SIĞORTA ŞİRKƏTLƏRİ GENİŞMİQYASLI HÜCUMA HAZIRLAŞIR və ya evlərin icbari sığortası barədə TƏHLİL
19-05-2023 [13:19]
Samir ƏLİYEV
İqtisadçı
***
Evlərin icbari sığortalanması məsələsi yenidən gündəmə gəlib. Mətbuatda gedən məlumata görə, iyun ayının 1-dən yeni elektron sistemin işə düşməsindən sonra sığortasız evlər avtomatik cərimələnəcək.
Əslində, daşınmaz əmlakın məcburən sığortalanması tələbi qanunvericilikdə çoxdan nəzərdə tutulub. 2011-ci ildə qəbul edilmiş "İcbari sığortalar haqqında" Qanunun 35.2-ci maddəsinə görə, hüquqi və fiziki şəxslərə məxsus tikililərin, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin, yaşayış evləri və binalarının, mənzillərin, habelə dövlət əmlakının sığortası icbaridir. 2015-ci ildə qəbul edilmiş İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 469-cu maddəsində qeyd edilir ki, icbari sığorta müqaviləsinin bağlanmamasına görə fiziki şəxslər 30 manat, vəzifəli şəxslər 80 manat, hüquqi şəxslər 200 manat cərimə edilir. Qanuna 2016-cı ildə edilmiş əlavəyə görə cərimə edilmiş şəxs 20 gün ərzində icbari sığorta müqaviləsini bağlamalıdır. Ancaq 20 gündən sonra təkrarən cərimə tətbiq oluna bilər.
2019-cu ildə bu məsələ gündəmə gələndə cəmiyyətin təpgisi nəticəsində sığorta şirkətləri geri çəkilməyə məcbur oldu. O dövrdə bununla bağlı fikrimi yazmışdım, yenidən xatırlatmağa lüzum görürəm.
Qeyd edim ki, yaşayış evlərinin icbari sığortası heç də bütün ölkələrdə tətbiq edilmir. Əksər ölkələrdə əmlakın sığortası könüllüdür.
İkincisi, bu addım vətəndaşlarımızın Konstitusiya hüququna ziddir. Konstitutsiyanın 29.3-cü maddəsinə görə, mülkiyyət hüququ mülkiyyətçinin təkbaşına və ya başqaları ilə birlikdə əmlaka sahib olmaq, əmlakdan istifadə etmək və onun barəsində sərəncam vermək hüquqlarından ibarətdir. İndiki halda mülkiyyətçinin əvəzindən dövlət qərar verərək onu sığortaya məcbur edir. Bunun avtomobillərin icbari sığortası ilə qarışdırmaq düz deyil. Çünki avtomobillərin icbari sığortası üçüncü şəxs qarşısında tətbiq edilir. Mənzillərin sığortası isə mülkiyyətçinin öz zərərini minimuma endirmək üçün atılan addımdır. Bunun məcbur edilməsi mülkiyyətçinin seçim hüququnu pozmaqdır.
Üçüncüsü, cərimə mexanizmi işləməyəcək. Çünki yerli vergilərdə olduğu kimi cərimənin əhalidən alınması üçün təsir rıçaqları yoxdur. Kommunal xidmətlər ödənilməyəndə onların verilməsi dayandırılır, dövlət vergisi verilməyəndə sahibkarın bank hesabı bloklanır, avtomobillər icbari sığortalanmayanda sürücü avtomobili itirmək riski ilə üzləşir. Bəs ev məsələsində necə olacaq? Ev mülkiyyətçinin əlindən alınacaq? Bu daha çox sosial məsələ olduğu üçün inanmıram cərimə məsələsində çox dərinə getsinlər. Ona görə də hökumət yaşayış evlərinin icbari sığortası qərarını ləğv etməlidir, könüllü sığortalanma mexanizminə keçməlidir. Sığorta siyasəti maarifləndirmə üzərində qurulmalıdır. Əks halda sığorta məhsullarının icbari xarakter daşıması əhali üçün ən yaxşı halda işləməyəcək, ən pis halda isə sosial gərginlik yaradacaq.
