Albaniyada süni intellekt üzrə nazir təyinatı... - Professor yazır
12-09-2025 [09:45]
Saleh Məmmədov,
Professor, Sabiq maliyyə naziri
***
Süni intellekt dövlət məmurlarına da çatdı, süni intellektlə təbii insan intellekti arasında kəskin rəqabət başlayır. Özü də ən yüksək səviyyədə: Albaniya rəsmi olaraq Süni intellekti dünyada ilk dəfə olaraq NAZİR təyin etdi (müsəlmanlar da ayılmağa başlayıb).
Adı da DİELLA. Azərbaycanda da nazir vəzifəsinə böyük rəqabət gəlir. Mənə elə gəlir ki, çətin ki, bu ölkədə Chat GPT və ya Grok Aİ səviyyəsində təbii intellekt tapıla bilinsin.
Diella kimdir?
Adın mənası: “Diella” alban dilində “günəş işığı” deməkdir—şəffaflıq və aydınlıq simvolu kimi seçilib.
Forması: Diella fiziki varlıq deyil, süni intellektlə yaradılmış tam rəqəmsal bir varlıqdır.
Görünüşü: Onun avatarı ənənəvi alban geyimində gənc qadın kimi dizayn edilib—mədəni irsi və texnoloji gələcəyi birləşdirir.
Vəzifələri və funksiyaları
Diella süni intellekt üzrə nazir deyil; özüdür süni intellekt nazir.
Onun əsas vəzifələri bunlardır:
- Dövlət satınalmaları: Diella tender proseslərini qiymətləndirir və korrupsiyadan uzaq, şəffaf idarəetməni təmin edir.
- İstedadların cəlbi: Dünyanın müxtəlif yerlərindən mütəxəssisləri işə götürmək səlahiyyətinə malikdir.
- Rəqəmsal idarəetmə: Diella vətəndaşlara dövlət xidmətlərinə onlayn çıxış verən e-Albania platformasını idarə edir.
Korrupsiyaya qarşı mübarizə
Baş nazir Edi Rama Diella-nın korrupsiyaya qarşı mübarizədəki rolunu vurğulayıb:
- Tenderlərin nəzarəti: Tenderlərlə bağlı qərarlar artıq insan nazirlərdən Diella-nın süni intellekt sisteminə ötürülür.
- Şəffaflıq hədəfi: Məqsəd odur ki, dövlət satınalmaları “100% korrupsiyadan uzaq” və hər bir vəsait “100% izlənilə bilən” olsun. Dünya miqyasında süni intellekt qədər korrupsiyaya ağır zərbə vuran ikinci bir amil yoxdur.
- Mərhələli tətbiq: Diella-nın inteqrasiyası dövlət idarəçiliyinin rəqəmsallaşdırılması və təmizlənməsi strategiyasının bir hissəsidir.
Qlobal əhəmiyyəti
- Dünya birincisi: Albaniya rəsmi olaraq süni intellekt naziri təyin edən ilk ölkədir—dövlət idarəçiliyində yeni dövrün başlanğıcı.
- Avropa İttifaqına inteqrasiya: Bu addım Albaniyanın 2030-cu ilə qədər Aİ-yə üzv olmaq istəyinə uyğun gəlir və islahatlara sadiqliyini göstərir.
- İctimai reaksiyalar: Bəzi vətəndaşlar Diella-nın korrupsiyanı tam aradan qaldıra biləcəyinə şübhə ilə yanaşsalar da, digərləri bunu cəsarətli modernləşmə addımı kimi qiymətləndirirlər.
