Albaniyada süni intellekt üzrə nazir təyinatı... - Professor yazır
12-09-2025 [09:45]
Saleh Məmmədov,
Professor, Sabiq maliyyə naziri
***
Süni intellekt dövlət məmurlarına da çatdı, süni intellektlə təbii insan intellekti arasında kəskin rəqabət başlayır. Özü də ən yüksək səviyyədə: Albaniya rəsmi olaraq Süni intellekti dünyada ilk dəfə olaraq NAZİR təyin etdi (müsəlmanlar da ayılmağa başlayıb).
Adı da DİELLA. Azərbaycanda da nazir vəzifəsinə böyük rəqabət gəlir. Mənə elə gəlir ki, çətin ki, bu ölkədə Chat GPT və ya Grok Aİ səviyyəsində təbii intellekt tapıla bilinsin.
Diella kimdir?
Adın mənası: “Diella” alban dilində “günəş işığı” deməkdir—şəffaflıq və aydınlıq simvolu kimi seçilib.
Forması: Diella fiziki varlıq deyil, süni intellektlə yaradılmış tam rəqəmsal bir varlıqdır.
Görünüşü: Onun avatarı ənənəvi alban geyimində gənc qadın kimi dizayn edilib—mədəni irsi və texnoloji gələcəyi birləşdirir.
Vəzifələri və funksiyaları
Diella süni intellekt üzrə nazir deyil; özüdür süni intellekt nazir.
Onun əsas vəzifələri bunlardır:
- Dövlət satınalmaları: Diella tender proseslərini qiymətləndirir və korrupsiyadan uzaq, şəffaf idarəetməni təmin edir.
- İstedadların cəlbi: Dünyanın müxtəlif yerlərindən mütəxəssisləri işə götürmək səlahiyyətinə malikdir.
- Rəqəmsal idarəetmə: Diella vətəndaşlara dövlət xidmətlərinə onlayn çıxış verən e-Albania platformasını idarə edir.
Korrupsiyaya qarşı mübarizə
Baş nazir Edi Rama Diella-nın korrupsiyaya qarşı mübarizədəki rolunu vurğulayıb:
- Tenderlərin nəzarəti: Tenderlərlə bağlı qərarlar artıq insan nazirlərdən Diella-nın süni intellekt sisteminə ötürülür.
- Şəffaflıq hədəfi: Məqsəd odur ki, dövlət satınalmaları “100% korrupsiyadan uzaq” və hər bir vəsait “100% izlənilə bilən” olsun. Dünya miqyasında süni intellekt qədər korrupsiyaya ağır zərbə vuran ikinci bir amil yoxdur.
- Mərhələli tətbiq: Diella-nın inteqrasiyası dövlət idarəçiliyinin rəqəmsallaşdırılması və təmizlənməsi strategiyasının bir hissəsidir.
Qlobal əhəmiyyəti
- Dünya birincisi: Albaniya rəsmi olaraq süni intellekt naziri təyin edən ilk ölkədir—dövlət idarəçiliyində yeni dövrün başlanğıcı.
- Avropa İttifaqına inteqrasiya: Bu addım Albaniyanın 2030-cu ilə qədər Aİ-yə üzv olmaq istəyinə uyğun gəlir və islahatlara sadiqliyini göstərir.
- İctimai reaksiyalar: Bəzi vətəndaşlar Diella-nın korrupsiyanı tam aradan qaldıra biləcəyinə şübhə ilə yanaşsalar da, digərləri bunu cəsarətli modernləşmə addımı kimi qiymətləndirirlər.
