Yanlış siyasət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur? - Sabiq nazir yazır
24-05-2022 [19:31]
Saleh Məmmədov,
Sabiq maliyyə naziri, professor
***
Dünyanın ən böyük 100 bankı...
Yüzlüyə düşən bir bankı olan ölkələr hamısı inkişaf etmiş ölkələrdir. Birinci bankın aktivləri 4,3 trilyon dollardı, 100-cü bankın isə - 294 milyard dollardı.
Təəssüf ki, Türkiyə və Azərbaycanın isə heç bir bankı bu siyahaya düşə bilməmişdir, heç hər hansı müsəlman ölkəsinin banklarının da bu siyahıda adı yoxdur.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanda belə bir plan qoyulmuşdu: Sinqapur, Cənubi Koreya, Çin və s. təcrübəsinə əsasən dünyanın top yüz bankının hamısını ölkəyə dəvət etmək, işlərinə şərait yaratmaq. Bunların toplam aktivləri 80 trilyon dollardan çoxdur, əgər bu banklar aktivlərinin 0,1%-ni bu ölkədə yerləşdirsəydilər, 130 milyard manat əlavə investisiya mənbəyi yarana bilərdi və faizlər 1%-in altına düşərdi...
Amma nailiyyətlər heç yaxına da gəlmir. Bütün Azərbaycan banklarının ümumi aktivləri 19 milyard dolları ötmür, 100-lüyə düşmək üçün isə ən azı 300 milyard dollar aktivlərə sahib olmaq gərəkdir. Azərbaycan kimi orta ölkələr içərisində İsveç, Norveç, Luksemburq, Sinqapur və s. 100-lükdə yerləşən banklara sahibdir. Bir ədəd Azərbaycan bankının olması ölkəyə ən azı 500 milyard manat əlavə kapitalın-investisiyanın yerləşdirilməsi demək olardı.
Bankların əsas vəzifəsi kassa-hesablaşma əməliyyatları deyil, investisiya mənbələrini toplayıb onları aktiv hala gətirməkdi, yəni maliyyə aktivlərinə çevirmək, finansallaşdırmaqdır. Hər bir ölkədə investisiyaların 70-80%-i kreditlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu gün isə əsas fondlara yönəldilən investisiyaların həcmi 16 milyard manat təşkil edir, kreditlərin həcmi isə cəmi 17 milyard manatdır, investisiyaların əsas hissəsi isə büdcə və ya valyuta ehtiyatları hesabına maliyyələşdirilir. Əsas fondlara nvestisiyaların həcmi 2014-cü ildən davamlı azalır, hətta son rübdə 10% azalmışdır. Resurslar 100 milyardlarla ölçülür, amma istifadəsizdi, ya sandıqlarda, ya xarici ölkələrdə...
Pul coğrafiyasında haqsızlıq, qeyri-bərabər bölgü, pul vəsaitlərinin aktivlərə çevrilə bilməməsi, ehtiyatlardan zəif istifadə (10%) bunlar hamısı zəif maliyyə vasitəçilik sisteminin, bankların, sığortanın, pensiya fondlarının, investisiya fondlarının və s. zəif işinin nəticəsidir.
Banklar və xüsusilə, Mərkəz bank düşünməlidir: yanlış siyəsət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur?
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Ərdoğan Baydenlə görüşəcək
Rusiya MN-in sözçüsü gürcü döyüşçüləri öldürdüklərini deyir: "Biz onları tapıb cəzalandırdıq"
NATO bu ölkələr üçün yeni dəstək paketləri qəbul edəcək
Azərbaycandakı çaylarda sululuq artacaq
Rusiya Futbol İttifaqının prezidenti dəyişib
İlham Əliyevlə şirkət rəhbəri arasında maraqlı dialoq: "Ermənilər burada yaşamayıblar və hər şeyi dağıdıblar"
Rusiya defolt edib: "Vəsait var, ancaq..." - Putinin sözçüsündən iddialara reaksiya
"Neftçi" daha bir futbolçusu ilə vidalaşıb
Bakıda Qoşulmama Hərəkatının Parlament Şəbəkəsi təsis ediləcək
Prezident İlham Əliyev İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Baş katibini qəbul edib - Nələr müzakirə olunub?
General Hikmət Mirzəyev şəhid övladları ilə görüşüb - FOTO
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Nazir: "Azərbaycan, Qazaxıstan və Türkiyənin məsul nazirləri arasında İşçi Qrupu formalaşdırılacaq"
İlham Əliyev Kəlbəcərdə: "Ermənistanla bütün sərhəd boyunca yeni mövqelər, yeni postlar yaradılır"
Prezident Kəlbəcərdə komando hərbi hissədə: "Biz müharibə istəmirik, amma..." - "Biz indi bütün sərhəd boyunca yerləşmişik" - FOTOLAR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
G7 ölkələrinin liderləri toplandı, ilk görüşdə Putin lağa qoyuldu: "Biz əzələlərimizi göstərməliyik” - VİDEO/FOTO
Çavuşoğlu Bakıya gəlib
Lənkəranda 32 yaşlı kişi öldürüldü
UEFA Region Kuboku: "Cəbrayıl" turnirlə vidalaşdı
O CIĞIRLARA BİR DƏ YOLUMUZ DÜŞƏCƏK...
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Rusiya Kiyevdə yaşayış binasına zərbələr endirdi: "Dağıntılar altında qalanlar var" - FOTOLAR
Mehriban Əliyevadan paylaşım: "Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etdiyinizə görə sizə minnətdarıq"
Bakıda Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə hərbi orkestrlərin yürüşlərinə start verildi - FOTOLAR
Bu gün Bakıda yürüş olacaq - Bu yollar bağlanacaq (SİYAHI)
RUS ORDUSU UKRAYNADA DAHA BİR ŞƏHƏRİ ƏLƏ KEÇİRDİ: "İnanırıq ki, tezliklə geri alacağıq"
Ceyhun Bayramov iki ölkə səfiri ilə görüşüb - XİN-dən açıqlama
“Putin qələbə qazanarsa..." - Consondan xəbərdarlıq
Rusiyanın patriarxı Kirill mərasimdə belə yıxıldı - VİDEO
BU ŞƏXSLƏRƏ GENERAL RÜTBƏSİ VERİLDİ - Sərəncam
Prezident İlham Əliyev bu hərbçiləri təltif etdi - SİYAHI
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Kəşfiyyat: "Nə Rusiyada dövlət çevrilişi, nə də Putinin mövqeyində dəyişiklik baş verəcək - "Bu, çöküş müharibəsi olacaq"
Ermənilərin atıb qaçdığı növbəti silahlar tapıldı - FOTO