TÜRKİYƏ TALİBANLA ÜZ-ÜZƏ: 2 tarixi dövlətin bağı, yoxsa 1500 din xadiminin cihadı... - Türk əsgərlərini Kabildə nə gözləyir? - TƏHLİL
20-07-2021 [23:05]
Hazırda Kabil hava limanın təhlükəsizliyini amerikalılardan təhvil almaq istiqamətində ciddi danışıqlar gedir, demək olar ki, bu hava limanını götürməik üzrəyik. Belə bir vəziyyətdə əsgərlərimizin Taliban qüvvələri ilə üz-üzə gəlmə ehtimalı var, qaçılmazdır.
2001-ci ildə ABŞ-ın Əfqanıstandakı bombardmanlarından sonra, hakim olduğu əraziləri yerli hökumətə buraxmaq məcburiyyətində qalan "Taliban", bu gün sürətlə vaxtı ilə itirdiyi ərazilərə doğru irəliləyir və həmin bölgələri bir-bir geri alır. Görünən odur ki, NATO qüvvələrinin tam çəkilməsindən sonra Taliban artıq paytaxt Kabula da girəcək və bundan sonra onların yalnız bir hədəfi olacaq: hava limanı!
Yaxşı, məhmətcik və "Taliban"çılar hava limanında üz-üzə gəlsələr, nə olacaq?
Narahatlıqlar bu nöqtədə düyünlənir, ancaq Əfqanıstan məsələsinin başqa bir tərəfi də var:
Son zamanların dəbi olan strateji təhlillərə və beyin fırtınası metodlarına girmədən sizə deyim: bu gün Türkiyədə bir çox insana çox uzaqda görünən Əfqanıstan, hətta başqa bir dünyada sirli, lakin qanlı və gözyaşardıcı bir bölgə xalq baxımından yaxın deyil, ancaq torpaqları baxımından yaxın bağımız var. Belə ki, bu gün də Prezident iqamətgahındakı 16 ulduzdan ikisi Əfqanıstanda keçmişdə hökm sürənTürk dövlətlərini təmsil edir!
Paytaxt Kabilin cənubundakı Qəzni ilk Türk dövlətlərindən birini quran Mahmudun paytaxtıdır və Mahmud tariximizdə "Qazneli Mahmud" olaraq adlandırılır.
Talibanın əməliyyatları zamanı adını tez-tez eşitdiyimiz Herat isə 1402-ci ildə Ankara savaşında Yıldırım Bəyazidi pərişan edən Teymurləngin imparatorluğu dövründə Səməqəndlə bərabər, paytaxt olub. Teymurləngin oğlu Şahruh Mirza burada hökmranlıq sürüb, o zaman bu şəhər əsrlərlə İslam dünyasının ən parlaq mədəniyyət mərkəzlərindən biri olub, amma sonra bo üstün mövqeyi itirib
Türkiyə ana dilləri türk olan Qəznəvilər və Teymurilər olan bu dövlətləri “özündən” qəbul etdi və bu iki dövlətin indi Prezident sarayında hər biri bir ulduzla təmsil olunur.
Başqa yöndəin ifadə edim: Prezident sarayında keçmişdə qurulmuş 16 Türk dövlətini təmsil edən 16 ulduz var; bu ulduzlardan ikisi Qəznəli Mahmud və Teymur tərəfindən qurulan və hazırda paytaxtları Əfqanıstanda olan dövlətlərə aiddir. Üstəlik mədəniyyətimizin çox əhəmiyyətli ismi olan Mövlana Əfqanıstanın Belh şəhərində anadan olub və oradan Anadoluya gəlib ...
Bəqərə surəsi və Cihad ...
Məsələnin narahatlıq doğuran tərəfi, keçən çərşənbə axşamı günü Talibanın Türkiyəyə verdiyi səkkiz maddəlik təhdid mesajıdır ...
"Əfqanıstan İslam Əmirliyi Mədəniyyət İşləri Komissiyasının ofisi tərəfindən yayımlanan açıqlamada, Əfqanıstan İslam Əmirliyi və Əfqan xalqının Müsəlman Türk xalqı ilə tarixi, mədəni və dini əlaqələri olduğu deyildikdən sonra, Türkiyədən Əfqanıstanda əsgər saxlama qərarından əl çəkməsi istənilib, daha sonra Türkiyə təhdid edilib. Bu zaman isə (Hicri tarixi ilə 1422) 2001-ci ildə 1500-ə yaxın tanınmış alimin verdiyi fətvaya görə Türkiyənin cavab veriləcəyi xüsusu vurğulanıb...
Bu, bəyannamədəki ən vacib məqam budur, burada "Hicri 1422"-dən bəhs olunur, yəni 22 sentyabr 2001-ci il tarixində yayımlanan fətva ...
