Devalvasiya gözlənilirmi? - Ekspertdən manatla bağlı 2017-ci il üçün proqnoz

24-03-2017 [13:44]

"Manatın möhkəmlənməsi uzunmüddətli deyil”. Bunu iqtisadçı Samir Əliyev son vaxtlar manatın möhkənlənməsini şərh edərkən deyib.

Onun sözlərinə görə, manatın möhkəmlənməsinin iqtisadi əsasları yoxdur:

"Ümumən götürəndə bu gün Mərkəzi Bank bazara nəzarət edə bilir. Çünki ilin əvvəlində Neft Fondundan makroiqtisadi sabitlik üçün Mərkəzi Banka 7,5 milyard manat ayrılması nəzərdə tutulub və bu vəsait ilboyu hissə-hissə köçürüləcək. Bunun nəticəsidir ki, Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatında təkcə yanvar ayında 350 milyon dollardan çox artım qeydə alındı. Bu pul valyuta bazarında sabitliyin qorumasına yönəldiləcək. Çünki istər dövlət borclarının ödənməsi, istər bankların xarici borc öhdəliklərinin icrası zamanı mütləq valyuta bazarına müdaxilə olunurdu. Ona görə də bazarda gərginlik yaranırdı. Amma indi Mərkəzi Bank, xüsusilə xarici dövlət borclarını, dövlət zəmanətli borcları birbaşa bazara müdaxilə etmədən ödəyir. Bununla da bazarda ötən ilin sonları və bu ilin əvvəli müahidə edilən dollar qıtlığı problemi həllini tapıb.

Təbii ki, son günlər manatın möhkəmlənməsi müşahidə edilir. Amma düşünmürəm ki, manatın möhkəmlənməsinin arxasında ciddi bir iqtisadi artım dayanıb. Yəni manatın möhkəmlənməsinin iqtisadi əsasları yoxdur. Nə qeyri-neft sektorunun ixracında ciddi artım var, nə də idxaldan asılılığımız azalıb. Turizm sahəsində də elə bir ciddi dəyişiklik yoxdur. Yəni Novruz bayramında müəyyən istisnaları çıxsaq ölkəyə böyük bir turist axını müşahidə edilmir. Tədiyyə balansında, o cümlədən cari hesablar balansında hələki müsbət heç nə yoxdur. Ümumiyyətlə, iqtisadi baxımdan manata dəstək verəcək bir hadisə baş verməyib ki, bu gün manat bahalaşsın. Mən daxili amilləri sadaladım”.

İqtisadçı xarici amillərin də manatın xeyrinə olmadığını vurğulayıb: "Dünya bazarlarında müsbət statistik məlumatlar fonunda neft yenidən ucuzlaşmağa başlayıb və hazır psixoloji hədd olan 50 dollara yaxınlaşır. Halbuki bir müddət əvvəl neftin qiyməti 56-57 dollar civarında idi və hamı gözləyirdi ki, nə vaxt 60 dollara yaxınlaşacaq. Sirr deyil ki, neftin ucuzlaşması manata təzyiqi artır. Həmçinin FED uçot dərəcələrini artırmağa başlayıb. Martda artdırdı və bu il ərzində daha iki dəfə artması gözlənilir. Bununla da dünyada dolların möhkəmlənməsi prosesi baş verir. Bir sözlə, dünyada baş verən proseslər heç də manatın xeyrinə deyil. Yəni nə daxili, nə də xarici amillər manata güvənlik vermir”.

Samir Əliyev bildirib ki, hazırda ölkədə manat qıtlığı mövcuddur:

"Bütün bunlar onu göstərir ki, manatın məzənnəsi inzibati metodla tənzimlənir. Hazırda tam üzən məzənnədən söhbət gedə bilməz. Mərkəzi Bank manatın kütləsini sıxıb. Cari ilin yanvar-fevral aylarında pul bazası 11%-dən çox azalıb. İqtisadiyyatın pulla təminat səviyyəsi hələ inkişaf etmiş ölkələri demirəm, qonşu Rusiya və Qazaxıstanda da aşağıdır.

Bankların manat likvidliyi problemi var. Ona görə də banklar valyuta hərracında məhdud iştirak edirlər yaxud da bəzən heç iştirak edə bilmirlər. Təbii ki, bu, uzun müddət davam edə bilməz. Çünki manat qıtlığı sahibkarlığın inkişafına problem yaradır. Bu baxımdan manat bahalaşması dayanıqlı və uzunmüddətli ola bilməz.

Təbii ki, qərarları Mərkəzi Bank verir. Onun qərarları hökumətin müəyyən bir öhdəliklərini yerinə yetirməsinə yönəlib.

