Cəbrayılda qalan dünyam...

14-08-2015 [21:01]

İsmayıl İMANZADƏ,

Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Mingəçevir bölməsinin sədri, şair-publisist

İllər öncəsi dünyaya göz açdığım Cəbrayıl rayonu saf havası-suyu, vəfalı-sədaqətli insanları və bənzərsiz təbiəti ilə hamını məftun edirdi. Kökləri-qaynaqları ilə uzaq minilliklərdən soraq verən bu ulu məkan,zəngin tarixi, qiymətli memarlıq abidələri, məhsuldar torpaqları, dağları-qayaları, əsrlərin dizlərini qatlayan çinarları ilə tanınırdı.

Doğulduqları gündən halallığa üzlərini söykəyən Cəbrayıl camaatının mərdliyi, qonaqpərvərliyi və zəhmətsevərliyi dillər əzbəriydi. Səksəninci illərin əvəllərindəqələmə aldığım, sonralar ayrı-ayrı zaman kəsimlərində yeni bəndlər əlavə etdiyim və işğaldan sonrakı dönəmlərdə rayonumuzun yetirməsi, akademik Tofiq Hacıyevin təbirincə desək, Cəbrayılın poetik xəritəsinə çevrilən "Tamaşa” adlı şeirim indiki günlərimizdə hələ əlçatmaz-ünyetməz olan o bənzərsiz məkanın sözlə ilmə-ilmə çəkilmiş portreti hesab olunur:

Bu torpağı qəribsəsən çıx yola,

Cəbrayılda çinarlarım qol-qola.

Tumasata yaranışdan bir qala,

Ağoğlanım, Diridağım tamaşa...

Cənnət timsallı Qarabağın dilbər guşələrindən olan Cəbrayılın aran hərarətli, dağ nəfəsli yaşayış məskənlərini bir-biriylə birləşdirən yollar Xan Arazdan, Xudafərin körpülərindən, Diridən, Lələdən tutmuş ta Ağoğlana, Tumasataya, Sirik meşələrinə, Tey, Ğorduba dağlarıınadək uzanırdı. "Ağyol”a, "Şiştəpə”ə, Balyand dağlarına qalxanda rayonun Arazboyu sıralanan yaşayış məskənləri bənzərsiz görüntüləri ilə adamı valeh edirdi. Yaz aylarında ucu-bucağı görünməyən Gəyən çölləri, Topcaq, Ceyran düzləri təbiətin əlləriylə toxunan al-əlvan ilməli yaşıl xalını xatırladırdı. Sayı-hesabı bilinməyən ayna bulaqların, dirilik suyuna bənzəyən kəhrizlərin əvəzi yox idi. Rayonun iri yaşayış məskənlərindən olan Böyük Mərcanlı, Soltanlı, Minbaşılı, Süleymanlı, Şahvəlli, Dağtumas, Quycaq, Hovuslu, Maralyan, Mehdili, Qaracallı... kəndlərinin adları dillər əzbəri idi. Dağların qoynuna sığınan Cəbrayıl şəhəri küçə-küçə şaxələnərək əsrarəngiz görünüşü ilə könülləri oxşayırdı. Cəbrayıllı elm-sənət adamlarının, səhiyyə, təhsil, mədəniyyət sahələrində çalışan say-seçmə ziyalıların yaxın-uzaq ellərdən soraqları gəlirdi...

Bədnam qonşularımız qanlı caynaqları ilə əzəli yurd yerlərimizi ələ keçirmək niyyətinə düşdükləri vaxtlarda,ərənlərimiz doğma torpaqlarımızı qorumaqnaminə döyüşlərdə qəhrəmanlıq nümunəsi göstərdilər. O qanlı-qadalı illərdə şəhidlik zirvəsinə ucalan Şikarın, Kazımın, Vüqarın, Mirələmin, Samirin (Tiqana)... adları qəhrəmqnlıq simvoluna çevrildi.Yurdumuzun yaxın-uzaq bölgələrindən gəlib cəbrayıllı ərənlərlə birlikdə döyüşlərə atılan igidlərin hünəri dillərdə gəzib dolaşdı. Həm qanlı döyüşlər zamanı, həm də rayonun işğala məruz qaldığı günlərdə Cəbrayılın qeyrətli ərənləri ilə birlikdə yüzlərlə insan düşmən gülləsinə tuş gəldi. Arazın qanlı sularında qərq olanların harayı ərşə qalxdı. Hacı Qaraman babanın müqəddəs ziyaratgahı, Dirili Qurbani, Aşıq Pəri, Mücrüm Kərim, Aşıq Surxay, Aşıq Humay, Aşıq Abdulla... və mərhum yazıçı Sabir Süleymanovun gor evləri sızlaya-sızlaya qaldı. Doğma el-obalarından perik düşən 60 minə yaxın həmyerlimiz müxtəlif bölgələrə səpələndilər...

