Milli Məclisin fövqəladə sessiyası çağırılacaq? - Deputatdan maraqlı şərh və proqnozlar

img

11-07-2020 [23:37]


Milli Məclisin fövqəladə sessiyasının çağırıla biləcəyi ilə bağlı xəbərləri, güman ki, oxumusunuz. Doğrudan da, belə bir söhbət var, amma onun nə günü bilinir, nə gündəliyi. Jurnalistlərin və dost-tanışların çoxsaylı suallarına, bir qayda olaraq, "bilmirəm" cavabını verirəm, çünki bu, doğrudan da belədir. Bununla belə, suallar və onların bildirdiyi ictimai maraq əsaslı olduğundan, "bilmirəm" cavabı yetərli sayıla bilməz. Konkret bilməsək də, bəzi gümanları qura bilərik. Bunun üçün Milli Məclisin səlahiyyətlərinə baxmaq gərəkdir”.

Mia.az xəbər verir ki, bu sözləri Milli Məclisin deputatı Erkin Qədirli sosial şəbəkədəki hesabında yazıb.

E.Qədirli bildirib: "Fövqəladə sessiyanın çağırılması aşağıdakı ehtiyacların birindən və ya bir neçəsindən doğa bilər:

1. Qanunun qəbulu.

MM-in iki komitəsində üzvəm: a) Hüquq Siyasəti və Dövlət Quruculuğu; b) Təhlükəsizlik, Müdafiə və Korrupsiya ilə Mübarizə. Bu komitələrin heç birində yeni layihə yoxdur. Olsaydı, mən bilərdim. Başqa komitələrdə yeni layihə olmuş ola bilər və mənim ondan xəbərsiz olmağım mümkündür. Amma elə bir layihə varsa, o, plenar iclasdan ən azı 3 gün öncə bütün deputatlara göndərilməlidir. Bu ana hər hansı bir layihə bizə göndərilməyib. Ayrıca, fövqəladə sessiya qanunun qəbulu üçün çağırılacaqsa, deməli üç oxunuş proseduru işə düşməli olacaq. Elə bir söhbət də hələ yoxdur.

2. Büdcədə dəyişiklik.

Əslində, bu məsələ qanunun qəbulu ilə rəsmiləşdirildiyinə görə, onu da birinci bənddə yaza bilərdim. Sadəcə, büdcə çox xüsusi bir qanun olduğuna, epidemiya dönəmində iqtisadiyyatımıza böyük ziyan dəydiyinə görə, onu ayrıca göstərmək istədim.

3. Beynəlxalq müqavilənin təsdiqi və ya ləğvi.

Doğrusu, hansı müqavilənin təcili təsdiqinə və ya ləğvinə ehtiyacın yarana biləcəyini güman etməkdə çətinlik çəkirəm. Bu, ən az ehtimal olunan variantdır, məncə

4. Vəzifələrə təyinatlar.

Elə vəzifələr var ki, kimisə təyin etməkdən və ya çıxarmaqdan öncə, Milli Məclisin razılığı alınmalıdır. Məsələn, Baş Nazir (təyin), Baş Prokuror (həm təyin, həm çıxarılma). Elə vəzifələr də var ki, orada Prezidentin təqdimatı əsasında Milli Məclis özü təyin və azad edir (məsələn, Mərkəzi Bankın İdarə Heyəti), ya da, yenə də Prezidentin təqdimatı əsasında, seçir (məsələn, İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkil). Müvəkkil ötən ilin son aylarında seçilib, Baş Prokuror və Mərkəzi Bankın sədri isə bu yaz təyin olunublar. Ali Məhkəməyə və bir neçə apellyasiya məhkəməsinə hakimlərin təyinatı da bu yaxınlarda oldu. Konstitusiya Məhkəməsində iki hakimin 70-dən yuxarı yaşı var (Südabə Həsənova - 73 və Rafael Qvaladze - 72). Konstitusiya Məhkəməsi haqqında qanunun 14.3 maddəsinə görə, Konstitusiya Məhkəməsi hakiminin vəzifədə olmasının yaş həddi 70 yaşdır. Bununla belə, elə oradaca yazılıb ki, Konstitusiya Məhkəməsinin 70 yaşına çatmış hakimi Konstitusiya Məhkəməsinin yeni hakimi təyin olunanadək vəzifəsini icra etməyə davam edir. Ola bilsin, bu iki hakimin yerinə yeni təyinatlar olsun. Amma buna görə fövqəladə sessiyanı çağırmağa dəyərmi? Sanmıram. Bunu payız sessiyasında da rahat etmək olar. Onsuz da, yaşdan əlavə, dekabrda Südabə Həsənovanın səlahiyyət müddəti bitir. Nə qalır? Baş Nazir? Prinsipcə, mümkündür, amma bununla bağlı nəsə deyə bilmərəm.

