“Qorxma, buralarda adam-zad olmur” - Təbriz VƏFALI YAZIR
07-07-2025 [09:37]
Təbriz VƏFALI
Azərbaycan İnformasiya Mərkəzinin direktoru
***
Rəhmətlik SSRİ dövründə əvvəlcə “Nazirlər Sovetinin Baş Ədəbiyyat şöbəsi”, daha sonra “Ədəbiyyat və nəşriyyat məsələləri üzrə Baş İdarə” (“Qlavlit”) yaradılmışdı.
O, ədəbi nəşrlərə nəzarət edən bir qurum idi. Bu şöbə əsasən, ədəbi əsərlərin nəşrini, senzuraya nəzarəti və ədəbi siyasətin həyata keçirilməsini təmin edirdi. 25 oktyabr 1991-ci ilədək, yəni bu qurum ləğv olunanadək kimin nə həddi var idi ağzına gələni yaza, çap etdirə, özünü şair, yazıçı və ya publicist kimi qələmə verə…
Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra respublikamızda ədəbiyyatımızın poeziya və nəsr janrlarının analarını ağlar günə qoyanlar, sözü dağın zirvəsindən endirib dərin uçuruma yuvarladanlar, ağızlarına gələnləri deyənlər və yazanlar, mənasız fikirlərlə, şablon sözlərlə, əhəmiyyətsiz ifadələrlə zəngin olan cızma-qaraları müasir və klassik poeziya və nəsr nümunələri kimi gözə soxanlar, girdirmə, geydirmə və əldəqayırma “şair”lər, “yazıçı”lar və “publicist”lər meydana çıxdı. Və onların sayı yağışdan sonra çıxan göbələklər kimi ilbəbil artmağa başladı. Ədəbi siyasət o qədər məhv edildi ki, ədəbi mühit o qədər sahibsiz, yiyəsiz və nəzarətsiz qaldı ki, sözləri, qafiyələri dalbadala düzüb-qoşaraq yazdıqlarını ictimaiyyətə təqdim edənlər, özlərini az qala xalq şairi kimi millətə sırımağa, gözlərə kül üfürməyə çalışanlar həmişə itinə tökdür…
Son günlərdə sosial şəbəkələrdə populyarlaşan bir videoda kimliyi barədə məlumat verilməyən bir gənc itkeçməz, quşötməz ağaclığa əlləri ilə işarə edərək “şeir” deyir:
“Qohumun, tanışın hardan biləcək?
Qorxma, buralarda adam-zad olmur…
Bura əvvəllər də qızla gəlmişəm,
Qorxma, buralarda adam-zad olmur…”
Azərbaycan ədəbiyyatı, poeziyası tarixinda “zad” sözünü ilk dəfə “şeir”ə daxil edən bu gənc əxlaqsızlıq təbliğ etməklə yanaşı, həm də özünü dahi “şair” sayır…
Yaxud, İbrahim adlı birisi özünü Azərbaycanda analoqu olmayan yeganə şair hesab edir. Çünki bir bənddə bütün misraları həmqafiyə olan “şeir”ləri yalnız bu əfəndi yazmağı bacarır.
Məsələn, o, “Fəsillər” adlı cızma-qarasında yazır ki:
“Bu fəsil bizləri yetirir illərə,
Uşaqlar hazırlaşır xarici dillərə.
O qara qaşların bənzər millərə,
Bizdən salam olsun Tansu Çillərə”.
İndi bu zalım oğluna deyən lazımdır ki, ay əhli-müsəlman, 1 fəsil 1 rübü, yəni 3 ayı əhatə edir. Ona görə də bir fəsil səni digər fəslə yetirə bilər, illərə deyil. Uşaqların xarici dillərə hazırlaşmasının, qara qaşların millərə bənzəməsinin, Tansu Çillərə salam göndərilməsinin fəsillərə nə dəxli var, axı?...
Bu cür bərbad və ürəkağrıdan nümunələr çoxdur, onları saymaqla bitməz. Amma nə qədər ki ədəbi siyasətin həyata keçirilməsində qanuni tələblər müəyyənləşdirilməyib, ədəbi mühitdə senzura yenidən bərpa olunmayıb ədəbiyyatımızın üz qarası olanların sayı durmadan artacaq, sözün qüdrəti və dəyəri itəcək, poeziyamız, nəsrimiz və publisistikamız məhvə sürüklənəcək.
