Ermənilər Luvr Muzeyinin ekspozisiyasında olan Azərbaycan xalçalarını mənimsəməyə cəhd edir

10-07-2019 [11:17]

Azərbaycan xalçası – xalqımızın çoxəsrlik ənənələrinin təcəssümüdür, onun milli dəyəri, zəngin maddi-mədəni irsinin tərkib hissəsidir.

AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən Mia.az-a verilən məlumata görə, qədim zamanlarda Azərbaycan torpağında yaranan bu sənət burada neft aşkar olunanadək məşhurlaşmışdı.

Hələ orta əsrlərdə Avropanı özünə cəlb etmiş, bir çox rəssamların əsərlərində öz əksini tapmışdır. Bakıda, Şirvanda, Gəncədə, Qazaxda, Naxçıvanda və Azərbaycanın digər regionlarında toxunan xalçalar eyniadlı xalça məktəblərinin yaradıcılıq məhsuludur.

Bu gün Azərbaycan xalçası xalqımızın mənəvi dünyasını əks etdirir. Xalçamız Parisdə "Luvr", Londonda "Viktoriya və Albert", Nyu-Yorkda "Metropoliten" və s. kimi bir çox məhşur muzeylərin, şəxsi kolleksiyaların bəzəyinə çevrilib. Bu xalçaların hər birinin öz "səyahət" tarixçəsi var. Onların bəziləri sadəcə "oğurlanıb"!

Söhbət oğurluqdan düşdüsə, qeyd etmək yerinə düşər ki, gözü daima havayı qazanc axtaran ermənilərin ən mühüm hədəflərindən biri də Azərbaycan xalçasıdır.

Onlar öz ənənələrinə sadiq qalaraq, Bakıda UNESKO-nun Ümumdünya İrs Komitəsinin 43-cü sessiyası çərçivəsində təşkil olunan "Azərbaycan mədəni irsi Luvr Muzeyində" adlı sərgisinin açılışından "yararlanmaq" məqsədilə "qədim erməni xalçaları"nı xatırlayıblar.

Erməni mətbuatı öz ənənələrinə sadiq alaraq sərgidə nümayiş olunan 3 xalça üzərində xaç işarələrini əsas götürərək onları "erməniləşdirməyə" cəhd göstərir.

Ermənilər xalçanı "hələ e.ə. II əsrdən toxuyublar", "carpet beynəlxalq sözü əslində erməni sözüdür" kimi cəfəng fikirlər səsləndirən ermənilərin bu iddiasına o qədər də təəccüblənmək lazım deyil.

Əslində vəziyyət necədir?

Biz vəziyyətə aydınlıq gətirmək üçün AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun "Xalçaşünaslıq" sektorunun müdiri, xalçaçı-ekspert, tarix üzrə elmlər doktoru, professor Vidadi Muradova müraciət etdik.

Vidadi Muradov dedi ki, Azərbaycan xalçaları Azərbaycan tarixinin tərkib hissəsidir. Xalçalarımız tariximizlə, etnoqrafiyamızla, mədəniyyətimizlə həmyaşıddır. Xalçanı yaratmaq hər xalqın istedadı deyil. Xalçanı toxumaq isə hələ onu yaratmaq demək deyil. Xalçanı yaratmaq – onun xammalının (yununun, ipəyinin, boyağının), naxışlarının, elementlərinin seçilməsi, kompozisiyalarının formalaşdırılması, inkişaf etdirilməsi, qorunması və təbliği, öyrədilməsi deməkdir. Azərbaycan türkləri dünyanın məhz belə istedadlı xalqlarındandır. Qafqazda xalçaçılığın xalqımızla bağlılığı danılmaz faktdır. Xalçaçılıq Azərbaycanın təbiəti ilə, əhalimizin təsərrüfat imkanları ilə, xalqımızın təkcə xalçaçılıqda deyil, müxtəlif sənət sahələrində nümayiş etdirdiyi istedadı və bacarığı ilə bağlıdır.

