Qloballaşmanın siyasi paradiqmaları və siyasi romantizm

01-08-2019 [13:06]

Fəxrəddin MEHDİYEV

***

Ukraynada keçirilmiş 21 iyul parlament seçkisində Vladimir Zelensikinin"Xalqın xidmətçisi” partiyası seçkinin ilkin nəticələrinə görə səslərin 42% -ni əldə edərək radikallara, millətçilərə, uzun müddət siyasi fəaliyyətinə görə ictimai rəydə söz sahibi olan YuliaTimoşenkonun partiyasına, keçmiş prezident Poroşenkonun rəhbərlik etdiyi partiyaya böyük üstünlüklə qalib gəldi.

Mərkəzi Seçki Komissiyası 5 avqusta qədər sonuncu nəticələri elan edəcək. Lakin ilkin nəticələrə görə artıq məlumdur ki, Vladimir Zeleniskinin partiyasi seçkilərin tam qalibidir və Ali Radada çoxluğa malik olacaq.

Zelenskinin prezident seçkilərində böyük inzibati, maliyyə resurslarına malik olan Poroşenkoya qalib gəlməsi kimi parlament seçkiləri yeni və maraqlı hadisə oldu. Nə baş verdi?! Hesab etmək olar ki, ümumiyyətlə, siyasi fəaliyyətlə məşğul olmayan və yalnız prezident seçkisinə bir il qalmış namizədliyini irəli sürəcəyini bildirən Vladimir Zelenskinin böyük inzibati və maliyyə resurslarına malik olan prezidentə qalib gəlməsi və sonra rəhbərlik etdiyi partiyanın parlament seçkilərində qətiyyətli qələbəsi siyasi proseslərdə yaranmaqda olan aparıcı tendensiyaların işartılarıdır.

Görkəmli alim Tomas Kun elmə paradiqmalar anlayışını gətirdi. Paradiqma elə norma və qaydaların məcmusudur ki, iki funksiyanı yerinə yetirir: birincisi, sərhədləri müəyyən edir, ikincisi, sərhədlər daxilində uğur fəaliyyətini müəyyənləşdirir. Bu baxımından, hər bir oyun da bir paradiqmadır. Paradiqmanı dəyişmək yeni qaydalara keçməni nəzərdə tutur. Yeni paradiqmanın yaranmasına isə həll olunmamış problemlər səbəb olur.

Vladimir Zelenskinin qısa müddətdəparlaması və siyasi uğurlar qazanması səbəblərini öz fəaliyyətini qloballaşmanın siyasi paradiqmalarına uyğun qurmasındadır:

1. İndiyə qədərki siyasi qüvvələr xalqı, cəmiyyəti idarə etmək proqramlarındançıxış edirdilər. Zelenskiy isə xalqa xidmət etmək proqramı ilə çıxış etdi vəpartiyasını da xalqın xidmətçisi adlandırdı. Partiyasının platformasında ənənəvi siyasi ideologiya yoxdur. Lakin böyük ideya var: xalqa xidmət etmək. O, bunu prezident seçkilərində və parlament seçiklərindəki çıxışlarında qısa tezislərlə xalqa çatdırdı. "... Bizim əsas vəzifəmiz sülhü təmin etmək və korrupsiyanı aradan qaldırmaqdır.

... Mən bütün planetdə yaşayan ukraynalılara müraciət edirəm: siz bizə çox lazımsız, biz vahid olmalıyıq, yalnız o zaman biz güclü olarıq. Mümkündür ki, bu, bizim milli ideyadır: birləşmək və mümkün olmayanı etmək.

...Biz futbolda islandliyalılar kimi, doğma torpaqlarımızın müdafiəsində yəhudilir kimi, texnologiyalarda yaponlar kimi, istənilən fikir müxtəlifliyinə baxmayaraq bir – birimizlə xoşbəxt yaşamaq bacarığında isveçlilər kimi olmalıyıq.

...Biz bərabər imkanlar ölkəsi qurmalıyıq, harda ki, hamı qanun qarşısında bərabərdir və harda ki, hamı üçün vicdanlı və təmiz oyun qaydaları mövcuddur.

... Mən çox istəyirəm ki, məmurların otaqlarında mənim şəkillərim olmasın, prezident İkona deyil, prezident portret deyil, otaqlarınıza öz uşaqlarınızınşəkilərin asın və hər bir qərar qəbul edərkən onların gözlərinə baxın....

Növbəti beş ildə mən hər şeyi edəcəyəmki, sizlər ağlamayasınız” və s. həmin tezislərdəki ifadələr yeni siyasi paradiqmanın işartılarıdır.

