Dədə-balanın şirkətləri, yaxud Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsində keçirilən tenderlər... - Professor yazır
09-12-2022 [16:39]
Elçin Əliyev,
Memarlıq üzrə elmlər doktoru, professor
***
Bu gün Azərbaycan Memarlar İttifaqının qurultayı olub.
Növbəti sərhədə yaxınlaşan ölkəmizin memarları hansı vəziyyətdədir? Bir vaxtlar hörmətli yaradıcılıq təşkilatına E. Qasımzadənin rəhbərlik etdiyi bu böyük müddət ərzində, son 10 ildə memarların həyatında nələr dəyişdi? Təəssüf ki,
– sifarışçilərin daimi özbildiyindən əziyyət çəkən memarlar – bu belə də davam edir;
– memarların əməkhaqqı sistemi tənzimlənmədiyindən heç nə dəyişməyib;
– ölkədə memarlıq bazarı hələ də yaranmayıb;
– ölkənin memarlarını narahat edən real problemlər müzakirə edilməyib;
– ölkədə layihələrin ictimai müzakirəsi heç aparılmır;
– ölkədə memarlıq müsabiqələri hələ də keçirilmir – bütün sifarişlər «pərdə» arxasında paylanır;
– əvvəllər tədbirlər keçirtmək üçün memarlardan pul yığırdılar və bu gün də davam edir;
– Azərbaycan memarlıq məktəbinin səviyyəsi beynəlxalq səviyyədə, hətta Cənubi Qafqazın ən yaxın qonşuları ilə müqayisədə bu qədər aşağı olmamışdı – buna görə də biz beynəlxalq müsabiqələrdə iştirakımızı dayandırdıq;
– Azərbaycanın memarlıq tarixində heç vaxt memarlar indiki qədər parçalanmamışdı. Bu günlərdə ölkənin ən yaxşı memarı olan başqa bir həmkarım ərizəsini yazıb alma-materi tərk etdi;
– memarların peşəkar təşkilatının mövcudluğu tarixində heç vaxt ölkədə memarlıq peşəsinə, son on ildə dar bir qrup insan tərəfindən maliyyə maraqlarına xidmət alətinə çevrilmiş Memarlar İttifaqına hörmət belə bir aşağı səviyyəsində olmamışdır;
– Azərbaycanın memarlıq tarixində heç vaxt qurumun məsul katibi ətrafda baş verən korrupsiyaya etiraz edərək istefa verməyib;
– Azərbaycanın memarlıq tarixində heç vaxt qurumun rəhbərliyində cinayət keçmişi olan şəxslər olmayıb: ən son olaraq Memarlar İttifaqının vitse-prezidenti 179.4 («Xüsusilə külli miqdarda mənimsəmə») və 308 («Vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə») maddəsi ilə cinayət məsuliyyətinə cəlb edilmiş və ölkəyə oğurlanmış 2’528’432 man. məbləğində olan zərəri ödəmişdir – razılaşın ki, dövlətin səxavətlə himayə etdiyi yaradıcılıq birliyinin indiki rəhbəri üçün bu qəpik-quruşdur;
– Memarlar İttifaqına son yarım əsrdə rəhbərlik etmiş sədrlər – dahi Mikayıl Useynov, Nazim Hacıbəyov, İlham İsmayıl oğlu Əliyev, Hafiz Əmirxanov, Abbas Ələsgərov – təşkilatın maddi sərvət baxımından özləri və yaxınları üçün bir mənbəyə çevrilməsinə imkan verməyiblər, başqa dövlət strukturları qarşısında öz maraqları üçün lobbiçilik etməyiblər. Bu gün sədrin oğlu ilə birgə yaratdığı özəl şirkət, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsində keçirilən tenderlərdə «udaraq», «İçəri-şəhər» Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin rəhbərliyindən, digər dövlət qurumlarından sifarişlər alır – ona görə də, yeri gəlmişkən, Memarlar İttifaqı cəmiyyətdə vətəndaşları narahat edən məsələlər müzakirə edilərkən, tarixi binalar sökülərkən və ya bu layihələrə yenidən müdaxilə edilərkən «səssiz»dir. Ayıb olsun!