Çalışdığım UNEC və Bakı mühəndislik universitetində Süni intellektin iştirakı ilə tədris prosesinə başlamağı düşünürük. Hələlik, dərslərin yaradıcı süni intellekt vasitəsi ilə aparılmasını və yavaş yavaş VİRTUAL MÜƏLLİM konsepsiyasına keçidi planlaşdırırıq. Hazırda ölkədə Copilot, Gemini, Deepseek və ya Chat GPT səviyyəsində bir nəfər də intellekt yoxdur, professor müəllim heyyətinin yarıdan çoxu bu proqramlardan xəbərsizdir.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Tovuzda futbol bayramı: “Turan-Tovuz” öz meydanına döndü - Oyunda üç qol var + VİDEO (Yenilənib)
QARADAĞ İCRA HAKİMİYYƏTİNDƏ ƏMƏLİYYAT: kimlər qandallandı? - SİYAHI + FOTO (YENİLƏNİB)
Sabah yağış yağacaq
Süleyman Mikayılovun ta Lənkərandan "əli üzərində" olan müavini... - Həbs olunan Nadir Muradov, əslində, kimdir?
Sahibə Qafarova Misir prezidenti ilə görüşüb
İsmayıllı rayonunda zəlzələ olub
"Elə dostlarım var ki, görüntülü yığır, məni görür və..." - "Beşimiz harasa gedirik, 4-ü oxuyur, mən pul alıb çıxıram"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Xətaidə gecəylə çoxalan tiklilər - İcra başçısı ilə "anlaşma"lar, yoxsa... (FOTOLAR)
"Qalatasaray" "Trabzonspor" səddini aşa bilmədi
İsmayıllıda zəlzələ oldu
Taleh Qaraşov, Şahmar Usubov, Abdin Fərzəliyev, Süleyman Mikayılov, Vidadi İsayev... - İcra başçıları haqda maraqlı araşdırma yayıldı
Məşqçilər üçün seminar keçirilib - FOTLAR
Vilayət Eyvazov 315 vətəndaşın müraciətlərini dinlədi, rəislərə tapşırıqlar verdi - Polis olmaq istəyən 163 nəfər isə... (VİDEO)
Sabah bəzi yerlərdə yağış yağacaq
"Ümid edirəm, ADY rəhbərliyi utanar" - İLKİN RÜSTƏMZADƏ YAZIR
Bakıda hərbi parada hazırlıq başlayıb
Prezident İlham Əliyev Əlcəzair liderinə məktub göndərdi - MƏTN
Rektor Ramiz Mehdiyevin həyat yoldaşı barədə əmr imzaladı - Qalina Mehdiyeva BDU-dan uzaqlaşdırıldı
Azərbaycan nefti cüzi ucuzlaşdı
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Media əhlindən Zəfər bayramına hazırlıq - "Jurnalistlərin Binası" bayrağımızı əks etdirən rənglərlə işıqlandırılıb (FOTO)
Çexiyalı məşqçi istefaya göndərildi - Yerinə türk gətirildi
Vüqar Məmmədov barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib
Türkiyənin "Togg" Almaniya bazarında - FOTO
DTX-nin saxladığı icra başçısı haqqında qərar verildi
“İmişli” - “Qarabağ” oyununda 2 qol var - VİDEO (Yenilənib)
XİN, Müdafiə Nazirliyi... - Dövlət mülkiyyətində olan avtomobillər satışa çıxarıldı
"Bakcell"in meqa lotereyasında daha bir avtomobil qalibi məlum oldu!
Xalq artisti Elmira Rəhimova xəstəxanaya yerləşdirilib
“Qarabağ” Futbol Klubu mia.az saytının sualını nəzərə aldı - “Çelsi” ilə oyundan öncə komanda yol yorğunu olmadı (VİDEO)
Noyabrda hava necə olacaq? - Aylıq proqnoz
Kamal Umudlu bu oyuna baş hakimi təyin olunub
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
Hikmət Hacıyev: "Zəngəzur dəhlizi Cənubi Qafqazı dəyişəcək"
Suriya Prezidenti bahalı maşınlar alan məmurlara qəzəbləndi: "Bu qədərmi tez başınızı itirdiniz?"
Milli Məclis bəyanat verdi - MƏTN
İstanbulda kuryoz olay: boynuna it xaltası bağlanan və diz üstə yeriyən qadın və.... - FOTOLAR
2026-cı il dövlət büdcəsi layihəsi parlamentə göndərildi