Maliyyə Nazirliyinin "strateji" yanaşması, yaxud 2 milyarda yaxın ehtiyat vəsait...
04-11-2018 [23:57]
Rövşən Ağayev
İqtisadçı ekspert
***
Azərbaycan hökumətinin sərəncamında iri məbləğdə ehtiyatlar var. Neft Fondunun və Mərkəzi Bankın sahib olduğu 45 mlrd. dollara yaxın valyuta aktivlərini nəzərdə tuturam.
Amma 3-cü mənbə də var - Maliyyə Nazirliyinin sərəncamında olan və məbləği 1.2 mlrd. dollara yaxınlaşan ehtiyatlardan söhbət gedir.
Bu ehtiyatlar necə formalaşır?
"Büdcə sistemi haqqında" Qanuna əsasən cari maliyyə ilinin sonuna büdcənin xərclənməyən, xəzinə hesabında qalan vəsaitlər növbəti ilə keçmir, sərbəst qalıqların hamısı vahid xəzinə hesabına köçürülür.
Əgər büdcə kəsirini qapatmaq və ya normativ çərçivəsində müdafiə olunan xərc maddələrinin maliyyələşməsinə sərf edilmirsə, həmin vəsaitlərin tamamı vahid xəzinə hesabında ehtiyat kimi qalır. Bu ehtiyatların saxlanmasına və idarəetməsinə isə Maliyyə Nazirliyi səlahiyyətlidir.
Təəssüf ki, Neft Fondunun ehtiyatlarından fərqli olaraq dövlət büdcəsinin xəzinə qalıqları hesabına formalaşan ehtiyatların idarəçiliyi ilə bağlı hesabatlılıq çox məhduddur, Maliyyə Nazirliyinin saytında bu barədə ümumiyyətlə, məlumat yoxdur. Amma indi Hesablama Palatası ilk dəfə xeyli informasiya açıqlayıb.
Məlum olub ki, 2018-ci ilin ortalarına büdcə ehtiyatının məbləği 1.982 mlrd. manatdır. Onun 981 mln. manatı qanunvericiliyə uyğun olaraq saxlanmaq üçün Neft Fonduna, 19.8 mln. manatı isə "Beynəlxalq Bank"a verilib. 163 mln. manatı "Kapital Bank"da yerləşdirilib.
Amma qanunvericilikdə nəzərdə tutulmadığı halda il ərzində qaytarılmaq şərtilə Dövlət Neft Şirkətinə və "Dövlət Dəmiryolu"na ssuda kimi verilib.
Təsəvvür edirsiniz, dövlətin maliyyə resurslarının istifadəsinin qanunauyğunluğuna birbaşa səlahiyyətli olan Maliyyə Nazirliyi qanunda nəzərdə tutulmadığı halda, dövlət resurslarını dövlət şirkətlərinə borc verir.
Ümumiyyətlə hökumətin sərbəst maliyyə resurslarının (təkcə xəzinə qalığınıdan söhbət getmir) banklarda yerləşdirilməsində də ədalətli mexanizmlər olmalıdır. Yaxınlarda Rusiyada hökumətin sərbəst vəsaitlərinin kredit təşkilatlarında müsabiqə yolu ilə yerləşdirilməsi ilə bağlı qaydalar qəbul edildi. Bu tip qaydanın tətbiqinə bizdə də ehtiyac var.
Yeri gəlmişkən, son illər həcmi 1.5-2 mlrd. manatdan az olmayan xəzinə ehtiyatının istifadəyə verilməsindən dövlət büdcəsi ən yaxşı halda 3 -4 mln. manat gəlir əldə edib. Yəni gəlirlilik 0.2-0.3%.
Uzun illər Britaniya hökumətində üçün məsləhətçi kimi çalışmış Malqan "Dövlət strategiya sənəti" adlı əsərində yazır ki, Maliyyə Nazirliyi zəifdirsə və bu qurumun strateji yanaşması yoxdursa, bütövlükdə hökumətin strateji vizionun olması çətindir. Yəni açar qurumdur Maliyyə Nazirliyi...