O ağrı-acılı günlərdə ev-eşiyini, həyət-bacasını məcburən tərk edənlərdən biri də mən və ailə üzvlərim idi. Otuz ilə yaxın ədəbi yaradıcılığımın nişanələrini, əlyazmalarımı, ən başlıcası isə Cəbrayıl boyda dünyamı itirəndən sonra Mingəçevirə üz tutdum.

Məndən nidaran qalan dost-tanışlara, ədəbi ictimaiyyətə yerimi nişan vermək istəyi ilə qələmə aldığım "Bir şair yaşayır Mingəçevirdə” adlı bir şeirim müvəqqəti olaraq məskunlaşdığım ünvandan soraq verdi:

...Kürü Araz bilir, Bozdağı Diri,

Qalıb Cəbrayılda qibləsi, piri.

Sızlaya-sızlaya nə vaxtdan bəri

Bir şair yaşayır Mingəçevirdə...

Bizim Cəbrayıl camaatı mərd, əməksevər, istiqanlı və etibarlı-sədaqətli olduqlarından doğma yurddan perik düşdükləri son iyirmi iki il ərzində də öz halal zəhmətərinə güvənməklə ləyaqətlərini, abır-həyalarını qoruyub saxladılar. İllər uzunu yaxın-uzaq ellərdə namuslu-qeyrətli, duz-çörəkli, sadə-səmimi insanlar kimi tanınan həmyerlilərim vətənə gərəkli övladlar böyütdülər, oğul-qız toyu etdilər, təzə dost-tanış tapdılar özlərinə.Savadlı-qabiliyyətli cavanlarımız elm-sənət aləminə ayaq açdılar, idman yarışlarında hünər göstərdilər, üçrəngli bayrağımızı and-aman yeri bildilər. Ancaq bununla belə dünyadan yurd həsrəti ilə köçən doğmalarımız bir-birlərindən nigaran getdilər. Bəzi hallarda dostun-dosta, qohumun-qohuma əlləri çatmadı. Son nəfəslərində belə doğma yurd yerlərinin adlarını dillərinə gətirən minlərlə həmyerlirimiz qərib məzarlarda zülmətə qərq oldular...

İyirmi iki illik ayrılıqdan sonra belə bizim qəlbimizdəki yurd həsrətimiz elə əvvəllər olduğu qədər təzə-tərdir. Ağzı dualı ağsaqqal-ağbirçəklərimiz də, dünyaya qərib ellərdə göz açan övladlarımız da, "cəbrayıllıyam” deyibən qürur hissi keçirir, o ulu məkana qayıdacaqları günü intizarla gözləyirlər...

Məni yaxından-uzaqdan tanıyanlar bilirlər ki, Cəbrayıl eli, doğulduğum Böyük Mərcanlı oymagı, qibləm-səcdəgahımdır. İyirmi iki ildir ki, suya söylədiyim yuxularımın sonunda ulu Tanrıdan yurd vüsalı diləyirəm. Kürü Araza, Bozdağı Diriyə bənzətməklə özümə təsəlli verir, xan çinarlı Cəbrayılımıza yenidən qovuşmaq ümidiylə günləri-günlərə calayır, qələmə aldığım şeirlərimdə onun adını dönə-dönə əzizləyirəm.

İllər öncəsi qələmə aldığım və sonralar mərhum bəstəkar elqızımız Məlahət Həmidqızının mahnıya çevirdiyi, tanınmış cavan müğənniz Vüsal Zamanovun ilk dəfə ifa etdiyi bir şeirimdə dediyim kimi "Cəbrayılda qalan dünyam” yollarımıza göz dikib. İyirmi iki il əvvəl itirdiyimiz bu əsrarəngiz dünyaya qovuşmağa can atır, xəyallarımızda o cənnət timsallı məkana dönə-dönə baş çəkirik. İndiki günlərimizdə hər birimizin qəlbində dil açan "Cəbrayılda qalan dünya”mıza qovuşmaq arzumuz bizim közərən ümidlərimiz, yurd sevgimizdir. Bu müqəddəs istək mənim də varlığımın dan yerinə, qələmə aldığım misralarımın poetik işartısına çevrilib:

...Səni ovundurum qoy hələ sözlə,

Karvan geri dönər əzəlki izlə.

