Yeraltı zənginliklər uğrunda mübarizə şiddətlənib
28-08-2023 [13:55]
Elxan ŞAHİNOĞLU
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
***
Böyük ölkələr enerji, su və yeraltı qaynaqlar uğrunda mübarizəni gücləndiriblər. ABŞ, Çin, Fransa, Almaniya və Yaponiya kimi ölkələr artan istehsal qarşlığında dünyanın müxtəlif qitələrində və ölkələrində qaynaqlara çıxış imkanı əldə etməlidirlər. Bu baxımdan Afrika ölkələrindəki son çevrilişlər və qiyamlar böyük dövlətləri qorxudub. Çünki qara qitədə hələ çox istifadə edilməyən və ya az istifadə edilən resurslar mövcuddur.
Ən çox qaynağa ehtiyacı olan ölkələrin başında Çin gəlir. Çin öz istehsalını artırmaq üçün yeraltı sərvətlərə çıxış imkanı əldə etməlidir. Çinin bu ilin birinci yarısında xarici ölkələrdə mədənçıxarma və metal istehsalına 10 milyard dollardan çox yatırım qoyduğu açıqlanıb. Bu rəqəm 2022-ci ilin tamamındakı rəqəmdən çoxdur. Çin rekorda göstəriciyə 2018-ci ildə nail olub. Çin həmin il xarici ölkələrdə mədənçıxarma və metal istehsalına 17 milyard dollar yatırım qoyub. Mütəxəssislərin fikrincə, builki rəqəm 17 milyard dolları keçəcək.
“Financial Times” dərgisində yayımlanan məqalədə Çinin xarici ölkələrdə nikel, litium, mis, uran və dəmir filizi yataqlarına maraq göstərdiyi bildirilib. Çin məhz bunlar vasitəsilə maşınqayırma sənayesini və elektromobillər üçün batareya istehsalını artıra bilər. Çinin yealtı zənginliklərə tələbatı son illərdə iki dəfə artıb. Yeraltı zənginliklərdən əldə edilənlər Çinə yüksək texnologiyaların inkişafında və “təmiz enerji” sahəsində də istifadə üçün lazımdır.
Çin yealtı zənginliklərə əsasən Afrika, Asiya və Cənubi Amerika qitələrində əldə etməyə çalışır. Çin üçün “bir kəmər, bir yol” layihəsi məhz bu məqsədlə lazımdır ki, xarici ölkələri mövcud layihəyə cəlb etməklə həmin dövlətlərin resurslarına çıxış imkanı əldə edə bilsin. Ancaq Pekinin yeni layihəsi bəzi ölkələrdə fikir ixtilafına səbəb olub.
Çinə asan deyil, digər böyük dövlətlər də eyni resurslara ehtiyac duyurlar. Rəqabət artıb. Misal üçün dünyada nikelə olan tələbat 40 faiz artıb. ABŞ-ın “Goldman Sachs” investisiya bankının son hesabatına görə böyük ölkələrin Çindən geri qalmaması üçün Qərb ölkələti yearltı zənginliklərin istehsalına hər il ən azı 25 milyard dollar yatırım qoymalıdırlar.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
İran XİN başçısı: "ABŞ-la ədalətli razılaşma əldə etmək əzmindəyik"
"Qalatasaray" Saranın qiymətini müəyyənləşdirib - 40 milyon avro
Suriyada druz silahlıları ilə ordu üz-üzə gəldi- Əhməd Şara bölgəyə əlavə qoşun yeritdi və...- VİDEO
Zelenskinin müşaviri: "Moskva bu sazişlə uduzdu"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Polad Həşimovun evində - FOTOLAR
İran və ABŞ arasında danışıqların növbəti mərhələsi təxirə salınıb
PA-nin sabiq mətbuat katibinin xanımı da vəzifədən ayrıldı
Türkiyədə icazəsiz aksiya: 409 nəfər saxlanılıb
Əməkdar artist vəzifədən azad olunub
Elxan Cəfərov müşavir təyin edilib
"Qalatasaray" daha bir futbolçunun "biletini kəsdi"
Bakıda özünü qəsdən maşının qarşısına atan şəxs saxlanılıb - FOTO
Sabah Nizami və Sabunçu rayonlarının bəzi küçələrində qaz olmayacaq
Növbəti üç gün güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Yuxuya qalan avtobus sürücüsü zəncirvari qəza törətdi - 12 nəfər ölüb, 30-dan çox yaralı var
“Nar”ın dəstəyi ilə tələbələr üçün təlimlər keçirilib - FOTOLAR
Qəzzada savaş: daha 18 nəfər ölüb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Pakistanda toqquşma: təhlükəsizlik əməkdaşları həlak olublar
PREZİDENT DAHA BİR TƏYİNATA İMZALADI - Sərəncam + FOTO
Polis deputatı belə çəmbərə alıb - FOTO
Müğənni Səbinə Abbasovanı öldürən ögey qardaşı haqda qərar verildi
Azercell “SHE Congress”in rəqəmsal transformasiya tərəfdaşıdır
Məktəb və bağçalara direktor təyinatı olub - Siyahı
Tələbələri şair Vaqif Bəhmənli ilə görüşüblər - FOTOLAR
Gürcüstana qatarla sərnişindaşınmanın bərpa olunacağı haqda xəbər yalan çıxdı: "Doğru deyil, elə bir şey yoxdur"
İranın şərqində zəlzələ baş verib - 5 bal gücündə
Qarabağ zonasında 6365.7 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Rahid Ələkbərli "ofsayd"da qaldı - Ali Məclsi sədri nazir vəzifəsini yeni müavinə həvalə etdi
Azərbaycan cüdoçuları "Böyük Dəbilqə"yə qatılacaq
Prezident İlham Əliyev Dövlət Agentliyinə vəsait ayırdı - Sərəncam
BMT-nin sülhməramlısı olan azərbaycanlı zabit təltif edilib
Jurnalist nazirlikdən getdi, "Həmkar"larda mətbuat katibi oldu
Pezeşkianın qızı və oğlu da Bakıya gəlibmiş - FOTOLAR
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz