Çingiz Abdullayev və detektiv kitablar
07-09-2023 [17:33]
Etibar Əliyev
Deputat
***
Sovetlərin süqutundan qabaq Çingiz Abdullayevin yazdığı detektiv janrında kitablar çox baha satılırdı.
Özü də çox vaxt əldən alırdıq. Ceyms Xedli Çeyz, Erl Stenli Qardner, Reks Staut, Ross Makdonald, Robert Ladlem, Frederik Forsayt, Jorj Simenon, Aqata Kristi, Deşil Xemmetin kitabları 50-60 rubla satılırdı. Təxminən 10 ildən sonra bu kitablar 1-2 manata satıldı. İndi bunları heç alan yoxdur.
Mən sadaladığım müəlliflərin yazdıqları detektiv əsərləri oxuduğuma görə Çingiz Abdullayevi oxumamışam. Detektiv əsərlər 1 dəfədən artıq oxunulmur. Kitabxanaya da yük olur. 20 il bundan əvvəl 100-ə yaxın bu janrda yazılmış kitabları Bukinistə verdim. Detektiv əsər yazan yazıçının təfəkkürü, fikirləri, davranışı fəlsəfi və psixoloji roman yazan yazıçılardan fərqli olur. Mən çox az hallarda detektiv əsərlər yazan yazıçıları müsahibə verən, danışan, qınayan, yol göstərən, tez-tez ədəbiyyatın, dilin problemlərindən danışmalarına rast gəlmişəm. Məhdud oxucu dairəsi üçün yazıblar və pul qazanıblar.
Pul demişkən: Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı alan yazıçılar haqqında kitab yazanda onların bioqrafiyalarını dərindən öyrəndim. Onların demək olar ki, hamısı mükafata düşən pulu xeyirxah məqsədlər üçün xərcləyiblər. Əsasən də gənc yazıçılara dəstək durublar. Norveç yazıçısı Selma Laqerleyf Nobeldən qazandığı vəsaiti rus-fin müharibəsində Finlandiyaya tank almaq üçün xərcləyib.
Çingiz müəllimi müdafiə edənlərdən biri yazır ki, onun əsərləri xaricdə 23 milyon tirajla satılıb. Birini bir dollardan hesablasaq 23 milyon dollar edir. Bu vəsaitin 10 faizi gənclərin yaradıcılğını stimullaşdırmaq üçün xərclənsə Çingiz müəllim xeyli rəğbət qazanmış olar.
Yeri gəlmişkən, Çingiz Abdullayev "Azərbaycan dili və ədəbiyyatı" forumunda israrla söylədi ki, yazıçı kitablarının çapı üçün pul xərcləməməlidir. Dövlət bunu etməlidir! İstedadlı yazıçılar Aqşin Yenisey, Şərif Ağayar, Qismət Rüstəmov və başqalarının kitablarının çapına nəşriyyatlar, o cümlədən Çingiz Abdullayev də dəstək durmalıdır.
O ki qaldı detektivə, bu janrda yazılmış əsərləri Orta məktəblərin yuxarı sinif şagirdlərinə qadağan etmək lazımdır.
MİA.AZ
jpg-1749096698.jpg)
SON XƏBƏRLƏR
12 günlük savaş: İsraildə 30 mindən çox binaya zərər dəyib
BMT: "Qəzzada uşaqlar susuzluqdan ölə bilər"
İsrailin "öldürdük" dediyii iranlı general meydana çıxdı
İsrail kəşfiyyatı: "İranın nüvə proqramını tam mıəhv edə bilmədik, onu bir neçə il geriyə saldıq"
İRAN URANI HARADA GİZLƏDİB? - MAQATE rəhbəri "Bizn zənginləşdirilmiş uran ehtiyatının yerini bilmirik" deyir
Vitkoff: "Bu, Vətənə xəyanətdir" - "Biz İranın təkcə Fordoya 12 bunker deşici bomba atdıq..."
ABŞ prezidentindən CNN və "New York Times"ə ittiham: "Tarixin ən uğurlu əməliyyatını..."
Trampla Ərdoğan bir araya gəldi: mətbuata qapalı görüşdə nələr müzakirə edilib? - FOTO
İran prezidenti: "Düşmənlərin hiylələri dostluğa xələl gətirə bilməz" - "ABŞ-la problemləri həll etməyə hazırıq"
Qəzənfər Paşayev niyə diplomat ola bilmədi? - MÜRACİƏT
16 yaşlı qızı qaçıran axund vəzifəsini itirdi
İranda daha iki generalı öldürülüb
Əli Əsədov İqtisadi Şuranı topladı: nələr müzakirə olunub?- FOTOLAR
Abşeronda küçə iti nənə və nəvəyə hücum edib
Sabiq rəisə hökm oxunub
İran XİN başçısı: "Bizim hücum Qətərə qarşı deyil, olmayıb".
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Ramin Deko, Natiq Cavadlı, Şəmşad Ağa... - Jurnalistlər haqqında daha bir qərar verildi
YENİ İŞÇİ QRUPLAR YARADILDI - Sərəncam
Ceyhun Bayramov BƏƏ XİN başçısı ilə müzakirə aparıb
Kamran Əliyev 23 nəfər vətəndaşın müraciətini araşdırıb
Polis əməliyyatı: 175 kq narkotik vasitə dövriyyədən çıxarılıb
Donald Tramp ona "axmaq" dedi: "Bu sərsəm..."
"O, məni deyil, mən onu döydüm" - Pərvin Abıyeva
Azərbaycan ilk dəfə BMT-nin Bürosuna sədr seçilib - XİN açıqladı
Deputatlar bu tarixdə toplanacaq
Prezident İlham Əliyev şirkət sədrini qəbul edib - FOTO
“Dövlət borcu haqqında” qanun dəyişir
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Xızıda “Gənc arıçı” layihəsinin iştirakçısı ilə görüşüb
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
ATƏŞKƏS POZULDU, SAVAŞ YENİDƏN ALOVLANIR - İran yenə raket fırlatdı, İsraildən cavab gecikmədi
“Neftçi” klubu daha bir futbolçu ilı vidalaşıb
Prezident İlham Əliyev italiyalı naziri qəbul edib
Milli Məclis üzvləri İlham Əliyevi təbrik edib
Bank kartlarından oğurluq halları davam edir
Yardım gözləyənər atəşə tutulub - 20 nəfər ölü,b 246 nəfər yaralanıb
Bakıda şadlıq evində dava düşüb - VİDEO
İRAN VƏ İSRAİL TƏSDİQLƏDİ: ATƏŞKƏS QƏBUL OLUNDU - "Onlar başladı, biz bitirdik" - "Nüvə və raket üzrə təhlükə aradan götürülüb!"
Əhməd Orucun oğlunun ölüm anı...