Çingiz Abdullayev və detektiv kitablar
07-09-2023 [17:33]
Etibar Əliyev
Deputat
***
Sovetlərin süqutundan qabaq Çingiz Abdullayevin yazdığı detektiv janrında kitablar çox baha satılırdı.
Özü də çox vaxt əldən alırdıq. Ceyms Xedli Çeyz, Erl Stenli Qardner, Reks Staut, Ross Makdonald, Robert Ladlem, Frederik Forsayt, Jorj Simenon, Aqata Kristi, Deşil Xemmetin kitabları 50-60 rubla satılırdı. Təxminən 10 ildən sonra bu kitablar 1-2 manata satıldı. İndi bunları heç alan yoxdur.
Mən sadaladığım müəlliflərin yazdıqları detektiv əsərləri oxuduğuma görə Çingiz Abdullayevi oxumamışam. Detektiv əsərlər 1 dəfədən artıq oxunulmur. Kitabxanaya da yük olur. 20 il bundan əvvəl 100-ə yaxın bu janrda yazılmış kitabları Bukinistə verdim. Detektiv əsər yazan yazıçının təfəkkürü, fikirləri, davranışı fəlsəfi və psixoloji roman yazan yazıçılardan fərqli olur. Mən çox az hallarda detektiv əsərlər yazan yazıçıları müsahibə verən, danışan, qınayan, yol göstərən, tez-tez ədəbiyyatın, dilin problemlərindən danışmalarına rast gəlmişəm. Məhdud oxucu dairəsi üçün yazıblar və pul qazanıblar.
Pul demişkən: Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı alan yazıçılar haqqında kitab yazanda onların bioqrafiyalarını dərindən öyrəndim. Onların demək olar ki, hamısı mükafata düşən pulu xeyirxah məqsədlər üçün xərcləyiblər. Əsasən də gənc yazıçılara dəstək durublar. Norveç yazıçısı Selma Laqerleyf Nobeldən qazandığı vəsaiti rus-fin müharibəsində Finlandiyaya tank almaq üçün xərcləyib.
Çingiz müəllimi müdafiə edənlərdən biri yazır ki, onun əsərləri xaricdə 23 milyon tirajla satılıb. Birini bir dollardan hesablasaq 23 milyon dollar edir. Bu vəsaitin 10 faizi gənclərin yaradıcılğını stimullaşdırmaq üçün xərclənsə Çingiz müəllim xeyli rəğbət qazanmış olar.
Yeri gəlmişkən, Çingiz Abdullayev "Azərbaycan dili və ədəbiyyatı" forumunda israrla söylədi ki, yazıçı kitablarının çapı üçün pul xərcləməməlidir. Dövlət bunu etməlidir! İstedadlı yazıçılar Aqşin Yenisey, Şərif Ağayar, Qismət Rüstəmov və başqalarının kitablarının çapına nəşriyyatlar, o cümlədən Çingiz Abdullayev də dəstək durmalıdır.
O ki qaldı detektivə, bu janrda yazılmış əsərləri Orta məktəblərin yuxarı sinif şagirdlərinə qadağan etmək lazımdır.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Bakıda bu ərazilərdə söküntü başladı: sakinlər kompensasiyanın azlıından şikayətlənir - VİDEO
Elşad Miridən Komitə sədrinin aktyorla ilahiyatçının "debat"ı haqda anonsuna reaksiya - FOTO
İran XİN başçısı: "ABŞ-la ədalətli razılaşma əldə etmək əzmindəyik"
"Qalatasaray" Saranın qiymətini müəyyənləşdirib - 40 milyon avro
Suriyada druz silahlıları ilə ordu üz-üzə gəldi- Əhməd Şara bölgəyə əlavə qoşun yeritdi və...- VİDEO
Zelenskinin müşaviri: "Moskva bu sazişlə uduzdu"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Polad Həşimovun evində - FOTOLAR
İran və ABŞ arasında danışıqların növbəti mərhələsi təxirə salınıb
PA-nin sabiq mətbuat katibinin xanımı da vəzifədən ayrıldı
Türkiyədə icazəsiz aksiya: 409 nəfər saxlanılıb
Əməkdar artist vəzifədən azad olunub
Elxan Cəfərov müşavir təyin edilib
"Qalatasaray" daha bir futbolçunun "biletini kəsdi"
Bakıda özünü qəsdən maşının qarşısına atan şəxs saxlanılıb - FOTO
Sabah Nizami və Sabunçu rayonlarının bəzi küçələrində qaz olmayacaq
Növbəti üç gün güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Yuxuya qalan avtobus sürücüsü zəncirvari qəza törətdi - 12 nəfər ölüb, 30-dan çox yaralı var
“Nar”ın dəstəyi ilə tələbələr üçün təlimlər keçirilib - FOTOLAR
Qəzzada savaş: daha 18 nəfər ölüb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Pakistanda toqquşma: təhlükəsizlik əməkdaşları həlak olublar
PREZİDENT DAHA BİR TƏYİNATA İMZALADI - Sərəncam + FOTO
Polis deputatı belə çəmbərə alıb - FOTO
Müğənni Səbinə Abbasovanı öldürən ögey qardaşı haqda qərar verildi
Azercell “SHE Congress”in rəqəmsal transformasiya tərəfdaşıdır
Məktəb və bağçalara direktor təyinatı olub - Siyahı
Tələbələri şair Vaqif Bəhmənli ilə görüşüblər - FOTOLAR
Gürcüstana qatarla sərnişindaşınmanın bərpa olunacağı haqda xəbər yalan çıxdı: "Doğru deyil, elə bir şey yoxdur"
İranın şərqində zəlzələ baş verib - 5 bal gücündə
Qarabağ zonasında 6365.7 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Rahid Ələkbərli "ofsayd"da qaldı - Ali Məclsi sədri nazir vəzifəsini yeni müavinə həvalə etdi
Azərbaycan cüdoçuları "Böyük Dəbilqə"yə qatılacaq
Prezident İlham Əliyev Dövlət Agentliyinə vəsait ayırdı - Sərəncam
BMT-nin sülhməramlısı olan azərbaycanlı zabit təltif edilib
Jurnalist nazirlikdən getdi, "Həmkar"larda mətbuat katibi oldu