Neftin oynayan qiyməti və Azərbaycanın yol xəritəsi
13-11-2018 [17:38]
Şahin Cəfərli,
Politoloq
***
Konqresə seçkilər yenicə başa çatdı, amma 2020-ci il prezident seçkilərinin həyəcanı artıq Amerika cəmiyyəti və siyasi gündəmində hiss olunmağa başlayıb. Demokratların düşərgəsində qeyri-müəyyənlik hökm sürdüyü halda (namizədliyə çoxlu iddiaçı var), respublikaçıların namizədinin Tramp olacağı aydındır. (Başına bir iş gəlməsə.) Bu amil qısamüddətli perspektivdə neft bazarına təsir göstərəcək faktorlardan biri olacaq. Tramp çalışacaq ki, seçkilərə qədər neftin qiyməti yüksəlməsin, çünki bu, həm ABŞ daxilində yanacağın qiymətinin artmasına səbəb olur, həm də ümumilikdə ölkənin iqtisadi artım tempinə mənfi təsir göstərir.
Təsadüfi deyil ki, ötən həftənin son iş günü 70 dollardan aşağı düşən Brent neftinin qiyməti Səudiyyə Ərəbistanı energetika nazirinin verbal müdaxiləsi nəticəsində dünən yenidən bahalaşaraq 71 dolları ötdükdən sonra Tramp dərhal müdaxilə etdi. Səudiyyəli nazir bildirmişdi ki, ölkəsi dekabrda hasilatı 500 min barel azaldacaq və gələn il OPEC+ formatı üzrə hasilatın azaldılması ilə bağlı yeni qərar qəbul edilməsinə ehtiyac var. Tramp isə "tvit" ataraq hasilatı azaltmağa ehtiyac olmadığını və mövcud qiymətin hələ çox yüksək olduğunu söylədi. Bu açıqlamadan sonra neft yenidən ucuzlaşmağa başladı.
Təbii ki, ucuzlaşma təkcə Trampın mövqeyi ilə əlaqədar deyil, bunun fundamental səbəbləri var. Dünya iqtisadiyyatında inkişafın zəifləməsi, dollar indeksinin yüksəlməsi, eləcə də Rusiya və Səudiyyənin ötən at hasilatı artırması burada ciddi rol oynayır.
ABŞ neft sənayesindəki son gəlişmələrin üzərində isə xüsusi dayanmaq lazımdır. Ötən həftə ölkədə gündəlik hasilat 400 min barel yüksələrək 11,6 milyona çatdı. Bu, rekorddur. Bundan başqa, ABŞ-ın neft ehtiyatlarında (kommersiya) ardıcıl yeddinci həftə artım qeydə alındı. Eyni zamanda, son bir həftədə neft hasilatı üzrə aktiv qazma qurğularının sayı 12 ədəd artaraq 886-ya çatdı ki, bu da 2015-ci ilin martından bəri ən yüksək rəqəmdir.
Proqnozlara görə, ABŞ-da hasilat bu ilin sonuna qədər 11,8 milyona çatacaq. Gələn ilin ikinci yarısı - 2020-ci ilin əvvəllərində Texasın Permian hövzəsindən Meksika körfəzindəki neft emalı zavodlarına yeni boru kəmərlərinin çəkilməsi və yeni ixrac terminallarının istifadəyə verilməsi nəticəsində hasilatın 12,5 milyon bareli ötəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu gəlişmələri şist inqilabının ikinci mərhələsi adlandıranlar var.
Tramp bir tərəfdən də NOPEC (No Oil Producing and Exporting Cartels Act) layihəsini zopa kimi əlinin altında saxlayır ki, OPEC və Rusiya qiyməti yüksəltməkdə israr etsələr, onların "başına endirsin." Konqresə təqdim olunan bu qanun layihəsi neft hasilatı və ixracatı sahəsində kartelləşməyə (inhisara) yol verən ölkələrin cəzalandırılmasını nəzərdə tutur. Üstəlik, Xaşuqci cinayəti ilə bağlı məsələ də Səudiyyə üçün təhdid olaraq qalır.
Uzun sözün qısası, Azərbaycan hökuməti neftin qalxmasından sonra unudulan qeyri-neft sektorunun inkişafı və iqtisadiyyatın diversifikasiyası barədə yol xəritələrini gərək yenidən masaya qoysun.
SON XƏBƏRLƏR
PA rəsmisi: "Mediada xarici sözlərin yersiz işlədilməsi ədəbi dilin normalarını zəiflədir"
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
İlham Əliyev Slovakiya Baş nazirinin müavinini qəbul edib - FOTOLAR
"Gözümün nuru - Vətən" filminin təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Üçrəngli Qürur – Azərbaycan Bayrağına Ehtiram Günü
Tacikistanda Azərbaycanın Zəfər Günü qeyd olunub
Qumar oyunlarının reklamı: 17 nəfər saxlanılıb
Zərdabda yanğın törədən şəxs məsuliyyətə cəlb edilib
İndoneziyada məsciddə partlayış olub, xəsarət alanlar var
Corat qəsəbəsində 600 abonentin qazı kəsiləcək
Zəfər Gününün hava proqnozu açıqlanıb
DOST mərkəzləri bayram günlərində fəaliyyət göstərməyəcək
Bakıda 81 yaşlı qadın hamamda yıxılaraq ölüb
Tramp Orbanla bu gün Vaşinqtonda danışıqlar aparacaq
Naxçıvanda ağacların nömrələnməsinə başlanılıb
Serbiya Prezidentinin gələn il Azərbaycana səfəri planlaşdırılır
Tbilisidə azərbaycanlılara qarşı zorakılıq hadisəsi ilə bağlı daha bir nəfər həbs edilib
Şahbaz Şərif 7-8 noyabrda Azərbaycanda səfərdə olacaq
Nəsimidə “Zəfər Bayrağı altında Zəfərdən-Zəfərlərə!” adlı tədbir keçirilib - FOTOLAR
Azərbaycan nefti 65 dollardan aşağı düşdü
Hacı Surxay Məmmədli Prezidentə təbrik məktubu göndərib - MƏTN
Avropa Liqası: 18 oyunda hansı nəticələr qeydə alınıb?
BMT Suriya prezidenti ilə DİN başçısı haqqında sanksiyaları ləğv etdi - ABŞ-ın istəyi ilə
"Fənərbağça" ilə oyunda qırmızı kart alan Orkun Kökçü açıqlama yaydı: "Əlimdən gələni edəcəyəm"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"İlham Əliyevdən üstün ordusu olduğu halda, niyə davam etmədiyini soruşdum, dedi ki..."
Həsən Şaş: ""Qalatasaray" 4 komandadan başqa hər kəsi məğlub edər"
Türkiyənin "Fəlakət bölgəsi" elan edilən rayonu yenə silkələnib
Leroy Sane Almaniya milli komandasına dəvət aldı - SİYAHI
Azərbaycanda bu xanım nazir ola bilər - FOTO
Tibbi yardım təlimləri keçirilib - FOTO
Lionel Messi: "İnanılmaz bir şəhərdə yaşayıram və..."
Ziraat Türkiyə Kuboku: 4-cü turun püşkü atıldı - Qarşılaşmalar
Ərinin sifətinə 3 litr qaynar yağ töküb öldürən qadın: "Uşağın yanında məni zorladı"
Ceyhun Bayramov NATO nümayəndə heyətini qəbul edib
Əməkdar artist Vahid Əliyev vəfat edib
"Beşiktaş" "Antalyaspor" matçına hazırlaşır