09-01-2019 [13:48]
Şimali Kiprdə yaşayan Azərbaycanın görkəmli bəstəkarı, ictimai xadim Cavanşir Quliyev Strateq.az saytının suallarını cavablandrıb.
Cavanşir müəllimlə yaradıcılığındakı yeniliklər, qürbətdəki həyatı, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların durumu, düşüncələri, eləcə də Azərbaycan haqqında danışılıb.
Mia.az həmin maraqlı müsahibəni oxucularımıza təqdim edir:
- Cavanşir müəllim, xəbər aldıq ki, bir müddət əvvəl Bakıda olmusunuz. Təəssüratınız necədir, kənardan və içəridən necə görünür Azərbaycan?
- Yayda oldum Bakıda. Təəssüratlar mənfidir – insanlar bədbindirlər, uşaqlarının gələcəyi barədə ümidsizdirlər, ona görə də bir çox ailə məktəb bitirmiş uşaqlarını ali təhsil almaq üçün xaricə göndərməyə çalışır. Düşünürlər ki, bəlkə uşaq orda təhsilini bitirəndən sonra özünə bir iş-zad tapıb qala bildi. Ailəlikcə, hətta sülaləcə köçüb, xaricdə özlərinə bir mini-Azərbaycan yaradanlar da var. Bu köçün acınacaqlı tərəfi də odur ki, gedənlərin əksəriyyəti ağıllı və savadlılardır, toplumun, necə deyərlər, qaymaqlarıdır.
Mən yaşadığım Şimalı Kiprdə də son illər Azərbaycandan köçüb gələn ailələrin sayı durmadan artır. Hətta uşaqlarını Azərbaycanda nənə-babalarının yanına qoyub gələnlər də var, çünki orda ailələrini dolandıra bilmirlər.
- Burada kimlərlə əlaqəniz var? Azərbaycana gələndə mədəniyyət, incəsənət, ədəbiyyat, eləcə də ölkədəki ictimai-siyasi mühitlə bağlı dostlarla müzakirələr olurmu? Necə qiymətləndirirsziniz bu sahələrdəki durumu?
- Azərbaycanla əlaqələrim heç vaxt qopmadı, hər dəfə ora gedəndə dostlarımla görüşürəm, təbii ki, müxtəlif mövzularda müzakirələr də olur. Yaradıcı əlaqələrim də davam edir – teatrlarda, kinoda, müğənnilərlə əlaqələr davam edir, yeni əsərlər yaranır. Bir sözlə, mən fiziki olaraq Azərbaycanda az oluram, amma yaradıcılıq baxımından həmişə ordayam.
- Şimali Kiprdə, Türkiyədə çoxsaylı azərbaycanlı müəllimlər, sənət adamları, həkimlər var. Əlaqəniz varmı onlarla, danışıb görüşürsünüzmü?
- Bəziləri ilə telefon əlaqəsi var, bəziləri ilə ara-sıra görüşürəm də, bəziləri ilə eyni universitetdə işləyirəm. Ara-sıra xəbərləşirik.
- Ölkədən kənarda da bir Azərbaycan toplumu formalaşır. Onların düşüncəsi, yanaşması necədir? Onlar Azərbaycanda yaşayanları qınayırlar, buradakılar da onları. Ki, çıxıb gediblər, oradan ağıl öyrədirlər...
- Doğrudur, aralarında uçurum yaranır. Buna bənzər hadisələr 100 il öncə olmadımı? Cümhuriyyət yıxılandan sonra xaricə gedən insanları burdakılar satqın, qorxaq, agent və digər pis-pis sözlərlə adlandırmadılarmı? "Qızılları götürüb qaçdılar” demədilərmi? Sadəlövhcəsinə təbliğata uyub geri dönənləri isə Sibirə sürgün etmədilərmi? Yenə də tarix təkrar olur. Dərs olmadı bizə, yenə də kəlləmiz həmin "dırmıxın sapına” dəyir! Əlbəttə, bu, çox düşündürücüdür, əslində isə kədərlidir. Məni belə ittiham edənlərə cavab verirəm ki, əgər getməyimi istəmirsənsə, onda elə et ki, mən də getmək istəməyim. Edə bilmirsənsə, danışmağın nə anlamı var? Hərəkət lazımdır, danışmaq yox.