Fətva Amerika prezidenti, oğul Buşun Əfqanıstanda olan Üsamə bin Ladenin təhvil verilməyəcəyi təqdirdə Əfqanıstana qarşı hərbi əməliyyat keçiriləcəyini elan etməsindən sonra verilib. Taliban, Buşun təhdidinə qarşı Əfqanıstan üləmasını təşkil edən 1500-ə yaxın din xadimini bir araya gətirdi və Üləma 21 sentyabrda Bin Ladenə "öz istəyi ilə Əfqanıstandan ayrılmasını" tövsiyə edib. Ancaq prezident Buş bu tövsiyyə ilə razılaşmadı. Məhz bu səbəbindən ertəsi gün cihad fətvası verildi..
Fətvanın əsası Bəqərə surəsinin 191-ci ayəsi idi və bu ayə İslamın müharibə ilə bağlı ən vacib hökmlərindən biri idi: “Sənə qarşı vuruşanları tutduğun yerdə öldür. Sizi çıxardıqları yerdən çıxarın. Fitnə adam qətlndən də betərdir. Məscidül-Həramda sizinlə vuruşmadıqca, onlarla vuruşmayın. Əgər sizə qarşı müharibə etsələr, onları da öldür. Kafirlərin cəzası budur!”.
Əfqanıstandakı Taliban hərəkatının illərdir davam edən mübarizəsi bu fətva üzərində qurulmuşdu, amma indi bizim üçün fərqli və təhlükəli bir dönəmdəyik: bir tərəfdən əsrlər boyu qurduğumuz və Prezident sarayında iki fərqli ulduzla təmsil olunan dövlətlərin məkanı olduğu Əfqanıstan, digər tərəfdə bizə qarşı bir fətva və bu fətva əsasında başlaya biləcək cihad təhdidi var ...
Budur təzə, nurtopu kimi problem!
Mirad BARDAKÇI,
Haberturk.
Tərcümə Mia.az-a məxsusdur.
Türkiyədə qazın qiyməti qalxdı - 25 faizə yaxın
Azərbaycan diasporunun rəhbəri Rusiyada küçədə həbs edildi - Yerə yıxaraq... (VİDEO, FOTO)
Bu gün Azərbaycan Polisi yaranmasından 107 il ötür
"Jurnalistlərin binası"nda qaz problemi yaranıb - "Azəriqaz" isə şikayətləri "qulaqardı"na vurur
"Beşiktaş"ın yeni transferi İstanbula gəlib
"Arsenal" qapıçı transfer edib
Sabiq prezident fırıldaqla üzləşib - AÇIQLAMA
"Barselona" oyunçusunu icarəyə verib
Milli Məclis bəyanat yayıb
Məşhur aktyor saxlanılıb
Ərdoğan Tatarıstan prezidenti ilə qapalı görüş keçirib - FOTO
Sədr müavini istefa verdi
AHİK qaynayır: Sahib Məmmədovun müşaviri və yaxın qohumu xaricə hansı vəsaitlə gedir?
Türkiyəli məmurları "topa tutan" şəxs türmədən çıxan kimi öldü
CHP-nın "alınmaz qalası"nda əməliyyat - Təşkilat sədri və bələdiyyə mənsubları saxlanıldı
Ruben Vardanyan hakim qarşısında - Məhkəmə prosesi
Özbəkistan Prezidenti Azərbaycana dövlət səfəri edəcək - Bu tarixdə
Zelenski Əliyevə zəng edib
Əfqanıstanın yeni səfiri Moskvaya gedib
"Sputnik Azərbaycan" işi: saxlanılan şəxslər barəsində qərar verildi
Rəsmi Bakı Rusiyanı Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmamağa çağırıb
Sabahdan külək güclənəcək
Prezident yeni cəzaları təsdiqləyib
Sabahdan rayonlara leysan yağacaq
Məhkəmələrinə hakimlər təyin edilib - SƏRƏNCAM
Azərbaycan və Şimali Makedoniyanın diplomatik pasport sahibləri vizadan azad edilib
Rezidenturaya qəbul imtahanının ikinci cəhdinin nəticələri açıqlanıb
Təkrar sertifikatlaşdırma: 2300-dən çox müəllim işdən çıxarıldı
Kinostudiyasının ərazisində zərərsizləşdirmə aparılır
Kreml Ermənistanı Qərbə istiqamətlənməkdə ittiham edib
DMX əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə müraciət edib
Rusiya XİN: ""3+3" formatını Cənubi Qafqazda qarşılıqlı əlaqələrin artırılması üçün vacib hesab edirik"
Paşinyan II Qareginin istefasını tələb edib
Gürcüstanın müvəqqəti işlər vəkili Böyük Britaniya XİN-ə çağırılıb
Baş prokuror Səfərov qardaşlarının öldürülməsi faktı ilə bağlı cinayət işi başladıb
Azərbaycanla Özbəkistan arasında bir sıra sənədlər imzalanıb
Tramp bu ölkəyə qarşı sanksiyaları ləğv etdi
Sabah güclü külək əsəcək, yağış yağacaq, şimşək çaxacaq
"Beşiktaş" ingilis hücumçunu İstanbula dəvət edib
"Fənərbağça" kolumbiyalı hücumçu ilə anlaşıb
Azərbaycan səfiri Rusiya XİN-də - Bir saatlıq müzakirə olub
İlham Əliyev Ruanda Prezidentini təbrik edib