Strateq.az
SON XƏBƏRLƏR
"Real Madrid" Vinisiusu sata bilər - 150 milyon avro...
Bu gün Mehriban Əliyevanın doğum günüdür
"Beşiktaş"ın yeni transferi İstanbula gəlib
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Beşiktaş" Tiaqo Calonu transfer edir
"Eyüpspor" bu mövsüm ilk dəfə qalib gəldi
Arayik Harutyunyan, Arkadi Qukasyan, Bako Sahakyan.. - Onlar yenidən hakim qarşısına çıxarıldı
Özbəkistan PA rəhbəri Mehriban Əliyevaya məktub ünvanlayıb - MƏTN
"Prezident Donald Trampa şəxsi imzası ilə mənə hədiyyə etdiyi..." - İlham Əliyevdən paylaşım + FOTOLAR
IX “Muğam” Televiziya Müsabiqəsinin qalibləri müəyyənləşib
Ceyhun Bayramov dövlət naziri ilə görüşüb - Nələr müzakirə olunub?
ABŞ-da bir ilk: insanda "Yeni Dünya vida qurd milçəyi" aşkarlandı
Növbəti üç gündə Bakı və bölgələrdə külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
“Araz-Naxçıvan” Şahin Diniyevin oğlu ilə anlaşıb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Ləman Məmmədova rəis təyin olunub
İsa Həbibbəylinin qızı vəzifədən azad edildi
Gəncədə ana və oğlu bıçaqlanıb
MEDİA-da rumıniyalı qonaqlarla görüş olub - FOTOLAR
Qəzzada ölənlərin sayı artıb - Son statistika
Tolik dəbdəbəli bağı evinin həyətindən görüntülər yayıb
Britaniyada qəza: helikopter tarlaya düşüb
"SƏDƏRƏK"DƏ GÜCLÜ YANĞIN... - VİDEOLAR, FOTOLAR (Yenilənib)
Ali məktəblərə qəbul: nə qədər boş yer qaldı?
Türkiyə Ukraynaya hərbçi göndərəcək? - Kiyevə təhlükəsizlik zəmanətində Ankaranın rolu (TƏHLİL)
SOCAR Özbəkistanda neft-qaz axtaracaq - Bu tarixdən
ADSEA-da QUDALARIN HÖKMÜ: xaotik vəziyyət, yanlış kadr siyasəti, saxta diplomlar, bərbad idarəçilik və... - VİDEO
"Aygünün qızı mənimlə danışmır"
"Vilyarreal" müdafiəçi transfer edib
Tikinti təşkilatı qaz xəttini zədələyib - Bu ərazlərdə qaz olmayacaq
"Kocaelispor" yeni transferlə bağlı xəbər yayıb
"Sabah “Kapital Bank” yansa, yazacaqlar ki, ““Sədərək” yanır" - Mətbuat katibindən etiraz
Qarabağ zonasında daha 1459,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib
"Beşiktaş" oyunçusunu icarəyə verdi
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Qəzzada aclıq: daha 11 nəfər ölüb, 2-si uşaqdır
Prezident Böyük Britaniyanın dövlət nazirini qəbul edib - İlham Əliyevə forma hədiyyə olundu + FOTOLAR
"Azəriqaz"da struktur dəyişikliyi: "Hüquqi statusu olmayan" Regional Qaz İstismar İdarəsi və ya... - SƏNƏD
"Bolonya" Conata Rou heyətinə qatıb
Dövlət Xidmətinin bu səlahiyyəti ləğv olunub - Fərman
Tikinti ilə bağlı mühüm yenilik - Ali Məhkəmə qanunsuz və özbaşına tiklilərlə bağlı izahat verdi
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb