Azərbaycanlı yazar: "Hər gün daha da güclənən, inkişaf edən bir ölkə görürük" - MÜSAHİBƏ
.jpg)
01-06-2019 [12:17]
Azərbaycanlı yazar və iş adamı Əli Polatın "Report"un Türkiyə bürosuna müsahibəsi.
- Əvvəlcə özünüz haqqında qısa məlumat verərdiniz...
- Hər şeydən öncə azərbaycanlı olmaq mənim üçün böyük fəxrdir. 1944-ci ildə Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində anadan olmuşam. Hazırda da 74 yaşım var, gördüyünüz kimi, hələ də Azərbaycan dilində danışıram. Hər gün səhərimi muğamla açıram və Azərbaycan musiqisi dinləmədən evdən çıxmıram.
Deməli, atam sovetlərə qarşı mübarizə aparan şəxslərdən olub, ancaq 1937-ci ildə vəziyyətin daha da pisləşdiyini gördükdən sonra Arazın o tayına pənah aparmaq məcburiyyətində qalıb. Lakin 1944-cü ildə rusların İranı işğal etməsindən sonra həbs olunub. Təəssüflər olsun ki, həbsxana həyatı və gördüyü işgəncələr atamın bütün həyatını alt-üst etdi. Həbsdən çıxmasına baxmayaraq, xəstəliyi onun dünyadan vaxtsız köçməsinə səbəb oldu. Bu baxımdan, 10 yaşımdan ağır işlərdə çalışmağa başladım. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, təhsilimi ikinci plana atmadım. Mütəmadi olaraq ailə böyüklərindən dini və ictimai mövzularda təhsil aldım, məktəbə getdim. 1966-cı ildə Türkiyənin Ərzurum şəhərindəki Atatürk Universitetində Əkinçilik və iqtisadiyyat fakültəsində Ali mühəndislik ixtisası üzrə təhsil aldım. Ərzurumu isə öz doğma dilimdə danışmaq istədiyim üçün seçdim. Bu şəhərə gəldikdən üç gün sonra artıq mən bir ərzurumlu idim. Çünki hər kəs mənim kimi danışır və heç bir mədəniyyət fərqi yox idi.
Təbii ki, həm özümü dolandırmalı, həm də ailəmə pul göndərməli idim. Nəticədə həm təhsil almaq, həm də işləmək mənim üçün çox çətin idi. Ancaq səbrlə bu sınaqdan alnıaçıq çıxa bildim. Çünki maddi çətinlik olmasaydı, həyatda uğur qazanmayacaqdım. Digər tərəfdən, çətinliklər mənə qorxmamağı öyrətdi. Sadəcə, əlim və ayağım olarasa, ən ağır işlərdə belə çalışıb şərəfimlə çörək qazana bilərəm.
İllər sonra isə Vahabzadə soyadını dəyişməyi qərara aldım və soyadımı Polat olaraq dəyişdirdim. Təbii ki, çətinliklər mənə onu da öyrətdi ki, Türkiyəyə dəmir kimi gəldim və Polat oldum.
- Azərbaycan müstəqilliyinə qovuşduqdan sonra ən çətin günlərində dəstəyinizi əsirgəməmisiniz. Hətta Türkiyədən Azərbaycana uçan ilk təyyarədə də olmusunuz. Həmin illəri necə xatırlayırsınız?
- 1974-cü ildə Almaniya şirkətinin Türkiyədəki nümayəndəliyi hüququnu aldım. Almaniyada xeyli işgüzarlar səfərlərdə oldum, almanların işlərindəki nizam-intizamı mənim də xoşuma gəldi. Bu baxımdan, mən də onlar kimi dəqiq və çalışqan olmağa başladım. Bəlkə də uğurlarımı elə bu təcrübəyə borcluyam. Yadımdadır, Türkiyəni təmsil etmək üçün getdiyim ölkələrdə üzərimdə gəzdirdiyim xəritəni çıxarıb Bakını göstərməklə haradan olduğum sualına cavab verirdim. Çünki sovetlərin xəritəsində Azərbaycan, sadəcə, Bakı olaraq kiçik bir yerdə göstərilmişdi.
1989-cu ildən Ankarada toplantılar təşkil edir, Azərbaycanın rəsmi olaraq tanınmasına çalışırdıq. Biz 1991-ci ilin noyabr ayında böyük yığıncaq keçirdik. Tədbirdə Türkiyənin mərhum prezidenti Süleyman Dəmirəl, sabiq baş naziri Məsul Yılmaz və Azərbaycandan da o vaxtkı öncül insanlar iştirak edirdi. Bundan əvvəl də mən Kayseridə üç gün davam edən I Azərbaycan Konqresini keçirdim. Həmin tədbirə Bakıda 150 nəfər gəlmişdi və uzun illər öz doğmalarına həsrət qalmış biri kimi onlara qovuşduğumu hiss edirdim. 1989-cu ilin mayın Türkiyədən Azərbaycana təyyarə yola düşdü. Bu işin təşəbbüskarı isə Türk Dünyası Araşdırmaları Vəqfinin mərhum başqanı, professor, doktor Turan Yazqan idi. Bakıya çatmağımıza az qalmış rus və ingilis dillərində anons etdilər. Mən ayağa qalxdım və qapıya doğru getdim, çıxış qapısının qarşısında dayandım. Məqsəd uşaqlığımdan həsrətilə böyüdüyüm vətən torpağına ayaq basmaq idi. Məndən əvvəl heç kəsin torpağıma ayaq basmağına icazə verə bilməzdim. Qapı açıldıqdan sonra qaçaraq pilləkənlərdən düşdüm və torpağı öpdüm. Həmin gün Bakıda bizi yüz minlərlə insan qarşılamağa gəlmişdi. Həqiqətən çox böyük hadisə idi. Mənim ən böyük arzum reallaşmışdı. Həmin gündən sonra Bakı-İstanbul aviareysi problemi həll olundu.
Yadımdadır, bir gün Bakıda idim. İrandan humanitar yardımla dolu bir neçə TIR-ın gəldiyini gördüm. Mən də Azərbaycanın mərhum prezidenti Əbülfəz Elçibəyin yanına gedərək bu yardımın geri göndərilməsini istədim. Mənə "Əli Polad acıq" dedi. Mən də dedim ki, qoy ac olaraq ölək, ancaq dilənməyək. Bizə yardım etməsinlər. Əgər yardım olsa, böyüyə bilmərik. Təbii ki, çətin illərdi. Ancaq şükürlər olsun ki, Heydər Əliyevin gəlişi ilə Azərbaycan yeni dövrə qədəm qoydu, müstəqilliyini möhkəmləndirdi. Bu gün Azərbaycan güclü bir ölkəyə çevrilib. Mən də bir azərbaycanlı kimi Azərbaycanın uğurlarına sevinirəm, hər gün daha da güclənən, inkişaf edən bir ölkə görürük. Biz, sadəcə, gənclərə qapı açmalıyıq. Onlar xaricdə gözəl təhsil alıb güclü şəkildə vətənlərinə dönməlidirlər. Azərbaycan insanı həqiqətən çox bilgilidir. Mən bunu müqayisələrimdə çox asanlıqla görə bilirəm. Çox sayda azərbaycanlı iş adamları var. Elm adamlarımızı riyazi biliyi yüksək səviyyədədir. Bu gün dünyanın bütün universitetlərində azərbaycanlı gənclər təhsil alır, biz onlara dəstək olub daha da güclənmələrinə yardım göstərməliyik.
- Azərbaycanda ictimai-siyasi vəziyyətin gərgin olduğu dövrdə, müharibənin davam etdiyi şəraitdə ölkə iqtisadiyyatına investisiya qoymuş ilk xarici iş adamlarından biri olmusunuz. Bəs belə bir vəziyyətdə risk etməkdən qorxmadınızmı?
- 1991-ci ildə Azərbaycanda inşaat və ticarət sahəsində layihələr həyata keçirdim. Eyni zamanda Bakıya gəldikdən sonra zəngin turizim potensialını gördüm və bunu dəyərləndirməklə Azərbaycan iqtisadiyyatına töhfə verməyə çalışdım. Bir neçə böyük otel layihələrini reallaşdırmaq üçün investisiyalar qoydum, ancaq şanssızlıqdan yekunlaşdıra bilmədim. Bundan sonra kiçik həcmdə iqtisadi layihələr reallaşdırdıq. Həmin vaxt mənimlə birlikdə layihələrdə 300-dən çox insan çalışırdı. Hazırda onların bir çoxu Azərbaycanda söz sahibi olmuş insanlardır. Hətta onlardan iş adamları və nazir olanlar da var.
İndiyədək Türkiyə, Azərbaycan və İran iqtisadiyyatına investisiyalar yatırdım və layihələr reallaşdırdım. Türkiyədə ilk tətil şəhərciyini ölkənin o vaxtkı prezidenti Kənan Evrenlə birgə 41 yaşında açdım. 1991-ci ilə Türkiyənin mərhum prezidenti Turqut Özalla digər bir istirahət məkanının açılışını reallaşdırmışıq. 1992-ci ildə Əbülfəz Elçibəylə çox müzakirələr apardıq, Azərbaycan üçün faydalı olmağa çalışdım, dəstəyimi əsirgəmədim. 1993-cü ildə Heydər Əliyevlə bir neçə dəfə görüşmüşəm, onunla bir çox böyük layihələrlə bağlı müzakirələr aparmışıq. Prezident İlham Əliyev ilə hələ 1996-cı ildə görüşüm olub. Eyni zamanda Türkiyənin sabiq prezidentləri Süleyman Dəmirəl və Abdullah Gül, İranın keçmiş prezidentləri Məhəmməd Xatəmi və Mahmud Əhmedinejadla da görüşlərim olub və onlarla da böyük iqtisadi lahiyələrin əsasını qoymuşuq. On il əvvəl Təbrizdə çox böyük alış-veriş mərkəzi tikdik, bu gün həmin ticarət mərkəzi hələ də İranda aktuallığını qoruyur.
- Azərbaycana tez-tezmi səfər edirsiniz və qardaş ölkədə davam edən layihələriniz varmı?
- Mən 1999-cu ildən sonra işlərimin əksəriyyətini şərikimə həvalə etmişəm. Mənim qurucusu olduğum, hazırda davam edən böyük ticarət və inşaat layihələri var. İşlərimlə, demək olar ki, övladlarım məşğul olur. Bir qızım və bir oğlum var.
Həmin tarixdən sonra həyatımı daha çox kitablara və yazmağa həsr etmişəm. Bir az da insanlara bu cür insanlara xidmət etməyi məqsədəuyğun saydım. Türkiyədə 53, Azərbaycanda isə 12 kitabım nəşr olunub. Hazırda Bakıda təqdimata hazırlanan kitablarım var və bir neçə ay içində Azərbaycana gedəcəyəm. Artıq qərarımı vermişəm və son kitabımı yekunlaşdırdıqdan sonra qalan ömrümü Nizami Gəncəvinin dünyada tanıdılmasına xidmət edəcəyəm. Bununla bağlı fəaliyyətə 2017-ci ildən başlamışam və Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində böyük tədbir reallaşdırdıq. 2017-ci ildə Təbriz Universitetində beynəlxalq konqres keçirdik. İnşallah, 2019-ci ilin iyununda Gəncə şəhərində Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Konqresini keçirəcəyik.
- Adətən, kitablarınızda hansı mövzulara toxunursunuz?
- Kitablarımın əsas meyarı insandır. İnsanın ehtiyac duyduğu hər şeydən yazmışam. Hava, su, yaxşılıq və s. Təbriz haqqında yazdığım kitab oxucuların çox böyük marağına səbəb oldu. Bundan başqa Ömər Xəyyamın yaradıcılığından bəhs etdiyim kitab da çox maraqla qarşılandı. Çox sevilən əsərlərimdən biri də "Üç min ilin hikməti kitab”ımdır. Bu əsərdə dünyanın ən dəyərli insanlarının söylədiyi sözləri qələmə almışam. Həmin kitabda Heydər Əliyevin söylədiyi, tarixi dəyəri və böyük mesajları olan sətirlərə də geniş yer ayırmışam. Həyat fəlsəfəm dostluq və sülhdür. Bütün kitablarımda, mesajlarımda bunlar var.