Bu gün bütün ölkəni dağılmış yaşayış məntəqələrimizi xarabalıqlardan bərpa etmək ideyası birləşdirir: yeni şəhərlər, qəsəbələr, dəmiryol vağzalları, hava limanları, yaşayış kompleksləri qurulur və layihələndirilir, nəinki ölkəmizin tarixində, hətta ola bilsin ki, dünya təcrübəsində misli görünməmiş nəhəng, yeni layihələndirmə və tikinti işləri aparılır. Bu gün, Azərbaycanda keçirilən irimiqyaslı işlərdə yerli memarların öz peşəkarlıqlarını nümayiş etdirmək, öz ölkələrinin xeyrinə işləmək və nəhayət, pul qazanmaq imkanı əldə etmək üçün unikal şansdır!
Bəli, şəhərlər salınır, qəsəbələr bərpa olunur, yeni nəhəng layihələr təqdim olunur, amma… azərbaycan memarlarının böyük əksəriyyəti işsiz, pulsuz oturub! Həmkarlarımızla ünsiyyət qurarkən hamı çətin həyatdan, pul çatışmazlığından, sifarişlərin bölüşdürülməsinin aydın və şəffaf sistemini yarada bilməyən (və ya çox güman ki, istəməyən) «memarlıqdan» olan məmurlardan şikayətlənirlər. Layihələr üçün memarlar necə seçilir? Sifarişlər necə paylanır? Niyə müsabiqələr yoxdur?
Elə biabırçı vəziyyət yaranıb ki, memarlığın inkişafına cavabdeh olan hər bir memar-məmur dövlət təşkilatına gələn sifarişlərin əksəriyyətini sahibi olduğu və ya lobbiçilik etdiyi öz şəxsi şirkətlərinə ötürürlər.
Memarlar İttifaqının sədrinin (tam biabırçılıq!), dövlət layihə institutlarının direktorlarının hər birinin, şəhərsalma və memarlıq üzrə komitəsinin sədr müavininin belə bir şirkətləri var – nəhəng sifarişlərin böyük əksəriyyətini onlar bölüşdürürlər. Son 10 ildə ölkədə bir neçə nəfərdən çox işçinin çalışdığı bir dənə də olsun müstəqil memarlıq şirkəti qalmayıb! Yalnız məmurlarla «əlaqəli» şəxsi təşkilatlar çiçəklənir. Ayıb olsun!
Üz qabığında «Azərbaycan Memarlar İttifaqının orqanı» yazılmış jurnal nəşr olunur. Bununla belə, qurum üzvləri jurnalın təsisçilərinin fərdi şəxslər və onlardan birinin Memarlar İttifaqının İdarə Heyəti sədrinin oğlu olan özəl şirkət olmasından belə şübhələnmirlər. O, həm də Azərbaycan Memarlar İttifaqının dövlət büdcəsindən maliyyələşən jurnalın çapı üçün vəsait köçürdüyü «Memar Nəşriyyət Evi» və «Memarlıq» şirkətlərinin direktorudur. Ayıb olsun!
Bir vaxtlar hörmətli qurumun hal-hazırda əsas funksiyası ancaq sədrin özəl strukturlarının, demək olar ki, bütün əməkdaşlarına və hətta 24 yaşında olan tələbəyə, təşkilatın qalan üzvlərinin üzünə tüpürcək kimi qəbul edilərək, ölkə prezidentinin imzası ilə «şəxsi köməkçiyə» «Tərəqqi» medalının verilməsinə, saxta titulların və dövlət mükafatlarının paylanmasına qədər cılızlaşıb. Hanı mükafatlandırılanların layihələri?! Onların tikdikləri binalar haradadır? Həyatında heç bir dənə ayaq yolunu belə öz əlləri ilə layihələndirməmiş bir insandan soruşmaq gülüncdür. Ayıb olsun!
Prezident İlham Əliyev bir çox çıxışlarında, tamamilə haqlı olaraq «ictimai nəzarət»dən danışır ki, onun sayəsində «tamahkarlar istədiklərinə nail ola bilmirlər».
Hörmətli cənab Prezident, əgər «acgöz» məmur cəsurcasına Memarlar İttifaqının tarixi malikanəsinin damından bu «ictimai nəzarətə» tüpürmək istəyirsə, onda necə!?
