Format genişlənir, sülh olacaqmı? - "Gərginlik arta bilər" (TƏHLİL)
02-06-2023 [12:37]
Avropa Birliyi Şurasının rəhbəri Şarl Mişel Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan, Almaniya kansleri Olaf Şolts və Fransa dövlət başçısı Emmanuel Makronun iştirakı ilə Moldovanın paytaxtı Kişinyov şəhərində keçirilən beştərəfli qeyri-rəsmi görüş başa çatdı.
Görüş ümumi mənada pozitiv müstəvidə keçdi.
Bunu görüş zamanı çəkilən fotolardanda da görmək olar. Lakin gözlənildiyi kimi sülh sazişi bu görüşdə imzalanmadı.
Nələr müzakirə edildi?
Kişinyov görüşündən sonra Şarl Mişel mətbuata açıqlamasında bunu deyib: “May ayında Brüsseldə müzakirə etdiyimiz məsələləri nəzərdən keçirmək, əlaqələndirmə, təhlükəsizlik, sərhədlərin delimitasiyası, sülh sazişi ilə bağlı müzakirə aparmaq imkanımız oldu”.
Prinsip etibarilə Mişelin qeyd etdiyi bu məqamlar tərəflər arasında həll edilməyə çalışılan mövzulardır. Yəni Kişinyov görüşü zamanı indiyəqədərki gündəlik yenidən müzakirə olunub.
Gündəliyin dəyişməməsi, əslində, müsbət hadisədir. Rəsmi Bakı üçün də hazırda prioritet məsələ təhlükəsizlik, sərhədlərin delimitasiyası, sülh sazişidir.
Bundan başqa, Mişel qeyd edib ki, “bu görüş iyulun 21-də Brüsseldə keçiriləcək növbəti toplantıya çox yaxşı hazırlıq idi”. Yəni Brüssel görüşünün əsas müzakirə mövzusu da yenə təhlükəsizlik, sərhədlərin delimitasiyası, sülh sazişi olacaq. Bunu da müsbət bir məqam olaraq qiymətləndirmək olar.
Format genişlənir
Şarl Mişelin bəyanatında diqqətçəkən bir məqam da Prezident Əliyevi, Baş nazir Paşinyanı, kansler Şoltsu və Prezident Makronu Avropa Siyasi Birliyinin İspaniyada keçiriləcək növbəti toplantısı çərçivəsində yenidən görüşə dəvət etmək niyyətində olduğunu deməsidir.
Növbəti beştərəfli görüşlə bağlı razılıq mahiyyət etibarilə Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması üçün başlanan prosesdə oyunçuların sayının artması deməkdir. Bu isə öz növbəsində prosesdə iştirak edən qüvvələrin maraqlarının artması deməkdir.
Digər tərəfdən, təcrübə göstərir ki, formatın genişlənməsi nəticənin əldə edilməsini uzada bilər. Xüsusilə Fransanın olduğu bir formatda real nəticənin əldə edilməsi çətidir.
Lakin xoşbəxtlikdən əsas müzakirələr Şarl Mişelin dəstəyi ilə üçtərəfli formatda aparılır və Fransa ilə Almaniyanın iştirakı bütövlükdə qeyri-formal xarakter daşıyır.
Buna baxmayaraq, Berlinin proseslərdə iştirakı rəsmi Bakının İrəvanın Parisi prosesə daxil etmək cəhdlərinə bir cavabdır. Azərbaycan yaxşı başa düşür ki, Almaniya və Fransa Avropada təbii rəqiblərdir. Berlin Britaniyanın Avropa İttifaqından çıxması fonunda Fransanın təkbaşına liderik etməsini heç vaxt qəbul etməyəcək. Buna görə də Almaniyanın formatda olması Fransa faktorunun bloklanması baxımdan önəmlidir.
Gərginlik arta bilər
Kişinyov danışıqlarında müsbət məqamlar olsa da, nəticə etibarilə bu da Moskva görüşü kimi nəticəsiz qaldı. Təcrübə göstərir ki, nəticəsiz görüşlər həm Ermənistan-Azərbaycan şərti sərhədində, həm də Qarabağda gərginliyi artıra bilər.
Onsuz da Azərbaycan bütün vasitələrindən istifadə edərək Qarabağı danışıqlar masasından kənarda saxlamağa çalışır. Rəsmi Bakı bunu daxili məsələsi olaraq gördüyü üçün separatizmə qarşı praktiki addımlar atması istisna deyil. Lakin Qərb formatında nəticəsiz görüşlərin davamlı xarakter alması öz növbəsində Ermənistan-Azərbaycan şərti sərhədində gərginliyin artmasına gərtirib çıxara bilər.