Girdirmə, geydirmə və əldəqayırma “şair”lərə, “yazıçı”lara və “publicist”lərə isə son söz olaraq mərhum şairimiz Mikayıl Müşfiqin bir şeirindən 2 misranı ərməğan etmək istəyirəm:
“Şairəm söyləyir, yerindən duran,
İnsanın üzündə həya gərəkdir”…
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Partiya sədri həbs təhlükəsiylə üzləşib
İlham Əliyev Pakistan nümayəndə heyətini qəbul edib - FOTOLAR
Magistraturaya ixtisas seçimi başlayıb
14 yaşlı qız 4 nəfəri bıçaqladı - Polis hər yerdə onu axtarır
Hakim media nümayəndələrini məhkəmə zalından çıxarıb - İmaməddin Əlimanovun işi üzrə proses başlayıb
MN: "Pirəkəşküldə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək"
İsrail Yəməni yenə bombalayıb - "Ən ağır cavabı alacaqlar"
Azərbaycan və Özbəkistan dünya çempionatı üçün birgə namizədliyini irəli sürdü - Futbol üzrə
"City Net" kimi ələ salır? - "Jurnalistlərin binası"ndakı sakinləri, dövlət dilimizi, yoxsa özünü? (FOTO)
Kamran Əliyev vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
Qəzza zolağında savaş: daha 46 nəfər ölüb
“Qorxma, buralarda adam-zad olmur” - Təbriz VƏFALI YAZIR
5 AYA YARIM MİLYARDLIQ İTKİ: qazı havaya "ucuran" rəis, baş mühəndislər... - ŞOK STATİSTİKA AÇIQLANDI
22 yaşlı qolkiper "Fənərbaxça"dan ayrılıb
3500 illik qədim şəhər aşkar edilib - FOTO
XİN rəhbərliyi Fəxri xiyabanı ziyarət ediblər
Tramp: "Elon Musk zəhlətökən işlərlə məşğuldur"
Türkiyə ordusunun daha 3 hərbçisi şəhid olub
Rusiyada 287 təyyarə reysi təxirə salınıb - PUA hücumuna görə
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
CHP lideri həbs olunan 3 bələdiyyə sədrinə görə təhdid etdi: "Məni xalqı küçələrə çağırmağa məcbur etməyin"
Qəzzada daha 77 fələstinli həyatını itirib - "Onların arasında uşaq və qadınlar da var"
Ersin Tatar: "Əliyevə və Azərbaycan xalqına təşəkkür edirəm"
Türkiyə ordusunun 5 hərbçisi şəhid olub - İraqda
Gürcüstanda məşhur iş adamı saxlanılıb
XİN Xankəndi Kommunikesi barədə məlumat yayıb
Vəkilliyə qəbul imtahanı: onlar uğur qazandı - SİYAHI
Rəsmi Bakı ABŞ-a başsağlığı verdi
Hindistan Türkiyənin düşmənlərini özünə dost bilir? - Kipr, Ermənistan və Yunanıstan ittifaqı isə dağılır (TƏHLİL)
II və III ixtisas qrupları üzrə imtahan keçirildi: 10 nəfər zaldan xaric olundu - Düzgün cavablar nə vaxt təqdim olunacaq?
Dövlət İmtahan Mərkəzi imtahanlar keçirib
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Aparıcı Ulvira Qarayeva departament rəhbəri təyin olunub
"HƏMKARLAR"A YIĞILAN MİLYONLAR: BU, HARA XƏRCLƏNİR? - "Məhkəməylə pulları geri istəmək lazımdır" (AÇIQLAMALAR)
"Ermənistanla saziş layihəsinin mətni üzrə müzakirələr tamamlanıb" - Elçin Əmirbəyov
"İstintaqı və ona nəzarəti Moskva tamamilə öz üzərinə götürüb" - “Qardaşım Bakir Səfərovun 62 yaşı var, o..."
"Tamstore" marketlər şəbəkəsi həftəsonu niyə işləmir? - "Göbələk kimi hər yerdən çıxıblar, amma..."
Ərdoğan "Togg"un yeni modelini sınaqdan keçirib: "Maşallah" - FOTO
“Neftçi” Fransa millisinin oyunçusunu alıb
Bu dövlət qurumlarına məxsus maşınlar hərraca çıxarıldı - SİYAHI
Beş kollecin direktoru dəyişib
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb
Sabah yağış yağacaq
Xalq artistinin dəbdəbəli bağ evi... - VİDEO
General Əli Nağıyev DTX-nin Akademiyasında: "Ayıq-sayıq olmalı..." - VİDEO, FOTOLAR