Məhz bütün sahələrdə belə vəsifəli şəxslərin «varlığı»dır ki, ölkəni, iqtidarı vətəndaşlar və cəmiyyət qarşısında rüsvay edərək minlərlə insana destruktiv müxalifəti dinləməyə məcbur edir və onlar da orada rəğbət, anlayış və ədalət tapmağa çalışırlar…
Əgər məmur övladlarını rəhbərlik etdiyi quruma təyin edirsə, xüsusi rəğbəti olan qadınları yanında vəzifəyə təyin edirsə, xərclərinə görə heç kimin qarşısında cavabdeh deyilsə, qurumun büdcə pullarını öz şəxsi şirkətlərinə köçürürsə, şəxsi sədaqət prinsipinə görə təşkilat üzvlərini bölürsə, intriqalar, süni şəkildə qurma dava-dalaş və çaşqınlıq salınırsa, təçkilatda olan bütün seçkilərin nəticələri saxtalaşdırılırsa, dövlət mükafatları öz qohumlarına, yaxın adamlarına paylanılırsa – Hörmətli cənab Prezident, müdaxilə edib ədaləti bərpa etmək olmazmı?
Mənbə: Gununsesi.info
"Tamstore" marketlər şəbəkəsi həftəsonu niyə işləmir? - "Göbələk kimi hər yerdən çıxıblar, amma..."
Ərdoğan "Togg"un yeni modelini sınaqdan keçirib: "Maşallah" - FOTO
“Neftçi” Fransa millisinin oyunçusunu alıb
Bu dövlət qurumlarına məxsus maşınlar hərraca çıxarıldı - SİYAHI
Beş kollecin direktoru dəyişib
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb
Sabah yağış yağacaq
Xalq artistinin dəbdəbəli bağ evi... - VİDEO
General Əli Nağıyev DTX-nin Akademiyasında: "Ayıq-sayıq olmalı..." - VİDEO, FOTOLAR
Hikmət Sabirabadlının dostunun oğlu haqda qərar verildi - “Qanuni oğru” isə deport olunacaq
Sabirabad sakini Kürdə boğulub
Azərbaycan nefti ucuzlaşdı
Bu gün Azərbaycanda Aşuradır
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Zaur Mikayılov sabiq icra başçısının qızı ilə anlaşıb
ÖLKƏ LİDERLƏRİ XANKƏNDİDƏ: 17-ci Zirvə görüşündə mühüm mesajlar verildi - ÇIXIŞLAR + VİDEO (YENİLƏNİB)
SOCAR-da daha bir təyinat - FOTO
İran prezidentinin Xankəndinə səfəri başa çatıb - FOTO (Yeniləniib)
Şuşada İlham Əliyevin adından Zirvə görüşünün iştirakçılarının şərəfinə rəsmi nahar verilib - FOTO
"Başakşehir" qapıçısının müqaviləsini uzadıb
Türkiyədə 180 siyasi partiya var - Ən çox üzvü olanla ən az üzvü olan təşkilatın adı açıqlanlıb
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
"Fənərbağça" bu oyunçu ilə müqaviləni uzadıb
DEPUTATLAR DAHA 15 MƏSƏLƏNİ MÜZAKİRƏYƏ ÇIXARACAQ - Siyahı
"Milan" yarımmüdafiəçi transfer edib
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
Osayi-Samuel "Birmingem Siti"yə transfer olub
Fatih Terimin yerinə məşhur məşqçi gətirilib
"Beşiktaş"ın Avstriya heyəti açıqlanıb
"Atletik Bilbao" Niko Uilyams ilə müqavilə uzadıb
"Liverpul" vəfat edən futbolçusu ilə bağlı məlumat yayıb
Super Liqanın püşkü atıldı - Derbi oyunları nə vaxt oynanılacaq?
"Yuventus" Conatan Davidi transfer edib
Şair Məmməd İsmayıl xəstəxanaya yerləşdirilib
İtkin düşən 3 hərbçi Kəlbəcərdə dəfn edildi - FOTOLAR (Yenilənib)
Ölkə başçıları Xankəndidə çay sürfəsi arxasında - VİDEO, FOTOLAR
“Moody’s" Azərbaycanın kredit reytinqini yüksəldib - Açıqlama
Qəzza zolağında savaş: 37 fələstinli həlak olub
Milli Məclisin növbəti iclası iyulun 8-də olacaq
Ermənilər Bakıda hakim qarşısında - Zərərçəkənlər ifadə verirlər
Şuşa İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının turizm paytaxtı seçilib