- Ümumi gedişat bizi hara aparır, nə təklif edirsiniz?
- Siyasi-ictimai durumu nəzərdə tutursunuzsa, gedişat cəmiyyətin aktivliyinə bağlıdır – heç kim kənardan ölkəmizi istədiyimiz vəziyyətə gətirməyəcək, toplum özü bunu etməlidir. Bu yolda çətinliklər də, təbii ki, olacaq, bəlkə itkilər də oldu, fəqət dünyada bunun başqa yolu yoxdur – örnəklər də çoxdur. Əgər cəmiyyət aktiv olsa, gedişat da onun istədiyi kimi olacaq. Olmasa, onda hər şey iqtidarın istədiyi kimi olacaq.
- Ziyalılardan daha çox gözləntilər var. Yəni onlar dursunlar, danışsınlar yol göstərsinlər və s. Bu ictimai tələbat niyə ödənmir?
- Mən də hesab edirəm ki, durmalıdırlar, danışmalıdırlar, amma durmurlar, danışmırlar – deməli, ziyalı deyillər. Onları xalqın aqibəti maraqlandırmır, onlar yalnız özləri, öz işləri və öz qohumları ilə məşğuldurlar. Onlara artıq ziyalı kimi baxmayın, zatən heç vaxt onlar ziyalı olmayıblar ki... Onlardan bir şeylər ummayın, unudun onları. Ölkədə üç-beş ziyalı qalıb, vəssalam. Hər yaxşı həkim, alim, müəllim, mühəndis, şair, aktyor, rəssam, memar, bəstəkar hələ ziyalı deyil. Ziyalılıq könül keyfiyyətidir, peşə deyil.
- Öz yaradıcılığınız, Şimali Kiprdəki güzəran haqqında da danışmağınızı rica edirik. Nə yeniliklər var, necə keçir həyat?
- Mən Kiprə güzəran üçün gəlmədim – Bakıda daha çox maddi qazancım vardı. Mən buraya "mənəvi oksigen” üçün gəldim və onu burada tapdım. Çünki Azərbaycandakı basqılı mənəvi ab-hava şəraitində yaradıcılığım da zərər çəkirdi. Mənim üçün isə həyatımın ən önəmli tərəfi maddiyyat deyil, yaradıcılıqdır – Afrikada, Şimal qütbündə belə yaradıcılıq üçün mənəvi şərait olsaydı, oraya gedərdim. Təkrar edirəm, mən bura pul-para üçün gəlmədim, yaradıcılıq üçün gəldim, onu da tapdım: 3 balet, bir simfoniya, bir oratoriya, kino musiqisi, çox sayda kamera-instrumental və xor əsərləri, bir sıra Türkiyə teatr tamaşalarına musiqi, bəzi Türkiyə siyasi partiyalarının himnləri, mahnılar və digər əsərlər – bunların hamısını mən Kiprdə yazdım, Azərbaycanda yox. Planlar isə daha genişdir.
- Azərbaycana dönmək də planınızda varmı?
- Həmişə dediyim fikri yenə təkrar edirəm: hər saniyə çantamı qapıb, hava limanına qaçmağa hazıram, təki Azərbaycanda ehtiyacım olan mənəvi ab-havanı görüm.
- Sonda nə demək istəyərsiniz? İctimaiyyətə ünvanlamaq istədiyiniz bir mesajınız varmı?