Manatın məzənnə məsələsinə gəlincə, burda fikir söyləmək çox çətindir. Çünki manatın məzənnəsinə yuxarıda qeyd etdiyimiz daxili və xarici amillərlə yanaşı, hökumətin davranışı da təsir edir. Çünki burda hökumət tərəfdən iki seçim var: ya məzənnəni, ya da valyuta ehtiyatını qorumaq. Neft Fondundan 7,5 milyard manat ayrılması qərarı da hökumətin davranışına bağlı məsələdir. Məhz bu qərardan sonra valyuta bazarında müvəqqəti sabitlik yarandı. Ona görə müvəqqəti ki, bu vəsait 2017-ci il üçün nəzərdə tutulub. Yeni ildə manatı qorumaq üçün yeni vəsait tələb olunacaq.

Bu proses sonsuz davam edə bilməz və Fondun ehtiyatlarının sürətli əriməsinə səbəb ola bilər. Ən azı Mərkəzi Bankın ehtiyatlarının əriməsi təcrübəsi var. Düşünürəm ki, fövqəladə hallar baş verməsə, yəni neft 30-40 dollardan aşağı düşməsə, ölkədə hər hansı bir ciddi iqtisadi-siyasi böhran baş verməsə, proseslər indiki kimi davam edərsə, manatın kəskin devalvasiyası gözlənilmir. Böyük ehtimalla manatın dollara olan rəsmi məzənnəsi 1,70-2 manat intervalında oynayacaq. Yəqin ki, bu il rəsmi məzənnə 2 manat həddini ötə bilməyəcək. İntervalın yuxarı və aşağı həddi isə situasiyalardan asılı olacaq. Xarici borcların qaytarılması dövründə manatın bahalaşması, büdcə xərclərinin intensiv icrası dövründə isə (ilin sonu) ucuzlaşması baş verəcək”.

İqtisadçı qeyd edib ki, indi əsas problem manatın sabitliyidir: "Valyuta bazarındakı spekulyasiyalar məzənnəni oynadır. Ona görə müəyyən bir dövrdə manat möhkəmlənir, müəyyən bir dövrdə isə ucuzlaşır. Bu isə manata olan etibarı azaldır”(bakipost).

Digər xəbərlər

İran İsrailə cavab zərbəsi endirəcək? - ABŞ-ın İsraildəki səfirliyi vətəndaşlarına xəbərdarlıq edib

Xankəndidə yenidən silah-sursat aşkarlanıb

Rusiyada bombardmançı təyyarə qəzaya uğrayıb - 3 pilot xilas olub, biri isə...

İSRAİL İRANI YENİDƏN VURUB: niyə İsfahan hədəf alınıb? - Açıqlamalar

Almaniyada şok olay: Rusiyaya casusluq ittihamı ilə iki nəfər həbs olunub - Kanslerdən açıqlama

Almaniya kansleri: "Türkiyə şübhəsiz ki, mühüm strateji tərəfdaşdır"

Bayden: "Əmimi adamyeyənlər yeyib..."

İran İsraili hədələdi: "Əgər bizim nüvə obyektlərimizi təhdid edərsə..."

Zəhərli qələmlər, spreylər: Şimali Koreya dünyanı silkələyən viruslar yaradıb - "Nüvə silahından da təhlükəlidirlər"

Daha bir ölkə fransız diplomatlarını qovdu: "48 saata çıxın!"

Türkiyədə güclü zəlzələ olub

Baş prokuror Çinə səfər edib

SON XƏBƏRLƏR

10:30 19.04.2024

Bakının strateji hədəfi və ya rəsmi Moskvanın qərbi azərbaycanlılarla bağlı mesajı - TƏHLİL

10:25 19.04.2024

Türkiyə səfirliyinin yeni mətbuat katibi Bakıya gəlib

10:10 19.04.2024

İran İsrailə cavab zərbəsi endirəcək? - ABŞ-ın İsraildəki səfirliyi vətəndaşlarına xəbərdarlıq edib

10:02 19.04.2024

Əfqan mədənçi böyrəyə görə yandırılıb?

09:56 19.04.2024

"Olimpiakos"un baş məşqçisi: "Topu "Fənərbağça"ya verib, onları yorduq" - İsmayıl Kartal isə üzr istəyib

09:48 19.04.2024

Xankəndidə yenidən silah-sursat aşkarlanıb

09:33 19.04.2024

Azərbaycan nefti kəskin ucuzlaşıb

09:24 19.04.2024

Rusiyada bombardmançı təyyarə qəzaya uğrayıb - 3 pilot xilas olub, biri isə...

