Ölkənin bəzi tanınmış brendlərinin toplandığı Milli Brendlərin Pərakəndə zirvəsi həm də ölkədə biznes mühitinin inkişafına dair müxtəlif sualların maraqlı cavabları ilə yadda qaldı.

Qeyd edək ki, milli brendlərin yaradılması, inkişafı, dünya bazarına çıxışının təmin edilməsi təkcə kiçik və orta sahibkarlığın inkişaf göstəricisi sayılmır.

Bu eyni zamanda, böyük markaların hökmranlıq etdiyi və inhisarlaşma mühitində öz imkanları və resursları ilə biznes sahəsində öz yerini qurmağa çalışan orta təbəqənin ayaqda qalmaq istəyi və iqtisadi mübarizəsidi. Pərakəndə sektorun inkişaf imkanları da milli brendlərə hər zaman dəstək olmaya bilər. Milli brend məhsullar əksər hallarda geniş istehsala malik deyil və pərakəndə bazarının tələbinə uyğunlaşmır. Kiçik, butik məzmunlu, məhdud və bəzən konseptual mahiyyət daşıyan yerli brendlər və markalar böyük iqtisadi çağırışlar dövründə çox geridə qalır. 

Bəs yerli brendlərimizin bu baxımdan hansı potensialı var? Onlar biznes mühitində liderlik edə bilirmi və ya hansı strateji baxışlara malikdi? 

Bəzi brend sahiblərinin, xüsusilə də gənc biznesmenlərin uğur hekayələri əksər hallarda inandırıcı görünmür.

Böyük biznesə gedən yol həqiqətən bu qədər asandərmı? 

Mia.az saytının əməkdaşı bununla bağlı “YelloAd”, “Meta4Fashion” şirkətlərinin yaradıcısı Namiq Bayramovla söhbət edib:

- Milli brendlərin forumundakı çıxışınızda səmimi notlar vardı, düşünürəm, sualıma da səmimi cavab ala bilərəm. Azərbaycanda hazırda biznes mühitində sıfırdan başlayaraq bəlli bir yerə gəlib çatmaq olurmu həqiqətən? Siz bunu özünüz bacarmısınızmı? Heç bir dəstək, təkan, arxanızda bir güc olmadan? Panel müzakirədə sizə qulaq asanda məndə belə təsəvvür yarandı ki, istənilən bir gənc, cibində bir az pulu varsa, brend yarada bilər və onu sonra dünya bazarına çıxarar. Azərbaycanda inhisarlaşan bir biznes mühitində buna necə nail olmaq olar? Sizcə, bir az nağıl kimi səslənmirmi? Özünüz dünya bazarına necə çıxmısınız, bilmək olar?

- Çox gözəl sualdı, təşəkkür edirəm. Azərbaycanda dövlətin yuxarı instansiyaları tərəfindən nə qədər münbit şərait yaradılıb müvafiq qərar və sərəncamlar verilsə də, orta və aşağı səviyyədə olan və türklər demişkən, “qalınkafa” insanlar və sovet dövründənqalma düşüncə ilə yaşayan məmurlar üzündən biznes mühiti üçün yaradılan imkanlar öz ünvanına çatmır. Bu, xüsusilə kiçik və orta biznesə aiddi. 

Bizim şirkətimiz “YelloAd” artıq 14 ildi bazardadı və bir çox tanınmış markalara xidmət göstərir. Əgər 14 illik bir mövcudluğumuz varsa, deməli ayaqda qalmağı bacarırıq. Amma bu heç də asan başa gəlməyib. Mən Azərbaycanda “marketinq” peşəsinə yiyələnən ilk diplomlu mütəxəssislərdənəm. 1997-ci ildə “marketinq” ixtisası üzrə ilk dəfə tələbə qəbulu həyata keçirilmişdi və mən həmin vaxtda oxuyub diplom almışdım. Universiteti bitirdiyim 2001-ci ildə ölkədə marketinq peşəsi üzrə əlidiplomlu çox az adam vardı. Mən onda sadəlövhcəsinə düşünürdüm ki, yəqin bütün şirkətlər qapıda məni gözləyir və elə qapıdan içəri girən kimi işə götürəcəklər. Magistraturaya qəbul olandan sonra 1-ci kursda əlimdə CV bütün Bakını, bütün şirkətləri piyada tək-tək dolaşdım. Bir ay ərzində 150 şirkətə CV payladım. Mən onda görürdüm ki, şirkətlərin dünyadan xəbəri olmayan mühafizəçiləri gözümün önündə həmin CV-ni necə cırıb zibil qutusuna atır. Dinə bilmirdim. İş yox, tanış yox. Dözməyə məcbur idin. Bu çətinliklərdən sonra marketoloq kimi nəhayət iş tapdım, 3 ay işlədim. Malın üstünə qiymət kağızı yapışdıraraq rəfə düzürdüm. Amma o 3 ayın təcrübəsi sonradan mənim biznes həyatımda çox böyük rolu oldu. Çünki reklam sahəsi insan psixiologiyasının, bədən dilinin öyrənilməsi ilə çox bağlıdı. 2015-ci ildən artıq marketinq fənni üzrə həm də tədrislə məşğulam və bu sahədə təcrübəmi tələbələrimlə bölüşürəm. 

Azərbaycanda biznes mühiti çox çətindi, sizinlə razıyam. Bu mühitdə ayaq üstə qalmağın da şərtləri var. Çox təəssüf ki, dövlətin bu sahədə attığı addımlardan hər kəs faydalana bilmir. Kaş ki, yuxarılarda biznes üçün yaradılan şərait aşağılara da gəlib çataydı. Dövlətin ayırdığı yardım yuxarıdan aşağıya gələnə qədər kaş ki, ortalarda itib batmayaydı. O zaman biz ölkədə tamamilə başqa bir büznes mühiti görərdik.

Zülfiyyə Mustafayeva
MİA.AZ