Fərid faciəsi...
02-05-2023 [09:35]
Zülfiyyə Mustafayeva
***
Bu idmançıların əksəriyyətinin başının bir hissəsi işləmir. Əlbəyaxa, xüsusilə agır döyüş növləri ilə məşgul olanlar bir ayrı təsnifatdı. Çoxu zamanla vəhşiləşir. Onlar nəinki idman zalında, heç evdə, camaat arasında da özünü apara bilmir. Əsəbi, danışıgını, sözünü bilməyən, savadsız, öz dilində yaza bilməyən bir axmaq dəstəyə çevrilirlər.
Mən əlində siqaret uşaqlara idman dərsi keçən məktəb müəllimləri görmüşəm.
Qız idmançılara “girişən” kişi məşqçilər görmüşəm.
Anasını-atasını, arvadını, uşagını döyüb öldürən idmançılar görmüşəm.
Siz də görürsünüz. Yarışda bıçaqlanan 16 yaşlı Turanın hələ qanı yerdə qalıb. Dünən də idman zalında 7 yaşlı uşagı işgəncə ilə öldürüblər.
Deyəcəksiniz ki, bu ölkədə hər gün kimisə öldürürlər. İdmanla nə əlaqə? Deyim: cünki idman saglamlıq, pis vərdişlərdən uzaq olmaqdı əslində. İdman gözəlllikdi, özünü ifadə etməkdi, qorumaqdı, bədənlə ruhun ahəngini yaratmaqdı əslində.
Bizim bəzi başı travmalı idmançılar isə karyeranı başa vurar-vurmaz, zala girib məşqçi olurlar. Onların idmanın gözəlliyindən anlayışı yoxdu. Nə olur olsun, beynəlxalq yarışlara uşaq çıxarıb ad qazanmaq istəyirlər.
Bu məşqçilərin psixoloji vəziyyətini yoxlayan da yoxdu. Niyə? Məktəbdə dərs deyən müəllimi az qala “feys kontrol”dan keçirirsiniz. Bəs zalda uşaqları təpiyinin altına salan məşqçiləri kim yoxlayacaq?
İdmanda sərtlik, intizam, gərgin məşqlər var, əlbəttə. Əlillik dərəcəsinə çatan travmalar da var. Xüsusilə indi müasir idman standartları çox amansız şəkildə, sürətlə dəyişdiyi üçün idmançıların rekord qazanmaq yaşı da il-ildən azalır. 10-15 il bundan əvvəl 20-22 yaşlı idmançıların qazandıgı nəticələri indi 13-14 yaşlı idmançılar göstərir. Faciədi. 13-14 yaşında rekordu yeniləmək üçün idman zalına 3 yaşında girməlisən. 18 yaşında da artıq əlil vəziyyətdə karyeranı başa vurursan. Bunu biz rus konkisürənlərinin timsalında gördük. 13-14 yaşında dünya rekordu vuran qızlar artıq karyerasını başa vurub və agır travmaları müalicə edirlər. 3-4 yaşında məşq zamanı trenerlərin vəhşiliklərindən də indi danışırlar.
Mən Sumqayıtda cüdo müəlimi deyilən adamın hərəkətlərinə dair kamera görüntüsünə zorla baxdım. Baxdıqca söydüm.
Tutaq ki, biz kişi yetişdiririk, ya nə bilim daha nələr. Siz diqqətlə baxın, orada kişilik dərsi, idman dərsi, məşq deyilən nəsə varmı? Yoxdu. Heç müəllim də yoxdu. Orada bir zombi var, ortada cövlan edir. Məni şoka salan uşaqlar oldu. Nə qədər rahat reaksiya verirlər. Deməli, adi haldı bunlar. Hələ ətrafdakıları demirəm.
Ümumiyyətlə, mənə biri desin ki, 7 yaşlı uşagı agır idman növünə qəbul etmək nə dərəcədə dogrudu? Ola bilər, gimnastika, üzgüçülüyə kiçik yaşlardan yönəltmək mümkündü. Amma 6-7 yaşlı uşaqları hansı agılla məşqçilər cüdo, sambo, güləş, karate, boks və bu kimi agır idman sahəsinə cəlb edirlər? Siz bir baxın, idman məşq elanlarına, 6-7 yaşlı uşaqları dəvət edirlər hər yerdə. Bu zalları və həmin məşqçiləri mütləq araşdırmaq lazımdı. Bu arada Cüdo Federasiyası da açıqlama verib, məlum olub ki, Mehman deyilən adam heç cüdo müəllimi-filan deyilmiş, hansısa zalda, hansısa başqa idmanın müəllimliyini edirmiş. Həmişə oldugu kimi, federasiyalar belə məsələlərdə vaxtında aradan çıxmagı bacarırlar.
Dünən uşagın işini malalamaga çalışıblar. Guya məşq zamanı olub-filan. Hələ uşagın ailəsini də inandırıblar buna. Agsaqqalları, hacıları yıgıb barışıga gediblər uşagın ailəsinin evinə. Nə vəhşi adamlar var dünyada. O barışıga gedənlərin balalarının başına gəlsin Fəridin müsibəti! Yaxşı ki, kamera görüntüləri varmış. Uşagın babası indi ayılıb. O görüntülərə baxandan sonra deyib ki, mənimlə heç kimsə barışıq edə bilməz.
Biz 16 yaşlı Turanın faciəsini unutmadıq. Hələ məhkəmənin nəyicəsini gözləyirik. O gün getmişdim. Turanın qohumlarının fəryadına qulaq asa bilmədim. Uşagı öldürən Səfixanov da yaxşı kökəlib. Qarın baglayıb. Qoçu kimi yellənə-yellənə gərdiş edir. Nə deyim? Əvvəllər içəridə kişilər vardı, belələrinin əyninə hamam xalatı geyindirib göndərirdilər məhkəməyə.
Belə çıxır, indi türmələrdə daha o kişilər qalmayıb. Ölənlər ölüb, onların da yerində deyəsən, dovşanlar oturub.
Türməyə gedən olsa, sözümü çatdırsınlar içəriyə.
MİA.AZ
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Məktəblərə işə qəbul müsabiqəsi üzrə təkrar müsahibə keçiriləcək
SOCAR rəhbərindən daha bir dəyişiklik - "Azneft"in baş direktoru vəzifədən çıxarıldı, yeni təyinat oldu
Səbinə Əliyeva Xankəndidə erməni əsilli sakinlərlə görüşüb
ABŞ Yəməndəki husilərin mövqeyini bombalayıb
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
Magistraturaya qəbul: qeydiyyat başlayıb
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsi barədə qərar verdi - Açıqlama
Lənkəranda qəza: ata və oğul ölüb
Xankəndidə silah-sursat aşkarlanıb
Pensiyaya çıxan məşhur müğənni məbləğin azlığından şikayətləndi: "Pensiyaçıların Allahdan başqa yardımçıları yoxdur..."
Fələstinli cərrah Qlazqo Universitetinin rektoru seçilib
İstanbulda magistral yolda maşın atəşə tutulub - Yaralılar var
Energetika Nazirliyində kollegiya iclası keçirilib
Azərbaycan neftinin qiyməti 87 dollara enib
ABŞ-da terror: bıçaqlı şəxs əvvəlcə maşını camaatın üstünə sürüb, daha sonra... - 4 nəfər ölüb, 5 yaralı var
Kəlbəcər rayonunda əl qumbaraları tapılıb - FOTO
Kolumbiya argentinalı diplomatları ölkədən qovdu - "Qatil, terrorçu prezident" sözünə görə
İranlı aktyor sosial media fenomeni olan nişanlısını döyüb - FOTOLAR
Kılıçdaroğlundan saxta afişalara sərt reaksiya: "Bəli, bir gün öləcəyəm, amma..." - FOTO
Departament BMT məruzəçisinin hesabatını rədd etdi: "İsrail Qəzzada soyqırım törətməyib"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Hikmət Hacıyev: "Pullar danışır!”
Ramazanın 18-ci günü: imsak və iftar vaxtları
Prezidentin köməkçiləri, şöbə və sektor müdirləri... - Onların qəbul günləri bəlli oldu (CƏDVƏL)
Bakıda liftin qapıları arasında qalan 45 yaşlı qadın ölüb
"Rasmussen öz lobbi şirkəti “RasmussenGlobal”ı tanıtmaq və..." - Rəsmi Bakı NATO-nin sabiq rəhbərini qınadı
Nazir "həmkarlar"ın sədrinə yüksək vəzifə verdi
Banan Azərbaycanda niyə baha satılır?
İCRA BAŞÇISINA QARŞI SUİ-QƏSD CƏHDİ: Azərbaycana qarşı “Boris planı”, yoxsa... - TƏHLİL
Sabiq rektora 15 il cəza tələb olundu - Məhkəmə iclası
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Qəzzada savaş: can itkisi 32 min 490-a yüksəlib
"Hacıqabul Şərq" komandasını yarışlardan kənarlaşdırılıb
Bənazir Bhuttonun ata Buşa tarixi sözü və ya islam adı altında bəslənən gizli qruplar...- TƏHLİL
Rusiyada 15 yaşlı müsəlman gəncə "Şücaət" medalı verildi - Səbəb
Deputatlar Bakıda yeni parklanma qiymətlərinə etiraz etdi: "Bu, insanların ciblərinə uyğun deyil"
İordan çayının qərb sahilində daha 20 fələstinli həbs olunub
"65 yaşlı icra başçısının özü də yola salınmalı deyilmi?" - Təhlil