09:21 19.04.2024

Brazilyada dünyanı heyrətə salan hadisə: ölən əmisini banka gətirib adına kredit götürməyə çalışan qadın tutulub - FOTO

09:13 19.04.2024

Sumqayıtda dəhşətli hadisə: oğul ata və anasını öldürüb

09:09 19.04.2024

İSRAİL İRANI YENİDƏN VURUB: niyə İsfahan hədəf alınıb? - Açıqlamalar

09:00 19.04.2024

Almaniyada şok olay: Rusiyaya casusluq ittihamı ilə iki nəfər həbs olunub - Kanslerdən açıqlama

08:47 19.04.2024

İbrahim Tatlısəslə oğlu arasında miras davası: "Ona daha rahat həyat yoxdur"

08:29 19.04.2024

"Beşiktaş" holland məşqçi ilə anlaşdı - İddia

01:48 19.04.2024

Konfrans liqası: hansı komandalar yarımfinala yüksəldi?

00:49 19.04.2024

Keniyada matəm elan edilib - Baş Qərargah rəisi və yüksək rütbəli hərbçilər qəzada həlak olub

00:30 19.04.2024

Almaniya kansleri: "Türkiyə şübhəsiz ki, mühüm strateji tərəfdaşdır"

00:27 19.04.2024

İsrail ordusu Nusayrat Qaçqınlar Düşərgəsindən geri çəkilib - Açıqlama

00:20 19.04.2024

"Hizbullah" İsrailin sərhəd kəndini atəşə tutub - 19 hərbçi yaralanıb

00:13 19.04.2024

Bayden: "Əmimi adamyeyənlər yeyib..."

00:08 19.04.2024

Konfrans Liqası: "Aston Villa" penaltilərlə yarımfinala çıxıb

00:07 19.04.2024

İran İsraili hədələdi: "Əgər bizim nüvə obyektlərimizi təhdid edərsə..."

00:07 19.04.2024

Zəhərli qələmlər, spreylər: Şimali Koreya dünyanı silkələyən viruslar yaradıb - "Nüvə silahından da təhlükəlidirlər"

00:04 19.04.2024

Daha bir ölkə fransız diplomatlarını qovdu: "48 saata çıxın!"

00:01 19.04.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

19:25 18.04.2024

Türkiyədə güclü zəlzələ olub

18:17 18.04.2024

Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradılıb - Direktor təyinatı olub

18:05 18.04.2024

Fatih Terim "Fənərbağça"nin müdafiəçisini yunan komandasına alır - 4 milyon avroya

17:52 18.04.2024

Somalidə “Əş-Şəbab”a qarşı əməliyyat: təşkilatın 10 üzvü öldürülüb

17:47 18.04.2024

Azercell ADA-nın Karyera Hazırlığı Həftəsində iştirak edir - FOTOLAR

17:41 18.04.2024

Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama

17:25 18.04.2024

Kəmaləddin Heydərovun daha bir şirkəti məhkəməyə verilib

17:12 18.04.2024

Hacıqabulda qatar qadını vurub

17:00 18.04.2024

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:31 18.04.2024

Baş prokuror Çinə səfər edib

16:11 18.04.2024

Nazir direktoru vəzifədən azad edib

16:00 18.04.2024

Ramana qəsəbəsində 2 nəfər dəm qazından zəhərlənərək ölüb

15:42 18.04.2024

Daha iki bankın əmlakları satışa çıxarılıb

15:39 18.04.2024

Qubad İbadoğlunun cinayət işi yekunlaşıb

15:20 18.04.2024

İcra başçısını söyən şəxsə 5 sutka verildi

15:09 18.04.2024

Röya: "Ərə gedirəm, sevdimsə..." - VİDEO

14:58 18.04.2024

Bakıda marketdən 8000 manatlıq spirtli içki oğurlanıb

14:42 18.04.2024

Rəsmi Moskvadan azərbaycanlıların Ermənistandakı yurdlarına dönmələri barədə - Açıqlama

14:25 18.04.2024

"Yuventus" türk oyunçu ilə müqaviləni yeniləyir - Müddət və maaş açıqlandı

14:13 18.04.2024

Qazaxıstanda daşqınlar nəticəsində 5 nəfər ölüb - İtkin düşənlər isə axtarılır

13:51 18.04.2024

Zelenski Qərb liderlərinə "incik mesaj" verdi: "İsrailin səmasını qoruduğunuz kimi..."

13:42 18.04.2024

Azərbaycanla Yeni Kaledoniya parlamenti arasında Əməkdaşlıq Memorandumu imzalanıb

13:31 18.04.2024

Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzinin fəaliyyəti dayandırılır - Türkiyə MN açıqladı

13:04 18.04.2024

Azercell “GSMA M360 EURASIA” tədbirinə ev sahibliyi edəcək

12:56 18.04.2024

Azərbaycan futbolu və ya mərc oyunlarında fırıldaq şübhəsi

DAVAMINI OXU