- Əgər biz toplum olaraq hər birimiz öz kiçik addımlarımızı atmasaq, Azərbaycan adlanan qatar yerindən tərpənməyəcək. Anlayan anladı.
Elçin Rüstəmli
Strateq.az
Türkiyə Pakistana başsağlığı verib - 63 nəfərin ölümü ilə bağlı
Qərb ölkələrinin səfirləri Gürcüstan Prezidenti ilə görüşüb - FOTO
Azərbaycanla daha bir ölkə arasında viza tələbi qaldırılır
Prezident İlham Əliyev Şuşa ilə bağlı sərəncam imzalayıb
Çingiz Abdullayev sağalıb - FOTOLAR
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Əfv Komissiyası toplandı: daha 100-dən artıq müraciətə baxılıb
Hərbi Hava Qüvvələri təlimdə - VİDEO
Yunanıstanda etiraz: işçilər bir günlük işə çıxmayacaq
Daha bir prezident COP29-a dəvət olunub
ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədri Azərbaycana səfər edəcək
Eldar Əzizov müxalifətin mitinq tələbinə "yox" dedi
Daha bir sabiq deputat vəfat edib
“AFB Bank” zərər edib
Rəsmi Moskvadan sülhməramlıların Azərbaycandan vaxtından əvvəl çıxarılması haqda - Açıqlama
Jurnalist Cəmil Məmmədliyə hökm oxunub
Prezidentin köməkçisi yeni sədri kollektivə təqdim edib
Azərbaycanda film kimi olay: kişi evli ola-ola başqası ilə nigaha girib - "İkinci qadın vərəsə ola bilməz"
Sabiq deputat Hadı Rəcəbli 76 yaşında qəfil vəfat edib - Səhərə yaxın... (Yenilənib)
Qəzzada ölənlərin sayı hər gün artır
İstanbulda azərbaycanlı azyaşlı qız kimsəsiz kimi xəstəxanaya yerləşdirilib - Konsulluq və İşçi Qrupu nə işlə məşğuldur?
9 milyon manatlıq mənimsəmə... - “Bina Tikinti Kompaniyası” MMC-nin rəhbərinin cinayət işi yekunlaşıb
Yeni Ədliyyə naziri adaşını vəzifədən çıxardı - DİN-in şöbə rəisi nazirliyə gətirildi (YENİLƏNİB)
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Tofiq Quliyev Avropa çempionu olub
Xəzər TV-nin aparıcısının maşını aşdı: Aytən Səfərova xəstəxanaya yerləşdirilib, ölən var (Yenilənib)
"Təhdid və təzyiq dili ilə danışmaq heç bir nəticə verməyəcək" - Rəsmi Bakı Fransanın bəyanatına cavab verdi
Ermənistandan sərhəddə daha bir təxribat: kəşfiyyat uçuşu həyata keçirən kvadrokopter ələ keçirildi - FOTOLAR
lham Əliyev Baş katibi qəbul edib - FOTO (Yenilənib)
Baxçalı İranın İsrailə hücumunu "teatr" adlandırıb - Açıqlama
"Qalatasaray" italyan futbolçuya qiymət qoydu - 25-30 milyon avro...
Azərbaycan nefti bahalaşıb
Fələstin BMT-yə tamhüquqlu üzv olur? - Məsələ səsverməyə çıxarılır, ABŞ veto siqnalı verdi
Türkiyə dəniz polisi daha 25 miqrantı xilas edib
ZİYANLI VƏRDİŞLƏR
Məşhur aktyorun xanımı tanınmış jurnalistdən uşaq doğub? - Qalmaqal
Naxçıvanda daha iki dövlət qurumunda yoxlama gedir
Makron Bakıdakı səfirini məsləhətləşmə üçün geri çağırıb: "Azərbaycanla münasibətlərdə maraqlıyıq" - Fransa XİN açıqlama yaydı
Çempionlar Liqası: İspaniyanın daha bir komandası sürpriz yaşadı