Dördüncüsü, elə ərazilər (evlər bir-birinin içində) və evlər (tikinti normalarına cavab vermir) var ki, sığorta şirkətləri üçün cəlbedici deyil, yəni heç bir şirkət maraqlı olmayacaq onlarla müqavilə imzalasın. Bu halda qanunvericiliyin icrası necə olacaq?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Azarkeşlər Ronaldoya "keçmiş olsun" təskinliyi verir
Məşhur şərhçi lağa qoyuldu - Paylaşımına görə
AKŞENER DANIŞDI: "Milətin iradəsi başımızın tacıdır" - VİDEO
Ərdoğanla yola davam, Türkiyə!
ƏRDOĞAN "BALKON ÇIXIŞI"NA MAHNI İLƏ BAŞLADI, RƏQİBİNƏ "ÇÖKDÜ: "Bay, Bay, Bay Kamal..." - VİDEO
İlham Əliyev Ərdoğana zəng edib
TÜRKİYƏDƏ TARİXİ SEÇKİ: Ərdoğan qalib gəldi (Yenilənir)
Laçında Şərqi Qafqaz turları və şahin quşları təbiətə buraxılıb
Prezidentə Laçının Baş planı təqdim olunub - Rayonda Zəfər Muzeyi Kompleksi ilə çoxmənzilli məhəllənin təməli qoyulub - FOTOLAR
İlham Əliyev Laçına dönən sakinlərə evlərinin açarlarını təqdim edib, onlarla söhbətləşib - TAM MƏTN
Prezident İlham Əliyev Laçında lövhələrin açılışında iştirak edib - FOTOLAR (Yenilənib)
Ərdoğanla Kılıçdaroğlu səs verdilər - Açıqlamalar (FOTOLAR)
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Akşener səs verdi: "Allah ürəyimizdə olanı bizə əta edər"
Prezident Laçında sakinlərlə görüşdə: "İlin sonuna qədər daha çox insan Laçında yaşaya biləcək”
Ərdoğan: “Bir millət, iki dövlət” şüarı ilə hər zaman yan-yana, çiyin-çiyinə olduğumuz..."
XİN: "Azərbaycan xalqına sülh və rifah arzu edirik"
Gədəbəydə kütləvi dava: 3 nəfər bıçaqlanıb, ölən var
Makron: "Fransa və Azərbaycan möhkəm əlaqələr qurub" - "Ümid edirəm ki, Praqada olduğu kimi..."
Bu gün Azərbaycanda Müstəqillik Günüdür
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Prezident Laçında: yeni obyektlərin açılışı oldu, kəndlərin təməli qoyuldu - FOTOLAR
ERMƏNİ DİVERSANTLAR SƏRHƏDİ YARMAĞA CƏHD EDİB: bir qrup kəşfiyyatçı öldürülüb, saxlanılanlar var (Yenilənib)
Prezident İlham Əliyev Kəlbəcərdə: yeni kəndlərin təməli atıldı, açılışlar oldu - FOTOLAR (Yenilənib)
“Azərbaycan Dəmir Yolları”nın qatarı Gürcüstanda qəzaya uğradı: ölən və yaralılar var
Putin Vaqif Kərimovla bağlı sərəncam imzaladı
Ərdoğan: “PKK-nın bütün təhdidlərinə baxmayaraq xaricdəki vətəndaşlarımız geri addım atmayıb”
Azərbaycanda COVİD-19: yoluxma sayı açıqlandı
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası keçiriləcək
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
ATA, QARDAŞ, ƏMİ İTKİSİ...
Siyəzəndə polis əməliyyatı: bu şəxslər saxlanıldı - FOTO
Azərbaycan nefti 78 dollara düşdü
TOVUZDA 75 YAŞLI KİŞİ MİNAYA DÜŞDÜ
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Naxçıvandan başlanan yol - Kafedra müdiri yazır
40 timsah bir kişini parçalayaraq yox edib - FOTO
"Beşiktaş" "Portu" ilə oynayacaq - Kuarejmanın yubileyinə görə
Dəmirtaş da mövqeyini açıqladı: "Artıq bu işin üçüncü turu yoxdur!"
Haluk Leventi təhqir edən Dəniz Akkaya ifadə verib