Yeni dövr yeni "Təhsil Qanunu" tələb edir
03-12-2025 [00:14]
Vahid Tağıyev,
Təcrübəli, peşəkar təhsil işçisi.
***
Bəli, dünya dəyişir. Süni intellekt artıq gələcəyin deyil, bu günün reallığıdır. Hər gün həyatımızın bütün sahələrini yenidən formalaşdırır. Ən çox da – təhsili.
Bu gün sinif otaqlarındakı ənənəvi model, müəllimin “yeganə bilik mənbəyi” olması, şagirdlərin hamısına eyni şəkildə, eyni templə, eyni proqramla yanaşılması artıq sürətlə aktuallığını itirir. Yeni dövr fərdiləşdirilmiş təhsili, rəqəmsal düşüncəni, analitik qabiliyyəti və süni intellektlə əməkdaşlığı tələb edir. Bunlar isə sadəcə metodika məsələsi deyil. Bu - tam yeni bir təhsil fəlsəfəsidir.
Bir çox vacib amillər yeni “Təhsil Qanunu”nun hazırlanmasını zəruri edir. Çünki hazırkı qanun qəbul ediləndə nə süni intellekt bu gücdə idi, nə də rəqəmsallaşma təhsilin özəyinə çevrilmişdi.
Bu gün isə:
– şagirdlərin fərdi inkişaf trayektoriyası real vaxtda formalaşır;
– bilik yox, bacarıqlar əsas dəyərə çevrilir;
– distant və hibrid təhsil dünyada geniş yayılır;
– əmək bazarı ildən-ilə dəyişir;
– məktəbin idarəetməsi artıq məlumatlara əsaslanır və s.
Belə reallıqda köhnə çərçivə ilə yeni nəsli yetişdirmək çətinləşir və mümkünsüzlüyə doğru gedir.
İndi biz təkcə tədris modelini yox, təhsil paradiqmasını dəyişən qlobal proseslərin içindəyik.
AI artıq müəllimə köməkçi deyil, öyrənmə mühitinin iştirakçısıdır.
Təhsil isə artıq divarlar arasında qalmır - hər yerdə, hər zaman davam edir.
Yeni model, yeni sistem – 8 saatlıq iş rejimi, rəqəmsal platformalar, müəllimin yeni statusu, fənn proqramlarının yenilənməsi və s. – bunların hamısı yeni qanunsuz mümkün deyil.
Bu yeni reallıqlar yeni qanunu qaçılmaz edir. Məsələnin bu qədər aktuallaşdığı bir zamanda Elm və Təhsil Nazirliyi artıq müvafiq dövlət qurumları qarşısında məsələ qaldırmalı, prosesin strateji əhəmiyyətini vurğulamalıdır.
Düşünürəm ki, gecikmədən:
– yeni qanun konsepsiyasının ilkin layihəsi hazırlanmalı,
– sənəd geniş ekspert, müəllim və ictimaiyyət müzakirəsinə çıxarılmalı,
– aidiyyəti strukturlarla birlikdə əməli işlərə start verilməlidir.
Çünki belə genişmiqyaslı dəyişikliklər dövlətin təhsil siyasəti əsas götürməklə yalnız peşəkarların, təcrübəli pedaqoqların, alimlərin, analitiklərin və məktəb rəhbərlərinin birgə yanaşması ilə mümkün olar.
Yeni, müasir “Təhsil Qanunu”nun hazırlanması sadəcə normativ sənəd məsələsi deyil - ölkənin gələcək intellektual gücünün təminatıdır.
Günümüzün reallıqlarını və gələcək perspektivləri nəzərə almaqla bu addımın atılması nəticə etibarı ilə təhsil sisteminin yenilənməsinə, gənc nəslin rəqabət qabiliyyətinin artırılmasına və müasir dünyanın reallıqlarına uyğun model qurulmasına xidmət etmiş olacaqdır.
Mövzu genişdir. Çalışdım ki, qısaca ifadə edəm. Ancaq düşünürəm ki, bu zamanın tələbi, gələcəyin çağırışı, bizim məsuliyyətimizdir.
MİA.AZ
Vokan Dəmirəlin komanası 20 dəqiqə içində 5 qol atdı
Yeni dövr yeni "Təhsil Qanunu" tələb edir
Fransa liqasında şok olay - Matçdan sonra futbolçuları döyüblər
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
İsrail Qəzzanı yenə vurub - İki nəfər ölüb, biri uşaqdır
Xəzər dənizinin sahillərində 320-dən çox cəsəd tapılıb
Putin: "Əgər Avropa müharibəyə başlasa, Rusiya buna hazırdır"
Qətər XİN: "Qəzzada atəşkəs razılaşmasının ikinci mərhələsinina start verilməlidir"
NATO-nun baş katibi: "Ukraynanın Alyansa üzvlüyü ilə..." - "Çin Rusiyanın qəti tərəfdarı olaraq qalır və..."
Federika Moqerini saxlanılıb
XİN kollegiya üzvlərinin tərkibi təsdiqləndi - SİYAHI
YENİ VİRUS YAYILIR: 7 dəfə mutasiyaya uğrayan və tez yoluxan... - Professordan xəbərdarlıq
“Meydan TV”nin əməkdaşlarının məhkəməsi başlayır - Tarix açıqlandı
Təhsil müəssisələrinin akkreditasiyası... - Qaydalar dəyişdi
GƏLƏN İL BU TARİXLƏRDƏ İŞ OLMAYACAQ - Hökumətdən qərar
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
38 yaşlı Elvin Əliyev 13 kq narkotiklə saxlanılıb
Yaşayış minimumu və ehtiyac meyarı 300 manat oldu - Qərar verildi
Bölgələrə qar yağır
Sahil Babayev: "Nəyə görə bu dəyişikliklər tamamilə tərsinə təqdim olunmağa çalışıldı?
"Versace" brendi satıldı - 1.3 milyard dollara
Deputatlar "Dövlət sosial müdafiə fondunun 2026-cı il büdcəsi haqqında" qanuna da "hə" dedi - Detallar
Zelenski: "Təklif olunan "Sülh planı"nın üzərində iş aparılıb"
Dekabr ayında bu bürclərə şans doğacaq? - SİYAHI
2026-cı ilin dövlət büdcəsi layihəsi ikinci oxunuşda qəbul edilib
Natiq Cəfərli: "Köhnə müxalifət təmsilçiləri inciməsinlər, “bəyanat” kimi ciddi siyasi terminləri gözdən salıblar"
Siyasətdən çəkilən keçmiş futbolçusu məşqçiliyə başlayıb - Açıqlama
Sabah güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Məşhur serial geri dönür - Kanal D bu günü "boş saxlayır"
"Bakı Metropoliteni"ndə 50 yaşdan yuxarı işçilərin ərizələri alınır - İxtisara start verilir
"Yaltaqlanmağın da həddi olmalıdır"- Aslan İsmayılov
Leyla Əliyeva “Axar Yaddaş” sərgisində - VİDEO
Azərbaycan və Türkiyə generalları görüşüb
Türkiyəli deputatlar PKK lideri ilə görüşəcəklər - Həbsxanada
NATO toplanır - XİN başçıları iki gün nələti müzakirə edəcək?
"Bu kəndlərdən 10-da vəziyyət daha kritikdir" - Deputat Şamaxıda su probleminə diqqət çəkdi
Əli Kərimli həbs qərarından şikayət verəcək
Pənah Hüseyn qurultaya hazırlaşır: "Sədrliyə namizədim olacaq"
Sabah yağış yağacaq
AZAL yenilik edib