DOLLARDAN İMTİNA ETMƏK MÜMKÜNDÜRMÜ?
20-09-2018 [11:07]
Gəmi limandaykən həmişə güvəndədir. Amma inşa səbəbi limanda durmaq deyil.
Albert Eynşteyn
Elə çətin mətləbləri sadə ifadə edən atalar sözlərimiz vardır ki, onun yerində işlədilməsi uzun-uzadı hekayələri bir cümlə ilə əvəz etməyə imkan verir. Həmin atalar sözlərimizdən birini əziz oxuculara üzrxahlıq edərək söyləmək məcburiyyətindəyəm: "Gücü uzunqulağa çatmır, palanı döyür”. ABŞ-la konfrantasiya içində olan dövlətlərin bu ölkənin milli valyutası olan dolları yandırması, cırması kimi aksiyaları bu konteksdə qiymətləndirilə bilər. Bəzi dövlətlərin bir araya gələrək "dollarsızlaşdırma” siyasətləri bu atalar sözündən çıxan təəsuratı doğrur. ABŞ dollarına qarşı indiki halda savaşı bu baxımdan Sizif əməyinə bənzədirəm. Məncə bu aksiyalar emosional dalğada "ləpə” öldürmək kimi bir şeydir. Dalğa isə sonda bildiyinə nail olur.
Burası da bir gerçəklikdir ki, dünyanın bəzi qitələrində antiamerikan ovqatı güclənir. Bir neçə il bundan öncə Amerika azad insanların Amerikası idisə, indi daha çox amerikalıların Amerikası təssuratını yaradır. Buna bənzər mesajı Tramp seçki vədlərində də dilə gətirmişdi. Trampın ekstravaqant davranışları da onun təmsil etdiyi dövlətin nüfuzdan düşməsi üçün ciddi əsas rolunu oynayır. Amma məsələnin rasional, o cümlədən iqtisadi tərəfin dəyərləndirməmiz lazım. ABŞ dolları bu uğur zirvəsinə necə nail oldu? Dollar bir gecə yatıb səhərisi də dünya valyutası olmadı. O zaman dolların necə möhkəmlənmə siyasətini izləyək.
Birincisi, dollara olan böyük inamın olması fonunda onun salxanc vasitəsi kimi qəbul olunmasıdır. Hazırda dünya aktivlərinin 62,7 faizi məhz dollarda saxlanılır. Bu hər şeydən öncə dünya miqyasında dollara olan böyün inamın nəticəsidir.
İkincisi, dollarla aparılan ticarətin xüsusi çəkisinin böyük olması onun həm də tədavül vasitəsi kimi istifadəni ortaya qoyur. Belə ki, hazırda dünyada ticarətin 60% dollarla, 20% avro ilə, yerdə qalan 20% isə digər valyutalarla aparılır.
Əgər, belədirsə, o zaman bazardakı bu qədər mühüm təsirləri necə neytrallaşdıra bilərsiniz? Belə bir təsir gücünü özündən ehtiva edən alternativ valyuta məkanı yarada bilərsinizmi? "Dollarsızlaşdırma” siyasətini necə effektiv edə bilərsiniz? O zaman ki, bu ölkələrin dünya valyuta bazarında dövr edən valyutalarının həcminə diqqət edək. Həmin ölkələrin hər birinin illik olaraq (Türkiyə,İran, Rusiya) ÜDM-i belə 1 trilyon ÜDM səviyyəsində deyil. Hər gün təkcə dünyanın valyuta bazarında 5,1 trilyon dollar dövr edir. Deməli, dünya valyuta bazarında dollara olan tələb fonunda, yenə də üstünlük dolların xeyrinə dəyişəcək. Bu zaman dollara alternativ valyutanın ən azı yaxın illərin işin olmadığı meydana çıxar.
SON XƏBƏRLƏR
PA rəsmisi: "Mediada xarici sözlərin yersiz işlədilməsi ədəbi dilin normalarını zəiflədir"
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
İlham Əliyev Slovakiya Baş nazirinin müavinini qəbul edib - FOTOLAR
"Gözümün nuru - Vətən" filminin təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Üçrəngli Qürur – Azərbaycan Bayrağına Ehtiram Günü
Tacikistanda Azərbaycanın Zəfər Günü qeyd olunub
Qumar oyunlarının reklamı: 17 nəfər saxlanılıb
Zərdabda yanğın törədən şəxs məsuliyyətə cəlb edilib
İndoneziyada məsciddə partlayış olub, xəsarət alanlar var
Corat qəsəbəsində 600 abonentin qazı kəsiləcək
Zəfər Gününün hava proqnozu açıqlanıb
DOST mərkəzləri bayram günlərində fəaliyyət göstərməyəcək
Bakıda 81 yaşlı qadın hamamda yıxılaraq ölüb
Tramp Orbanla bu gün Vaşinqtonda danışıqlar aparacaq
Naxçıvanda ağacların nömrələnməsinə başlanılıb
Serbiya Prezidentinin gələn il Azərbaycana səfəri planlaşdırılır
Tbilisidə azərbaycanlılara qarşı zorakılıq hadisəsi ilə bağlı daha bir nəfər həbs edilib
Şahbaz Şərif 7-8 noyabrda Azərbaycanda səfərdə olacaq
Nəsimidə “Zəfər Bayrağı altında Zəfərdən-Zəfərlərə!” adlı tədbir keçirilib - FOTOLAR
Azərbaycan nefti 65 dollardan aşağı düşdü
Hacı Surxay Məmmədli Prezidentə təbrik məktubu göndərib - MƏTN
Avropa Liqası: 18 oyunda hansı nəticələr qeydə alınıb?
BMT Suriya prezidenti ilə DİN başçısı haqqında sanksiyaları ləğv etdi - ABŞ-ın istəyi ilə
"Fənərbağça" ilə oyunda qırmızı kart alan Orkun Kökçü açıqlama yaydı: "Əlimdən gələni edəcəyəm"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"İlham Əliyevdən üstün ordusu olduğu halda, niyə davam etmədiyini soruşdum, dedi ki..."
Həsən Şaş: ""Qalatasaray" 4 komandadan başqa hər kəsi məğlub edər"
Türkiyənin "Fəlakət bölgəsi" elan edilən rayonu yenə silkələnib
Leroy Sane Almaniya milli komandasına dəvət aldı - SİYAHI
Azərbaycanda bu xanım nazir ola bilər - FOTO
Tibbi yardım təlimləri keçirilib - FOTO
Lionel Messi: "İnanılmaz bir şəhərdə yaşayıram və..."
Ziraat Türkiyə Kuboku: 4-cü turun püşkü atıldı - Qarşılaşmalar
Ərinin sifətinə 3 litr qaynar yağ töküb öldürən qadın: "Uşağın yanında məni zorladı"
Ceyhun Bayramov NATO nümayəndə heyətini qəbul edib
Əməkdar artist Vahid Əliyev vəfat edib
"Beşiktaş" "Antalyaspor" matçına hazırlaşır