Azərbaycan-Suriya yaxınlaşması nələr vəd edir? - 4 hal və... - TƏHLİL
19-04-2025 [15:24]
Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın dəvəti ilə 4-cü Antalya Diplomatik Forumunda iştirak etdi. Dövlət başçısı forum çərçivəsində Suriya Ərəb Respublikasının keçid dövrü Prezidenti Əhməd əş-Şara ilə görüşmüş, iki lider bir sıra məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılmışdı.
Prezident İlham Əliyev görüş zamanı demişdi ki, “Azərbaycan Suriyanın sabitliyinin möhkəmləndirilməsi üçün bu ölkənin bərpasında iştirak etməyə hazırdır. Həmçinin, Suriya yaxın gələcəkdə Azərbaycanın enerji siyasətində də yer ala bilər”.
Son məlumatlara görə, Suriya və Azərbaycan prezidentləri ötən həftəsonu Türkiyədə keçirilən ilk görüşdə Bakının Suriyanın neft və qaz sektorunun bərpasında necə rol oynaya biləcəyini müzakirə ediblər. Daha dəqiq desək, Suriya hökuməti ölkənin şimal-qərbində neft və qaz yataqlarının işlənməsinə kömək istəyir.
Prinsip etibarilə Azərbaycan Suriyanın neft və qaz yataqlarının işlənməsində bu ölkəyə kömək edə bilər. Rəsmi Bakı həm neft, həm də qaz yataqlarının işlənməsində kifayət qədər təcrübəyə sahibdir. Bundan başqa SOCAR-ın bu sahədə həm ölkə daxilində, həm də xaricində gördüyü işlər təqdirəlayiqdir. Faktiki olaraq şirkət artıq dünyaca tanınan bir brend markadır.
Türkiyə filialının baş direktoru Elçin İbadov bir müddət öncə şirkətin Suriyanın enerji sektorunda iştirak etməyə hazır olduğunu bildirmişdi.
"Əgər “SOCAR Türkiyə”yə ölkələrimizin – Azərbaycan və Türkiyənin ortaq strateji maraqlarına uyğun bir rol verilirsə və bu enerjiyə tələbat varsa, o zaman bunu yerinə yetirmək bizim borcumuzdur” E. İbradov deyib.
Əslində belə bir əməkdaşlıq həm Suriya, həm də Azərbaycan üçün müsbət dividentlər gətirə bilər:
Birincisi, Azərbaycan Suriyanın neft və qaz yataqlarında həm pay sahibi olacaq, həm də bunların Avropa bazarına çıxışını təmin edə bilər. Rəsmi Bakı onsuz da son illərdə Avropanın enerji təhlükəsizliyində əhəmiyyətli oyunçuya çevrilib. Avropaya nəql edilən təbii qazın həcmi ildən-ilə artır. Lakin bu, hələlik kifayət deyil. Bakı nəql edilən qazın həcmini artırmaq üçün əməkdaşlıqda maraqlıdır. Misal üçün bu istiqamətdə İraqla (xüsusən İraq Kürdüstanı ilə) əməkdaşlıq imkanlarını dəyərləndirir. Suriyanın da Türkiyə ilə quru sərhədinə malik olması onun TANAP və TAP layihələrinə çıxış imkanlarını artırır. Yəni Azərbaycan və Suriya əməkdaşlığı Bakının Avropa bazarındakı çəkisini artıra bilər.
Məsələyə Suriya perspektivindən baxdıqda da deyə bilərik ki, bu sahədə əməkdaşlıq Dəməşqə ciddi maliyyə vəsaiti gətirə bilər. Əhməd əş-Şara hakimiyyəti Suriyada sabitliyi təmin etmək və qorumaq üçün mühüm işlər görür. Lakin ölkənin uzun müddət sanksiyalara məruz qalması, Əsəd rejimin xarici siyasətdəki yanlış tutumu ölkə iqtisadiyyatını pis hala salıb. Bu gün Suriyanın sabitliyinin sirri şübhəsiz ki, ölkə iqtisadiyyatının inkişafından keçir. Bakı-Dəməşq əməkdaşlığı yaxın perspektivdə bu ölkənin iqtisadiyyatının inkişafına maliyyə sisteminin sabitləşməsinə gətirib çıxara bilər.
İkincisi, Azərbaycan ilə əməkdaşlıq Qərb ölkələri kimi sərt və ağır deyil. Bakı bu kimi əməkdaşlıqlarda qarşılıqlı maraqların təmininə xüsusi önəm verir. Yəni Azərbaycan ilə əməkdaşlıq Suriyanı asılı hala gətirməyəcək. Əksinə “SOCAR”-ın təcrübəsi və ixtisaslı kadrları vasitəsilə Suriya qısa müddətdə özü də bu sahədə təcrübə qazana, öz tələbatını ödəyəcək hala gələ bilər.