SON XƏBƏRLƏR
00:04 20.04.2024
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
23:23 19.04.2024
Trampın məhkəməsinin qarşısında bir nəfər özünü yandırıb
22:45 19.04.2024
Mətbuat katibi: "Dörd kəndin Azərbaycana qaytarılması çoxdan gözlənilən tarixi hadisədir"
20:30 19.04.2024
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
18:10 19.04.2024
Hal şahidləri ilə bağlı qanuna dəyişiklik olub
17:57 19.04.2024
Uşaqların peyvəndlənməsi barədə əmr imzalanıb
17:24 19.04.2024
Nazir generalları topladı, yeni tapşırıqlar verdi - DİN-də kollegiya iclası (FOTOLAR)
17:16 19.04.2024
Qəzzada daha 9 dinc fələstinli həlak olub
16:54 19.04.2024
İLHAM ƏLİYEV MOSKVADAN SONRA ALMANİYAYA GEDƏCƏK - Tarix bəlli oldu
16:51 19.04.2024
Universitetin sözçüsü vəzifədən ayrılıb
16:49 19.04.2024
Prezident İlham Əliyev Rusiyaya gedir
16:27 19.04.2024
“AzəriMed” QSC-lə bağlı məhkəmə qalmaqalı yaranıb
16:16 19.04.2024
Partiya sədri özünə yeni müşavir təyin edib
16:08 19.04.2024
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
15:55 19.04.2024
Keşlədə saxta məhsullar istehsal edən sexlər aşkarlanıb
15:39 19.04.2024
TOVUZDA ŞOK OLAY: 34 YAŞLI QADIN YANDIRILDI - 22 yaşlı oğlan tərəfindən (YENİLƏNİB)
15:37 19.04.2024
G7 ölkələrindən rəsmi Bakı və İrəvana çağırış: "Gücdən istifadə etməmək, suverenliyə hörmət..."
15:10 19.04.2024
Baş prokurorun Çinə işgüzar səfəri başa çatıb
14:55 19.04.2024
Ceyhun Bayramov Fələstinin Baş naziri ilə telefonda danışdı - Nələr müzakirə olunub?
14:07 19.04.2024
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır
13:22 19.04.2024
Azercell Böhran İdarəetmə Qrupu layihəsini elan edir
13:09 19.04.2024
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
13:03 19.04.2024
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
12:52 19.04.2024
Türkiyədə güclü zəlzələ olub
12:45 19.04.2024
Naxçıvanda yoxlama: 15 iş üzrə materiallar Baş Prokurorluğa və DTX-yə təqdim olunub
12:36 19.04.2024
Xocavənddə fermada partlayıcı maddələr aşkarlanıb
12:14 19.04.2024
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
11:57 19.04.2024
Kirayədə yaşayan BDU-nun tələbəsi özünü öldürüb (Yenilənib)
11:31 19.04.2024
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
11:08 19.04.2024
Premyer Liqası: növbəti turun təqvim və hakim təyinatları açıqlanıb
11:01 19.04.2024
DEPUTATLAR TOPLANIB: daha 14 məsələ müzakirə olunacaq - SİYAHI
10:55 19.04.2024
Misli, Topaz... - Azərbaycan futbolunda nə baş verir?
10:45 19.04.2024
“Yaxşı verilişlərin aparıcılarının "saxlayanı" var” - Kamran Həsənli kimin bostanına daş atır?
10:30 19.04.2024
Bakının strateji hədəfi və ya rəsmi Moskvanın qərbi azərbaycanlılarla bağlı mesajı - TƏHLİL
10:25 19.04.2024
Türkiyə səfirliyinin yeni mətbuat katibi Bakıya gəlib
10:10 19.04.2024
İran İsrailə cavab zərbəsi endirəcək? - ABŞ-ın İsraildəki səfirliyi vətəndaşlarına xəbərdarlıq edib
10:02 19.04.2024
Əfqan mədənçi böyrəyə görə yandırılıb?
09:56 19.04.2024
"Olimpiakos"un baş məşqçisi: "Topu "Fənərbağça"ya verib, onları yorduq" - İsmayıl Kartal isə üzr istəyib
09:48 19.04.2024
Xankəndidə yenidən silah-sursat aşkarlanıb