Azərbaycan xalçaçısı Azərbaycan xalçasını öz təfəkkürü, dünyagörüşü, mifologiyası ilə bağlı olan naxışlarla, ornamentlərlə toxuyub. Böyüklü-kiçikli bütün elementləri türklükdən qaynaqlanan, türk boylarının rəmzlərindən, işarələrindən ibarət olan Azərbaycan xalçasına ermənilərin qarşı iddiası cəfəngiyyatdan başqa bir şey deyildir. Zənnimcə, dünyamız qarşılıqlı elmi, mədəni, siyasi, iqtisadi mübadilə üzərində köklənibsə, ermənilər də tarixən bu mübadilədən "kifayət qədər" yararlandıqlarını, xalça toxumağı (və yalnız toxumağı!) Azərbayan türklərindən öyrəndiklərini artıq etiraf etməli, yersiz hədə-qorxulara, xalçalarımız üzərində əsassız "erməni xaçı", uydurma Artsax dövlətinin sərhədləri və bu kimi erməni simvolizmləri axtarışlarına son qoymalıdırlar.

Dünyanın ən məşhur muzeylərində, kolleksiyalarında qədim Azərbaycan xalçaları və xalça məmulatları nümayiş olunur. UNESKO-nun Ümumdünya İrs Komitəsinin 43-cü sessiyası çərçivəsində Luvr Muzeyindən ölkəmizə gətirilən bu üç xalça XVIII əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərinə aid Qarabağ xalçaçılıq ənənələrini əks etdirir. Bunlardan ikisi inkişafı bilavasitə Azərbaycan xalçaçılığı ilə əlaqədar olan "Əjdahalı" xalçasının törəmələri, biri isə tarixən aran Qarabağda, daha doğrusu, Ağdamın Şıxbabalı kəndində toxunan xalçadır. Göstərilən tarixi mərhələ Azərbaycan xalçaçılığının ən məhsuldar dövrlərindəndir. XVIII əsrin sonundan etibarən Azərbaycanda bu və digər xalça çeşniləri əsasında böyük ustalıqla saysız-hesabsız xalçalar toxunub. İndi də bu tarixi ənənə uğurla davam etdirilir, yaşadılır, xalçaçılıq nəinki mədəniyyətimizin, eyni zamanda iqtisadiyyatımızın da aparıcı sahələrindən birinə çevrilir. Biz azərbaycanlılar xalçaçılığı heç bir səs-küy olmadan, əlavə canfəşanlıq göstərmədən, "bizimdir, bizimdir!" deyərək yox, xalçaya xalçaçı kimi yanaşaraq yaşadırıq.

Digər xəbərlər

Müğənni pensiya azlığından şikayətləndi: "O pula qalsa, işləmək məcburiyyətindəyəm"

Çingiz Abdullayev sağalıb - FOTOLAR

Məşhur aktyorun xanımı tanınmış jurnalistdən uşaq doğub? - Qalmaqal

Akademik Musiqili Teatrda Ramiz Mirişlinin xatirəsi yad edildi

Mətbuat katibi: "Çingiz Abdullayev sabah xəstəxanadan evə buraxılacaq"

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

"İki küpəgirən qarı" tamaşasının premyerası olub

Xalq yazıçısı reanimasiyaya yerləşdirilib - Çingiz Abdullayevin vəziyyəti ağırdır

Xalq artisti: "Çox problem var, onu saymaqla bitməz"

Məşhur aktrisa "Kuruluş Osman"dan ayrılır - FOTOLAR

Bakıda müğənnni aclıqla "boğuşur": "Nizami Rəmzi ilə toylara getdiyimə görə..."

Yazın ilk “Ulduz”u işıq üzü görüb

SON XƏBƏRLƏR

19:25 18.04.2024

Türkiyədə güclü zəlzələ olub

18:17 18.04.2024

Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradılıb - Direktor təyinatı olub

18:05 18.04.2024

Fatih Terim "Fənərbağça"nin müdafiəçisini yunan komandasına alır - 4 milyon avroya

17:52 18.04.2024

Somalidə “Əş-Şəbab”a qarşı əməliyyat: təşkilatın 10 üzvü öldürülüb

17:47 18.04.2024

Azercell ADA-nın Karyera Hazırlığı Həftəsində iştirak edir - FOTOLAR

17:41 18.04.2024

Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama

17:25 18.04.2024

Kəmaləddin Heydərovun daha bir şirkəti məhkəməyə verilib

17:12 18.04.2024

Hacıqabulda qatar qadını vurub

17:00 18.04.2024

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:31 18.04.2024

Baş prokuror Çinə səfər edib

16:11 18.04.2024

Nazir direktoru vəzifədən azad edib

16:00 18.04.2024

Ramana qəsəbəsində 2 nəfər dəm qazından zəhərlənərək ölüb

15:42 18.04.2024

Daha iki bankın əmlakları satışa çıxarılıb

15:39 18.04.2024

Qubad İbadoğlunun cinayət işi yekunlaşıb

15:20 18.04.2024

İcra başçısını söyən şəxsə 5 sutka verildi

15:09 18.04.2024

Röya: "Ərə gedirəm, sevdimsə..." - VİDEO

14:58 18.04.2024

Bakıda marketdən 8000 manatlıq spirtli içki oğurlanıb

14:42 18.04.2024

Rəsmi Moskvadan azərbaycanlıların Ermənistandakı yurdlarına dönmələri barədə - Açıqlama