2. Qloballaşmanın yeni paradiqmalarından biri də siyasətin peşəkarlıqdan çıxaraq kütləviləşməsi və hər bir vətəndaşın siyasətçi olmaq imkanlarının yaranmasıdır. Bu imkanları onlara internet yaradır. Siyasi fəaliyyət siyasi proseslərə aid informasiyalara malik olmaq və ondan istifadə etməkdir. Bu sahədə informasiya monopoliyası peşəkar siyasətçiləri yaradırdı. İndi isə internet informasiya monopoliyasını dağıdır və siyasi proseslərə aid bütün informasiyaları vətəndaşlar üçün açıq edir.

Ukrayna parlamentində adi fotoqrafın milyonçu şəxsə qalib gəlməsi siyasi fəaliyyətdə hər bir vətəndaşın uğur qazanmağının mümkünlüyünün nümunəsidir.

3. Qlobollaşmada və informasiya cəmiyyətində nümayəndəli demokratiyadan bilavasitə demokratiyaya keçid surətlənir. Referendumların rolu artır. Bunu da internet edir. Qanun yaradıcılığında vətəndaşlar referendum yolu ilə internet vasitəsi ilə bilavasitə iştirak edəcəklər. Buda yeni siyasi paradiqmanın tərkib hissəsidir.

Və nəhayət siyasi praqmatizmi və realızmı ehtiva edən makiavellizm siyasi fəaliyyətdəməqsədə çatmaq üçün hər vasitəni məqbul saydığından, xalqın gözündə nüfuzdan düşür. Və onun yerinə siyasi romantızm gəlir. Siyasi romantizm dünyanı dəyişmək üçün qaydaları dəyişir. Əlbəttə, siyasi realizmlə mübarizəsi çətin və ağrılı olacaq. Çünki siyasi fəaliyyət siyasətçilər üçün daimi divident gətirən investisiya aktividir.

Siyasi realistlər üçün əbədi dost və əbədi düşmən yoxdur, əbədi maraqlar var. Siyasi romantizm üçün isə maraqlar deyil, dəyərlər və prinsiplər var.

Qlobaşma siyasi romantiklərə meydan verəcək, çünki qlobal problemləri yalnız siyasi romantiklər yeni siyasi paradiqmaların köməyi ilə həll edə bilər.

Uğurlar diləyək!.

Mia.az

Digər xəbərlər

Dollar möhkəmlənir: manatı nə gözləyir? - Vüqar Bayramov yazır

KEÇMİŞ SSRİ-ni TİTRƏDƏN HADİSƏ

Ermənilərin unutduğu yeddi reallıq - Əli Cabbarov yazır

Xankəndində təslim olan separatçı qüvvələrin ələ keçirilən 35 illik məxfi qovluqları... - Zahid Oruc yazır

Sovet dövründən qalan anklav və “qeyri-anklav” kəndlər... - Elbəyi Həsənli yazır

VALEH, SƏNƏ NƏ OLDU?! (Elegiya)

SÖZLƏR və İNSANLAR

"Bu seçkilər Meral Akşeneri “yedi”...

"Axı sizə niyə hörmət eləsinlər ki..." - "Rövnəq Abdullayevə uşaq kimi yalvarıb, adını..."

"İsa Həbibbəylinin 2000-ə yaxın əsəri var, ancaq o əsərlərin elmi inkişafın kandarında yeri varmı?!"

"Bu qərar kredit faizlərində ciddi dəyişikliyə səbəb olmayacaq" - Deputat yazır

“Zəfər meydanı”ndan başlayan Novruz bayramı

SON XƏBƏRLƏR

00:34 17.04.2024

ABŞ İranı daha ağır sanksiya ilə hədələdi, Pekinə mesaj verdi: "Ticarətimizi azaltmayacağıq"

00:30 17.04.2024

Avropada qazın qiyməti qalxdı - 7,5 faiz

00:27 17.04.2024

İsrail Livanda iki maşını bombaladı - "Hizbullah"ın daha bir lideri öldürülüb

00:23 17.04.2024

"Mançester Yunayted" türk qapıçını satır - 2 milyon zərərlə

00:20 17.04.2024

İsrail əsgərlərindən daha br əməliyyat: 25 fələstinli saxlanılıb

00:12 17.04.2024

Borrell: "İran İsrailə qarşı müharibəyə hazır deyil"

00:09 17.04.2024

BƏƏ-yə güclü yağış yağıb - Umuşlar və futbol oyunları ləğv olunub (FOTOLAR)

00:07 17.04.2024

"Beşiktaş" rəsmisi: "İşimiz çox çətindir, əlimizdə çürük komanda var"

00:04 17.04.2024

MAQATE rəhbəri İsrailin gözlənilən hücumundan narahatdır: "Müfəttişlərimızi İranın nüvə obyektlərdən çıxardıq"

00:01 17.04.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

23:52 16.04.2024

Respublika Humanitar Fənlər Gimnaziyasının təşkilatçılığı ilə məktəblərarası biologiya yarışması keçirilib - FOTOLAR

23:39 16.04.2024

Akademik Musiqili Teatrda Ramiz Mirişlinin xatirəsi yad edildi

22:27 16.04.2024

Ceyhun Bayramov Aİ-nin xüsusi nümayəndəsi ilə görüşüb - Nələr müzakirə olunub?

