidən başqanlığa namizəd oldu
Ülviyyə Fətəliyeva Avropa çempionu olub
Sosial və Aqrar-Texnoloji Kollecinin gözətçisi qandallanıb
Şotlandiyanın ilk müsəlman baş naziri istefa verib - Açıqlama
Rusiya MN: "Ukraynada daha bir qəsəbəni nəzarətə götürdük"
"90 faiz insan bir addım o tərəfə aralanan kimi dalınca danışır" - "Heç onlar bilmirlər ki, it kimi öləcəklər, yoxsa nə kimi"
Hərbçimiz minaya düşüb - Qazaxda (Yenilənib)