5. Hərbi doktrina.

Qüvvədə olan hərbi doktrina var. Prezident orada nələrisə dəyişdirməyi istəyə bilərmi? Bilər. Bunun üçün Milli Məclisin təsdiqi lazımdır. Bu halda mənim, təhlükəsizlik və müdafiə sahəsinə cavabdeh olan komitənin bir üzvü kimi, bundan xəbərim olmalıdır. Bu ana elə bir xəbər yoxdur.

6. Hərbi və ya fövqəladə vəziyyət.

Burada qayda belədir - Prezident bununla bağlı fərmanını 24 saat ərzində Milli Məclisin təsdiqinə göndərməlidir. Bu ana bununla bağlı heç bir rəsmi məlumat yoxdur.

7. Silahlı qüvvələrin təyinatı ilə bağlı olmayan vəzifələrin icrasına cəlb edilməsinə razılıq.

Bu, Milli Məclisin səlahiyyətlərindən biridir. Hərbi və fövqəladə vəziyyətlər məsələsində olduğu kimi, burada da təşəbbüs Prezidentdən gəlməlidir. Söhbət hansı vəzifələrdən gedə bilər? Məsələn, fövqəladə vəziyyət elan olunarsa və Daxili İşlər Nazirliyinin imkanları yetməzsə, silahlı qüvvələrin cəlbi mümkün sayıla bilər (küçələrdə patrullar, komendant saatı və s.)”

Bu statusdan az sonra isə deputat aşaöıdakı şərhini paylaşıb:

Növbədənkənar sessiyanın çağırılması üçün güman olunan ehtiyacların arasında referendumu və amnistiyanı yazmadım (bundan öncəki paylaşıma baxın). Niyə?

Çünki:

1. Referendumu Prezident də təyin edə bilər, bunun üçün Milli Məclisin razılığına gərək yoxdur. Milli Məclisdə isə referendumla bağlı söhbət olmayıb. Elə bir hazırlıq görülsə idi, mənim ondan xəbərim olardı, çünki üzv olduğum komitə onun layihəsinə baxmalı olacaqdı. Ayrıca, referendum aktının layihəsi, ümumxalq səsverməyə çıxarılmazdan öncə, Konstitusiya Məhkəməsinə göndərilməlidir (rəy üçün).

2. Amnistiya aktının layihəsi olsa idi, ona mütləq İnsan Haqları Komitəsində baxmalı olacaqdılar. Mən o komitənin üzvü deyiləm, ona görə xəbərim olmaya bilər. Bununla belə, düşünürəm ki, amnistiya aktının layihəsi hazırlanmış olsa idi, ölkəmizin çeşidli hüquq-müdafiəçiləri, bu sahədə çalışan QHT-lər və ekspertlər xəbərsiz qalmazdılar.

Daha sonra, bundan öncəki paylaşımda yazdığım bəzi gümanların gerçəkləşməsi, belə bir sessiyanın kimin tələbi əsasında çağırılmasından da asılıdır. Tələb Prezidentdən gəlmirsə, onda, prinsip etibarı ilə, Konstitusiyaya görə onun təqdimatı əsasında verilməli olan qərarlarla bağlı ehtimallar nəzərə alınmaya bilər (ehtimal çox zəif olur). Tələb Milli Məclisin deputatlarından gəlirsə (42 deputat), onda Milli Məclisin təşəbbüsünə aid olmayan məsələlərə baxıla bilməz. Hərçənd, təcrübədə bu variantlarla bağlı növbədənkənar sessiyaların az qala hamısında problematik bir gedişat olur. Belə sessiyalar deputatların tələbi əsasında çağırılmış olsalar da, baxılan layihələrin əksəriyyəti Prezident tərəfindən təqdim olunur. Bu, özlüyündə Konstitusiyaya zidd olmasa da (çünki, Prezident patlamentdə öz partiyasının çoxluğundan istifadə edir), siyasi mədəniyyətin və parlamentarizmin inkişafı baxımından doğru deyildir. Prezident MM-də hansısa layihənin baxılmasını və ya məsələnin müzakirəsini istəyirsə, növbədənkənar sessiyanı özü tələb etməlidir. Konstitusiya ona bu səlahiyyəti verir (88-ci maddənin 2-ci hissəsi).


Digər xəbərlər
SON XƏBƏRLƏR