Şərq emosianallığı...
05-05-2022 [23:10]
Səbuhi İMANOV
***
Yer kürəsinin coğrafi psixologiyası üstündə yaşayan xalqların yerə və mühitə uyğun mentalitetini, adət-ənənəsini formalaşdıran xarakter tipi yaradır.
Beləliklə, günümüzdə daha qabarıq görünən,ümumi dünyagörüşümüzdən tutmuş fərdi məişət qayğılarımıza qədər təsir edən Şərq və Qərb sindromu əmələ gəlib. Bu, artıq həm də aktiv düşüncə tərzinə çevrılərək gələcəyimizi, kimliyimizi, hətta hədəflətərimizi müəyyən edəcək etalon funksiyasını daşıyır.
Yaşadıqlarım, gördüklərim,müşahidələrim Şərq və Qərb adamını,düşüncə tərzini həm də yaşadığı coğrafi məkana uyğun olaraq müqayisəli şəkildə xarakterizə etməyə imkan verdiyindən bir çox, bəzən aydin gördüyümüz, lakin fikir vermədiyimiz məsələlərə toxunacam. Bu həm fərdi,həm də toplum olaraq başımızın içindən tutmuş soyuducumuzun içinə qədər həyatımıza təsir edən faktorlardır.İştahamızla yediyimizin, planlarımızla etdiyimizin, qazandığımızla xərcədiyimizin,cebimizlə istəyimizin bir-biriylə münasibətləri haralı olduğumuzu çox qabarıq göstərir.
Biz,adətən danışıqdan,hərəkətlərdən bir-birimizi tanımağa çalışırıq. Amma, hətta, insanın necə qidalanmasından da onun tərbiyə aldığı mühit aydın görünə bilir. Şərqlə Qərbin ən böyük fərqi : Emosiyanallıq və rasiyanallıq. Şərq adamını emosiyanallıq idarə edir. Qərb adamı rasionallıqla idarə edir. Emosianal vəziyyət ağili və müqayisəni işləməyə qoymur,müzakirə formulunu sıradan çıxarır, hər şeyi inkar edir, ancaq özünü doğru sayır, nəyin bahasına olursa olsun, özünü döğru çıxarmaq istəyir və beləliklə, həqiqət it-bata düşür. Nəticədə istənilən situasiya donur və öz həllini tapmır. Emosianallıq emosianallıq gətirir, münasibətləri gərginləşdirir, azad düşünmək və azad danışmaq imkanlarını məhdudlaşdırır.
Şərq adamı susdurmağa və məcburiyyətə meyillidi. O uşağına nəsə soruşarkən daha çox sus deyirkən,Qərb adamı uşağıyla saatlarla söhbət edir. Şərq və Qərb idarəçilik sistemləri də buna misaldı. Rasional vəziyyət ağılı, məntiqi işə salır. Qərb adamı danişmağa,eşitməyə, müzakorə etməyə meyillidi. Doğru nəticə çıxarmaq peşindədi. Səbirlidir. İşlərini nəticə verə biləcək formada planlaşdırır. İsrafdan kənardı, işlədiyi kimi dincəlməyi də planlaşdırır və həyata keçirir. Yaşadığı yeri zibilləmir və kim edərsə, kollektiv şəkildə etiraz edir.
Başqasını günahlandırmır. Üzləşdiyi problemlərdə nəyi səhv etdiyini anlamağa çalışır. Fikrini azad və açıq deyib başqasını dinləməyi bacarır. Emosianallığın nəticəsi olaraq, adətən, inqlablar və müharıbələr daha çox Şərqdə olur. Münaqışələr sözün bitdiyi yerdən başlayar.
Dövrümüzün Qərbi danışmağın, müzakirə etməyin, sülhə gəlməyin etalonu olduğu bir vaxtda öz qoynunda böyük bir müharibəyə başladı. Əcəba, ilin-günün bu vaxtında Şərqin emosianallığı Qərbə niyə və necə transfer oldu?!...
Mia.az
Prezidentin köməkçiləri, şöbə müdirləri və... - Onların qəbul günləri açıqlandı (CƏDVƏL)
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb
"Bakcell" ilə innovasiya dövrü başlayır - Açıqlama (FOTOLAR)
Xankəndidə yenə silah-sursat tapılıb
DSMF sədri də vəzifədən çıxarıldı
Energetika Nazirliyində Macarıstan XİN başçısı ilə görüş olub
Elnur Əliyev: "Azərbaycan inkişafının yeni mərhələsinə qədəm qoyub"
AĞACLARI KƏSİR, SONRA TİKİNTİ APARIRLAR: Yaşıllaşdırma idarəsi isə... - Bakıda daha bir yaşıl soyqırıma nazirlikdən gecikmiş reaksiya (FOTOLAR)
Qırğızıstan Prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə edilib - FOTO
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Buraxılış imtahanlarında ən yüksək nəticənı hansı rayonların şagirdləri göstərib? - DETALLAR
Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana dövlət səfəri başa çatıb
ƏƏSMN-ə nazir əvəzi təyin olundu - Sərəncam
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri birgə nahar ediblər - FOTO
Avropa Parlamenti Gürcüstanda xarici agentlər haqqında qanunla bağlı qətnamə qəbul edib
Prezident İlham Əliyev Şarl Mişeli COP29-a dəvət edib
Eşq məktubu, dağılan ailə, gecə evə basqın və nəhayət, qisas... - Kürdəmirdəki ilginc olayın təfərrüatı
"Sərhəd dirəyinin quraşdırılması o deməkdir ki..." - Erməni spiker
Britaniya kralı mühacirlərə bağlı qanunu təsdiqlədi - Ruandaya deportasiya olunacaqlar
Keçmiş Ombudsman Elmira Süleymanova vəfat edib (Yenilənib)
Azərbaycanda TikTok bağlanacaq? - Sorğu
Güclü fırtına həbsxananı dağıdıb - 119 məhbus qaçıb
AZAL-ın sabiq prezidenti: "Məni biabır etmək istəyirlərsə..."
Zaxarova: "Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışırlar"
Avstraliyada 160 balina sahilə çıxdı, onlardan 26-sı ölüb -FOTO
Baş Prokuroluq mediaya çağırış edib - Professorun ölümü ilə bağlı
Akşeneri kim əvəzləyəcək? - İYİ Partiyası gərgin qutrultaya gedir
Bakıda üç məktəbin direktoru cəzalandırılıb - Səbəb
Qəzzada daha jurnalist həlak olub
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
"Poz-Qazan” layihəsi millətin cibinə necə girir? - VİDEO
NAXÇIVANIN BAŞ NAZİRİ VƏZİFƏDƏN AZAD OLUNDU- Yeni təyinat (FOTO)
ABŞ Ukraynaya uzaqmənzilli raketlərin gizli şəkildə çatdırılmasını təsdiqləyib: "Bu, Rusiyanın..."
SÜDDƏ QUŞ QRİPİ AŞKARLANIB
Kosmosda silahlanma... - Rusiya qətnamayə veto qoyub
Azərbaycan Ordusunda komanda qərargah təlimləri keçirilir - VİDEO
20 minə yaxın bakalavr magistraturaya imtahan verəcək - Bu tarixdə
Müğənni: "Bunu kimə desəm deyər ki, sənə ayıb olsun!"
Almaniya prezidenti CHP lideri ilə almanca danışdı və belə dedi: "Mükəmməl alman!" - 50 dəqiqəlik qapalı görüş olub (FOTO)
İsrail Hərbi Şurası HƏMAS-la görüşəcək - Yeni təklif hazırlanıb