14:25 18.04.2024

"Yuventus" türk oyunçu ilə müqaviləni yeniləyir - Müddət və maaş açıqlandı

14:13 18.04.2024

Qazaxıstanda daşqınlar nəticəsində 5 nəfər ölüb - İtkin düşənlər isə axtarılır

13:51 18.04.2024

Zelenski Qərb liderlərinə "incik mesaj" verdi: "İsrailin səmasını qoruduğunuz kimi..."

13:42 18.04.2024

Azərbaycanla Yeni Kaledoniya parlamenti arasında Əməkdaşlıq Memorandumu imzalanıb

13:31 18.04.2024

Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzinin fəaliyyəti dayandırılır - Türkiyə MN açıqladı

13:04 18.04.2024

Azercell “GSMA M360 EURASIA” tədbirinə ev sahibliyi edəcək

12:56 18.04.2024

Azərbaycan futbolu və ya mərc oyunlarında fırıldaq şübhəsi

12:47 18.04.2024

Bakıda icra başçısı şəhidin adına olan obyekti sökdürüb: "Dedi ki..." - VİDEO

12:38 18.04.2024

Müəllimlərin sertifikatlaşdırılması başlayır

12:26 18.04.2024

Fuad Quluzadənin cinayət işi məhkəməyə göndərilib

12:15 18.04.2024

Sabahın hava proqnozu açıqlandı

11:59 18.04.2024

Politoloq: "Azərbaycanın KTMT-yə üzvlüyü mümkün deyil" - "Bu, Paşinyanın əlini gücləndirəcək"

11:50 18.04.2024

İstanbulda əməliyyat: daha bir terrorçu tutulub

11:46 18.04.2024

Bu rayonların şagirdləri imtahan verəcək - DİM-dən xəbərdarlıq

11:40 18.04.2024

Tanınmış aparıcı bahalı avtomobilini satışa çıxarıb - VİDEO

11:36 18.04.2024

Qəbula keçid balları qaldırılır? - VİDEO

11:24 18.04.2024

Rəqsanənin əmlaklarına niyə həbs qoyulub?

11:16 18.04.2024

Paşinyan: “Əgər biz delimitasiya və demarkasiya ilə bağlı addımlar atmasaq..."

10:58 18.04.2024

Mikayıl Cabbarova daha bir müavin təyin olunub - O, kimdir? (FOTO)

10:44 18.04.2024

İsrail Qəzzaya bomba yağdırır: daha 17 nəfər həlak olub

10:31 18.04.2024

Azərbaycan nefti ucuzlaşıb

10:20 18.04.2024

Bakıda iməcilik və ağacəkmə aksiyası keçiriləcək

10:09 18.04.2024

Bakıda şok olay: 18 və 19 yaşlı oğlanla qız azyaşlı uşağı hədələyib qızılını alıb

10:06 18.04.2024

"...yardımımızı davam etdirməyə hazırıq" - ABŞ-dan rus sülhməramlılarının Qarabağı tərk etməsinə reaksiya

10:02 18.04.2024

Bələdiyyədə hər yerə gizli kameralar yerləşdirilib: "Hər yerdə "böcək" və gizli kameralar var..."

09:54 18.04.2024

Müxalif partiyaların etirazına cavab verildi - "Təkrar seçki olmayacaq"

09:46 18.04.2024

Xankəndidə yenə silah-sursat aşkarlanıb

09:35 18.04.2024

Müğənni pensiya azlığından şikayətləndi: "O pula qalsa, işləmək məcburiyyətindəyəm"

09:30 18.04.2024

Ərdoğanın "qapı açıqdır" mesajına CHP lideri Strasburqda cavab verdi: "Yaxın günlərdə üzbəüz görüşəcəyik"

09:24 18.04.2024

TƏBİB rəhbəri Arzu Bəndəliyevanı baş həkim təyin edib

09:06 18.04.2024

Türkiyə parlamentində deputatların sayı azalıb - Səbəb

09:01 18.04.2024

Ağdamda minaatan qurğular tapılıb

DAVAMINI OXU