Turan Rzayev
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Qarabağda müsadirə edilmiş döyüş texnikası, silah və sursatın bugünədək olan siyahısı açıqlanıb
İlham Əliyev Zəngilan kəndinin təməlini qoyub
Türkiyə parlamentinin sədri: “Zəngəzur dəhlizinin açılışı regiondakı bütün xalqların xeyrinədir”
Prezident Zəngilan Konqres Mərkəzi Kompleksinin açılışını edib
Prezident Zəngilanın Alıbəyli kəndinin təməlini qoyub
Prezident İlham Əliyev “Azərişıq” ASC-nin Cəbrayıl Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışını edib
Ermənistan müxalifəti İrəvanda mitinq keçirəcək
Türkiyə Təhlükəsizlik Şurasının iclası başlayıb, Azərbaycanın antiterror tədbirləri müzakirə olunur
Rusiya XİN Ermənistanı hədələyib
Prezident İlham Əliyev Cəbrayıl Yaşayış Kompleksində aparılan tikinti işləri ilə tanış olub
Prezident İlham Əliyev Cəbrayıl rayonuna səfər edib, inzibati binanın təməli qoyulub
Türkiyənin sabiq XİN başçısı Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
Qarabağın erməni sakinlərinin Azərbaycan cəmiyyətinə reinteqrasiyası üçün portal yaradılıb
Azərbaycan PA: "Qarabağda yaşayan ermənilərin qeydiyyatı aparılacaq"
Numan Kurtulmuş: "Ermənistanla Azərbaycan arasında imzalanacaq sülh bütün regionun xeyrinədir"
Füzulidə 30 il əvvəl itkin düşən şəxsin nəşi Şüvəlanda dəfn olunub
Şəhid hərbçilərin kredit borcu silinib - Qərar
Karlo Ançelotti: "Arda Gülərin zədəsi yüngüldür"
AZAL Türkiyədə təhsil alan tələbələrə güzəşt edəcək
Aİ administrasiyası ABŞ prezidenti ilə görüşəcək
"Vaqner" və Mali əsgərlərini daşıyan təyyarə qəzaya uğradı: 140 nəfər həlak oldu - Hadisə anının VİDEOSU
Prezident İlham Əliyev Cəbrayıl və Zəngilanda: görülən işlərlə tanışlıq oldu, yeni kəndlərin təməli atıldı (Yenilənir)
Gənclərimiz Türkiyədə ölkəmizi uğurla təmsil ediblər - FOTOLAR
Kəmaləddin Heydərov bacısının kürəkənini vəzifədən niyə azad etdi?
Rəsmi Bakı Paşinyana cavab verdi: "Əgər erməni sakinlərindən kimsə Azərbaycan qanunvericiliyinə tabe olmaq istəmirsə..."
Azərbaycanlı qadın Türkiyədə güllələndi - 39 yaşlı Jalə Bağırovanı kim öldürüb? (FOTO)
Rəsmi Bakı: "Qarabağ bölgəsində yaşayan yerli erməni sakinlərin başqa ölkəyə köçmək qərarı ilə heç bir əlaqəmiz yoxdur"
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzaladı
10 gündə iki aktrisa özünü güllələdi, həmkarları üsyan etdi - "Bir yandan eyni anda 3 seriala, 4 reklama çəkilən tiplər, digər yandan...." - FOTOLAR
Əli Məsimli: "Rəqabət Məcəlləsinin təkmilləşdirilməsində çox dərinə getmək lazım deyil"
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Bakıda növbəti əməliyyat: bu şəxslər qandallandı - VİDEO
Ceyhun Bayramov Blinkenin köməkçisi ilə görüşüb - Müzakirə
Ərdoğanın oğlu Bakıda - FOTOLAR
Şenol Günəşin hərəkəti qıcıq yaratdı - Baş məşqçi rəqibi təbrik etmək istəyən oyunçunu itələyərək qovdu (FOTOLAR)
Özbəkistanda güclü partlayış: bir nəfər ölüb, 163 yaralı var - Prezident tapşırıq verdi - FOTO
Xaricdən Elektron Hökumət Portalına giriş məhdudlaşdırılıb - Səbəb
Xocalıda müsadirə edilən silah-sursat... - VİDEO