"Mal qıtlığını müşahdiə edəcəyik, manatın dəyəri..." - Koronavirus Azərbaycan iqtisadiyyatına necə təsir edə bilər?
25-02-2020 [21:35]
"Dünyada Çin mallarının idxalına məhdudiyyət qoyulması Azərbaycana, eləcə də digər ölkələrin iqtisadiyyatına təsirsiz ötüşməyəcək. Hətta indidən bu fəsadlar hiss olunmağa başlayıb".
Mia.az xəbər verir ki, bunu Modern.az-a iqtisadçı Samir Əliyev dünyanı cənginə alan koronavirusun iqtisadiyyata təsirlərindən danışarkən bildirib.
S.Əliyev qeyd edib ki, Çin Azərbaycanın əsas xarici iqtisadi tərfdaşlarından biridir:
"İdxalda Rusiya və Türkiyə əsas yerləri tutsa da, son məlumatlara əsasən Çinin burada payı 11 faizdir. Yəni Azərbaycana gələn 100 manatlıq malın 11 manatı Çinin payına düşür. Buradan geyim mallarından tutmuş, elektrotexnikaya qədər hər şey idxal edilir. Bizim "Binə", Sədərək" kimi iri ticarət mərkəzlərimiz, eləcə də şəhərin müxtəlif yerlərindəki "Mall"larda daha çox Çidən gətirilən mallar-başdan ayağa qədər geyimlər, kosmetika məhsulları və s. üstünlük təşkil edir. Ona görə də Çinlə ticarət əlaqələrinin məhdudlaşdırılmasının təsirini təbii olaraq hiss edəcəyik".
İqtisadçı Çində baş verən proseslərin Azərbaycana təsirlərini iki istiqamətdə-birbaşa və dolayı olaraq dəyərləndirib:
"Birbaşa təsiri odur ki, virusa görə Çindən gətirilən mallara ya qadağa qoyulub, ya da məhdudlaşdırılıb. Bu o deməkdir ki, çin malları idxalda üstünlük təşkil etdiyindən, avtomatik olaraq mal qıtlığına və qiymətlərin yüksəlməsinə səbəb ola bilər. Dolayı təsiri özü də iki istiqamtədə baş verir. Virusun təsir müddətindən asılı olaraq neft qiymətlərində enmələr müşahidə ediləcək. Çin faktiki olaraq ən çox neft idxal edən ölkədir. Təkcə ötən ilin yanvar ayı ilə müqayisədə bu il Çinin pərakəndə avtomobil satışında 92 faiz azalma qeydə alınıb. Bu isə yalnız bir nümunədir. Çində bütün sahələr üzrə ən çox idxalçı dövlətdir. Burada vəziyyət pisləşdikcə, bütün ölkələrə təsiri müşahidə ediləcək".
Onun sözlərinə görə, proses uzanarsa, manatın devalvasiyası da qaçılmaz olacaq:
"Neft qiymətlərinin kəskin bahalaşmasının acı nəticələrini hələ 2015-ci ildə yaşadıq. Dolayı yolun ikinci təsiri isə vacib idxalçı ölkələr Rusiya və Türkiyədən gözlənilir. Təsəvvür edin ki, Rusiya və Türkiyə Çinlə əlaqələri dayandırıb, sərhədləri bağlayıb. Türkiynin özündə istehsal olunan malların çoxunun da xammalı Çindən alınır. Çinlə əlaqələrimiz tam dayandırılarsa, Türkiyə bazarı Azərbaycanı tam təmin edəcək gücdə deyil. Çinlə əlaqələr məhdudlaşdırıldığından Türkiyənin özündə də qıtlıq yaranacaq, tələbat artacaq.
Avtomatik olaraq, Çini Türkiyə, Pakistan, Hindistan kimi ölkələr əvəz etməyə başlayacaq. Bu o deməkdir ki, həm Rusiya, həm də Türkiyədə mal qıtlığı yarana bilər, həm də bahalaşma ola bilər.
2015-ci ildə neft ucuzlaşdı, bu da manatı ucuzlaşdırdı. İndi isə ikibaşlı təsir gözlənilir. Hazırda milli valyutanın məzınnəsi dəyişməsə belə, mal qıtlığını müşahdiə edəcəyik. Üstəgəl, neftin qiyməti də ensə, bu, manatın devalvasiyasına gətirib çıxaracaq. İranla sərhədlərin bağlanması sərhədyanı rayonlarda sosial vəziyyəti pisləşdirə bilər".
Ekspert Çinin "fevralın sonuna kimi virusu lokallaşdırmağa çalışacağıq" xəbərlərinə inamın az olduğunu deyib:
"Bunu Amerika, Avropa desəydi, inanmaq olardı. Amma Çin qapalı ölkədir. Məlumatlar maksimum dərəcədə gizli saxlanılır, hətta rəqəmlərin üzərində oynayırlar. Amma proses uzanar və bir neçə ay çəkərsə, çox böyük neqativ fəsadlara səbəb ola bilər. Ondan götürək ki, hazıra bu virusun təhlükəsi bütün ölkələrdə hiss edilir. Təkcə Rusiya sərhədləri bağladığına görə gün ərzində 1milyard dollar itirir. Ayrı-ayrı ölkələrdən virusun yayılması xəbərlərinin gəlməsi bazarı təzyiq altında saxlayır".
Partiya sədri özünə yeni müşavir təyin edib
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
Keşlədə saxta məhsullar istehsal edən sexlər aşkarlanıb
TOVUZDA ŞOK OLAY: 34 YAŞLI QADIN YANDIRILDI - 22 yaşlı oğlan tərəfindən (YENİLƏNİB)
G7 ölkələrindən rəsmi Bakı və İrəvana çağırış: "Gücdən istifadə etməmək, suverenliyə hörmət..."
Baş prokurorun Çinə işgüzar səfəri başa çatıb
Ceyhun Bayramov Fələstinin Baş naziri ilə telefonda danışdı - Nələr müzakirə olunub?
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır
Azercell Böhran İdarəetmə Qrupu layihəsini elan edir
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
Türkiyədə güclü zəlzələ olub
Naxçıvanda yoxlama: 15 iş üzrə materiallar Baş Prokurorluğa və DTX-yə təqdim olunub
Xocavənddə fermada partlayıcı maddələr aşkarlanıb
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
Kirayədə yaşayan BDU-nun tələbəsi özünü öldürüb (Yenilənib)
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
Premyer Liqası: növbəti turun təqvim və hakim təyinatları açıqlanıb
DEPUTATLAR TOPLANIB: daha 14 məsələ müzakirə olunacaq - SİYAHI
Misli, Topaz... - Azərbaycan futbolunda nə baş verir?
“Yaxşı verilişlərin aparıcılarının "saxlayanı" var” - Kamran Həsənli kimin bostanına daş atır?
Bakının strateji hədəfi və ya rəsmi Moskvanın qərbi azərbaycanlılarla bağlı mesajı - TƏHLİL
Türkiyə səfirliyinin yeni mətbuat katibi Bakıya gəlib
İran İsrailə cavab zərbəsi endirəcək? - ABŞ-ın İsraildəki səfirliyi vətəndaşlarına xəbərdarlıq edib
Əfqan mədənçi böyrəyə görə yandırılıb?
"Olimpiakos"un baş məşqçisi: "Topu "Fənərbağça"ya verib, onları yorduq" - İsmayıl Kartal isə üzr istəyib
Xankəndidə yenidən silah-sursat aşkarlanıb
Azərbaycan nefti kəskin ucuzlaşıb
Brazilyada dünyanı heyrətə salan hadisə: ölən əmisini banka gətirib adına kredit götürməyə çalışan qadın tutulub - FOTO
Sumqayıtda dəhşətli hadisə: oğul ata və anasını öldürüb
İSRAİL İRANI YENİDƏN VURUB: niyə İsfahan hədəf alınıb? - Açıqlamalar
Almaniyada şok olay: Rusiyaya casusluq ittihamı ilə iki nəfər həbs olunub - Kanslerdən açıqlama
"Beşiktaş" holland məşqçi ilə anlaşdı - İddia
Konfrans liqası: hansı komandalar yarımfinala yüksəldi?
Keniyada matəm elan edilib - Baş Qərargah rəisi və yüksək rütbəli hərbçilər qəzada həlak olub
Almaniya kansleri: "Türkiyə şübhəsiz ki, mühüm strateji tərəfdaşdır"
Bayden: "Əmimi adamyeyənlər yeyib..."
Konfrans Liqası: "Aston Villa" penaltilərlə yarımfinala çıxıb
Zəhərli qələmlər, spreylər: Şimali Koreya dünyanı silkələyən viruslar yaradıb - "Nüvə silahından da təhlükəlidirlər"
Daha bir ölkə fransız diplomatlarını qovdu: "48 saata çıxın!"