Çalışdığım UNEC və Bakı mühəndislik universitetində Süni intellektin iştirakı ilə tədris prosesinə başlamağı düşünürük. Hələlik, dərslərin yaradıcı süni intellekt vasitəsi ilə aparılmasını və yavaş yavaş VİRTUAL MÜƏLLİM konsepsiyasına keçidi planlaşdırırıq. Hazırda ölkədə Copilot, Gemini, Deepseek və ya Chat GPT səviyyəsində bir nəfər də intellekt yoxdur, professor müəllim heyyətinin yarıdan çoxu bu proqramlardan xəbərsizdir.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Baxçalıdan skandal açıqlama: "Mənə qalsa, yarımsaata qapadaram"
Xalq artisti Sərdar Fərəcovun səhhəti barədə açıqlama yayıldı
Serdar Dursun "Kocaelispor"la anlaşıb
"Beşiktaş"ın yeni transferi İstanbula gəlib
"Trabzonspor" Andre Onana ilə bağlı məlumat yayıb
“Azərbaycan Dəmir Yolları”nda vəzifəli əxslər arasında qalmaqal: kəsilən mükafatlar, 102-yə zəng və... - Məhkəmə rəhbərliyi günahkar bildi
Minimum maaşı 400 AZN olan ölkədə ağır cərimələr: güzəşt niyə azdır? - Zülfüqar Xeyirxəbər yazır
MHP lideri: "Əgər Ərdoğan yenidən Prezident olmaq istəsə..."
MHP sədri kürd əsilli bələdiyyə sədrləri ilə bağlı qərarın dəyişməsini istəyir: "Biri azad edilməli, digəri isə..."
"Bank Respublika" və Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı irihəcmli kredit sazişi imzalayıb
Qurbanovun oğlunun toyunda nəmər yığılmayıb - VİDEO
Laçın və Kəlbəcərdə qar yağıb
Elektron Təhlükəsizlik Xidmətində təyinat olub
İran XİN başçısı: "Zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı bombalanmış obyektlərin altında qalıb"
ABŞ-da universitet yataqxanasında atışma olub
"Nəvəmi kollecə düzəldim, ayda 100 manat ona, 1500 dayəyə, 800 manat..." - Müğənni aylıq "rasxod"unun 8 min olduğunu deyir
“Faiq Əhməd: 2011–2024-cü illər dövrü” sərgisi açılıb - FOTOLAR
Hasan Ali Kaldırım "Amedspor" ilə anlaşıb
Nazirliklə AzTV arasında sövdələşmə - 28 min manat nəyə xərclənəcək?
Albaniyada süni intellekt üzrə nazir təyinatı... - Professor yazır
Hadrut qəsəbəsi ilə Badara kəndinə ilk köç olub
Culfada yol qəzası: 4 polis əməkdaşı ölüb
"Kasımpaşa" yarımmüdafiəçisi ilə yollarını ayırıb
"Beşiktaş"ın oyunçusu millidə zədələnib
Azərbaycan nefti bir dollar ucuzlaşdı
"Başakşehir" 18 yaşlı futbolçu ilə anlaşıb
AEK Joao Marionu heyətinə qatır - Türk klubu 2 milyon avro qazanacaq
Tramp 100 min dollar vəd etdi: "Onu tapacağımıza ümidliyik" - FOTO
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Nuri Şahin "Başakşehir"in başına keçir? - Danışıqlar yekunlaşıb
"Beşiktaş" Jota Silva ilə anlaşıb - Oyunçu İstanbula dəvət edilib
"İmperator" ləqəbli baş məşqçi yeni macəraya başlaya bilər
Polşa Belarusla sərhədə 40 minə yaxın hərbçi yeridir, sərhəd bloklanır: "NATO buna cavabsız qala bilməz"
"Qaçqının biri də mən! Nə vaxt kiminsə toyuğuna daş atmışam?" - Seymur Verdizadədən sərt cavab
Bakıda ermənilərin məhkəməsi davam edir - Azərbaycana qarşı təcavüzlə bağlı sənədlər elan olunub
“Azərsun Holdinq” bu ekoloji böhranda harada idi? - İttiham var
“550 min pulumu ələ keçirib, məni dəfələrlə döyüb” - Keçmiş sevgilisindən Hidayətə ittihamlar
Gürcüstanın keçmiş müdafiə naziri həbs olunuub
"Kapitalbank" Mia.az saytını məhkəməyə verib: ayı söhbəti haradan çıxdı? - Professordan şərh
Onlayn bilet satışı adı altında kiberdələduzluq halları artır
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Daha iki bələdiyə sədri Ərdoğanın partiyasına keçdi - FOTO
İsrail ordusu Livana hava zərbələri endirib
Anar Babayev aparat rəhbəri tyəin edilib