21:41 16.04.2024

Ərdoğan İran-İsrail savaşından danışdı, İranı müdafiə elədi: "Gərginliyin əsas günahkarı Netanyahudur"

20:41 16.04.2024

Prezident İlham Əliyev Serbiya liderini Bakıya dəvət edib - Telefon danışığı

18:38 16.04.2024

DİN-dən kartlardan pul oğurluqları ilə bağlı - Xəbərdarlıq (VİDEO)

18:06 16.04.2024

İsraildən gözlənilməz addım: fələstinlilər həbsdən buraxılıb

17:54 16.04.2024

DİN müsadirə olunan narkotik vasitələri belə məhv etdi - VİDEO

17:45 16.04.2024

Sabiq nazir məhkəmədə: "2300 maaşım idi, ayda 15 min paket alırdım"

17:24 16.04.2024

Əfqanıstanın ilk qadın olimpiya oyunçusu BOK-a müraciət edib: "Ölkəmizi "Paris-2024-ə buraxmayın"

17:12 16.04.2024

Türkiyə Qəzzaya növbəti yardım göndərib

17:00 16.04.2024

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:54 16.04.2024

"Fənərbağça"nın oyununa almaniyalı hakim təyin olunub

16:25 16.04.2024

Keçmiş deputatın cinayət işi məhkəməyə göndərilib

16:16 16.04.2024

Daha bir "tiktoker"ə 30 sutka həbs cəzası kəsildi - Açıqlama

16:10 16.04.2024

Daha 56 ailə Füzuli şəhərinə köçürüləcək

15:57 16.04.2024

DEPUTATLAR TOPLANIR: daha 14 məsələ müzakirə olunacaq - SİYAHI

15:40 16.04.2024

"Bakcell" böyük yeniliklərə hazırlaşır

15:21 16.04.2024

Abşeronda unikal əməliyyat: narkoanbar aşkarlanıb - FOTOLAR

15:08 16.04.2024

"Əl-ayağımı, ağzımı bağlayıb, 10 min manat istədi" - Evinə basqın edilən vəkilin məhkəməsi

15:01 16.04.2024

Baş redaktor və müxbir həbs edilib

14:42 16.04.2024

Qəzzada savaşın 193-cü günü: daha 46 nəfər həlak olub

14:34 16.04.2024

Daha bir neçə qanun dəyişəcək

14:19 16.04.2024

Prezident Türkiyə-Azərbaycan Universiteti barədə fərman imzaladı

14:10 16.04.2024

Gəncədə şagirdlər arasında dava: yaralanan var

14:02 16.04.2024

“Bələdiyyələrin statusu haqqında” qanun dəyişdi - İlham Əliyev təsdiqlədi

13:56 16.04.2024

AGENTLİK RƏHBƏRİ VƏZİFƏDƏN ÇIXARILDI - Yeni təyinat

13:45 16.04.2024

PAŞİNYANLA TOKAYEV BİR ARADA: Qazax lideri Bakıya arxadan zərbə vurur - Bölgədə təhlükəli oyunlar qızışır

13:31 16.04.2024

Prezident İlham Əliyev Hacıqabulda - Çıxışın tam mətni (FOTOLAR)

13:22 16.04.2024

Buraxılış imtahanının nəticələri açıqlanıb - 11 nəfərin nəticəsi ləğv olunub

13:17 16.04.2024

NAZİR MÜAVİNLƏRİ ARASINDA RƏQABƏT ARTIB: qarşılıqlı ittihamlar böyüyür - Emin Əmrullayev nazirliyə nəzarəti itirib

13:05 16.04.2024

Müğənni ilə qalmaqal yaşayan biznesmen qadının ölkədən çıxışı məhdudlaşdırıla bilər

12:55 16.04.2024

Arda Turan xanımına 2,1 milyon avroluq maşın aldı - FOTO

12:48 16.04.2024

Axtarışda olan şəxslər Rusiyadan Azərbaycana ekstradisiya olunub

12:38 16.04.2024

Etibar Məmmədovun oğluna SOCAR-da vəzifə verilib? - Açıqlama

12:26 16.04.2024

Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz

12:13 16.04.2024

Güclü Kibertəhlükəsizliyin Şifrəsi Azərbaycanda açıqlanacaq

12:08 16.04.2024

“Gənclər bacarır!” Azercell-in dəstəyi ilə davam edir - FOTOLAR

12:07 16.04.2024

Afrikada daha bir təhükəli epidemiya yayılır - Minlərlə adam "Qırmızı göz" xəstəliyinə yoluxub

11:54 16.04.2024

İkardinin xanımı: "Sizinlə bölüşmək istədiyim bir şey var"

DAVAMINI OXU