Üçüncüsü, Azərbaycan və Suriyanın enerji sahəsində əməkdaşlıq etməsi İsrailin də bu ölkəyə yönəlik siyasətini dəyişməsinə səbəb ola bilər. Aydın məsələdir ki, Bakının strateji tərəfdaşı olan Təl-Əviv Azərbaycanı digər məsələlərdə olduğu kimi, bu məsələlərdə də dəstəkləyəcək. Hətta gələcəkdə Suriya üzərindən İsrailə neft-qaz ixracı da təmin edilə bilər. Bu həm də Suriya-İsrail münasibətlərinin normallaşmasına fayda verə bilər.
Dördüncüsü, Azərbaycan-Suriya əməkdaşlığı bu ölkənin əvvəlki kimi təhlükəli, riskli bir yer olmadığı, əksinə investisiya əməkdaşlığa uyğun olduğu fikrini yarada bilər. Prezidenti Əhməd Əş-Şaranın bir neçə gün öncə Suriya Milli Ordusunun II korpus komandiri türkmən general Fehim İsanı müdafiə nazirinin müavini və şimal regionu üzrə komandan təyin etməsi də əslində mühüm olaydır. Bu təyinat həm də “SOCAR”-ın Suriyada təhlükəsiz fəaliyyətinə xüsusi stimul yaradır.
Antalyadakı görüş zamanı Suriya Ərəb Respublikasının keçid dövrü Prezidenti Əhməd Əş-Şara Azərbaycana səfərə dəvət olunub. Dəvət minnətdarlıqla qəbul olunub. İstisna deyil ki, Suriya prezidentinin Azərbaycana səfəri zamanı bu məsələ daha ətraflı və detallı müzakirə edilək. Hətta Bakıda konkret razılıq da əldə edilə bilər.
Turan Rzayev
MİA.AZ
Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı bəlli olub
Xocalıda yeddi itkin mülki şəxsə aid meyit qalıqları tapılıb
Bakıda dələduzluq edən 65 yaşlı şəxs saxlanılıb
Sahib Məmmədovun kadr siyasəti - AHİK-in yeni sədri təyinatlarda kimlərə üstülük verir?
Qəyyumluq və himayəçiliklə bağlı qanun dəyişib
e-keyfiyyet.gov.az sistemi yaradılıb
Subsidiyalar, güzəştli kreditlər, lizinqlə alınan kənd təsərrüfatı vasitələri... - Nəzərat güclənəcək
FHN-in yubiley medalı təsis olunub - FOTO
Birinci siniflərinə şagird qəbulu başlayıb
Kamran Əliyevin səlahiyyət müddəti daha 5 il artırılır - Mili Məclis qərar verdi (Yenilənib)
Tramp: "Rusiya sürətlə irəliləyir, böyük və qüdrətli bir ölkədir, ancaq ABŞ qədər güclü deyil” - "Zelenskiyə Romada dedim ki..."
NAZİR "VURULAN" MƏMURU ÇOX İŞSİZ QOYMADI - İntiqam Babayev hansı istedadın sahibidir ki...
Bakıdan Şəkiyə qoyun oğurlamağa gedən bu şəxslər tutuldu - FOTO
Əlahiddə Ümumqoşun Ordu təlimdə - VİDEO
Ağcabədidə ağır qəza: iki hərbçi ölüb - VİDEO, FOTO
Azərbaycan nefti daha 1.13 dollar ucuzlaşdı - Qiymət 65 dollara enib
“Rabitəbank”ın problemli kreditləri artıb
50 yaşlı aktrisanın geyimi təqdir olundu - FOTO
Salyanda əməliyyat: Qismət Salahov saxlanılıb
İstanbulda 4 məktəb boşaldılıb - Zəlzələ qəzalı vəziyyət yaradıb
ABŞ-la UKRAYNA ARASINDA TARXİ SAZİŞ İMZALANDI - "Ukrayna sürətlə toparlanacaq, Rusiya və müttəfiqləri isə..."
Türkiyədə avtobus qəzaya uğrayıb - 28 nəfər yaralanlb
Çempionlar Liqası: 6 qol və “Barselona”nın şansı
Azercell “ADA Employability Week 2025” təşəbbüsünə qatılıb - FOTOLAR
Hindistan hava məkanını qapadıb
Türkiyədə yumurta kəskin ucuzlaşdı - 55-55 faiz
“Fənərbağça”nın sabiq futbolçusu “Bavariya”dan ayrılır
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
İsrail Azərbaycandan kömək istəyib
Xalq rəssamı Rafiz İsmayılov vəfat edib
Abbas Əliyev Aparat rəhbərinin müavini təyin olunub - Dövlət Xidmətindən AHİK-ə növbəti "transfer" olub
Azərbaycan və Küveyt arasında əməkdaşlıq dərinləşir - Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb
Milli Məclisin sabah keçiriləcək plenar iclasının gündəliyi dəyişib
Müğənni: "Kişinin mənliyi olmalıdır"
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Əkrəm İmamoğlunun qaynı haqqında həbs qərarı verildi
İntiqam Soltan istefa verdi
İcra Hakimiyyətinin tenderi ilə bağlı maraqlı məlumat yayılıb
Əfsanəvi aktrisa qocalar evində ölüb - 100 yaşında + FOTOLAR
TƏBİB-də təftiş balayır - Tenderlərlə bağlı
Kremldən Kiyevə mesaj: "Birbaşa danışıqlarla bağlı cavab gözləyirik"