İsmayıl deyir ki, yolumu gözlə,

Qayıdıb qoynunda dinəsiyəm mən...

Ulu Tanrı cəmi şəhidlərimizə rəhmət eləsin! Cəbrayıla qayıtmaq istəyi ilə yurd-ağrı-acılarına sinə gərən həmyerlilərimə ən xoş arzularımla!

Digər xəbərlər

Dollar möhkəmlənir: manatı nə gözləyir? - Vüqar Bayramov yazır

KEÇMİŞ SSRİ-ni TİTRƏDƏN HADİSƏ

Ermənilərin unutduğu yeddi reallıq - Əli Cabbarov yazır

Xankəndində təslim olan separatçı qüvvələrin ələ keçirilən 35 illik məxfi qovluqları... - Zahid Oruc yazır

Sovet dövründən qalan anklav və “qeyri-anklav” kəndlər... - Elbəyi Həsənli yazır

VALEH, SƏNƏ NƏ OLDU?! (Elegiya)

SÖZLƏR və İNSANLAR

"Bu seçkilər Meral Akşeneri “yedi”...

"Axı sizə niyə hörmət eləsinlər ki..." - "Rövnəq Abdullayevə uşaq kimi yalvarıb, adını..."

"İsa Həbibbəylinin 2000-ə yaxın əsəri var, ancaq o əsərlərin elmi inkişafın kandarında yeri varmı?!"

"Bu qərar kredit faizlərində ciddi dəyişikliyə səbəb olmayacaq" - Deputat yazır

“Zəfər meydanı”ndan başlayan Novruz bayramı

SON XƏBƏRLƏR

17:00 16.04.2024

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:54 16.04.2024

"Fənərbağça"nın oyununa almaniyalı hakim təyin olunub

16:25 16.04.2024

Keçmiş deputatın cinayət işi məhkəməyə göndərilib

16:16 16.04.2024

Daha bir "tiktoker"ə 30 sutka həbs cəzası kəsildi - Açıqlama

16:10 16.04.2024

Daha 56 ailə Füzuli şəhərinə köçürüləcək

15:57 16.04.2024

DEPUTATLAR TOPLANIR: daha 14 məsələ müzakirə olunacaq - SİYAHI

15:40 16.04.2024

"Bakcell" böyük yeniliklərə hazırlaşır

15:21 16.04.2024

Abşeronda unikal əməliyyat: narkoanbar aşkarlanıb - FOTOLAR

15:08 16.04.2024

"Əl-ayağımı, ağzımı bağlayıb, 10 min manat istədi" - Evinə basqın edilən vəkilin məhkəməsi

15:01 16.04.2024

baş redaktor və müxbir həbs edilib

14:42 16.04.2024

Qəzzada savaşın 193-cü günü: daha 46 nəfər həlak olub

14:34 16.04.2024

Daha bir neçə qanun dəyişəcək

14:19 16.04.2024

Prezident Türkiyə-Azərbaycan Universiteti barədə fərman imzaladı

14:10 16.04.2024

Gəncədə şagirdlər arasında dava: yaralanan var

14:02 16.04.2024

“Bələdiyyələrin statusu haqqında” qanun dəyişdi - İlham Əliyev təsdiqlədi

13:56 16.04.2024

AGENTLİK RƏHBƏRİ VƏZİFƏDƏN ÇIXARILDI - Yeni təyinat

13:45 16.04.2024

PAŞİNYANLA TOKAYEV BİR ARADA: Qazax lideri Bakıya arxadan zərbə vurur - Bölgədə təhlükəli oyunlar qızışır

13:31 16.04.2024

Prezident İlham Əliyev Hacıqabulda - Çıxışın tam mətni (FOTOLAR)

13:22 16.04.2024

Buraxılış imtahanının nəticələri açıqlanıb - 11 nəfərin nəticəsi ləğv olunub

13:17 16.04.2024

NAZİR MÜAVİNLƏRİ ARASINDA RƏQABƏT ARTIB: qarşılıqlı ittihamlar böyüyür - Emin Əmrullayev nazirliyə nəzarəti itirib

13:05 16.04.2024

Müğənni ilə qalmaqal yaşayan biznesmen qadının ölkədən çıxışı məhdudlaşdırıla bilər

12:55 16.04.2024

Arda Turan xanımına 2,1 milyon avroluq maşın aldı - FOTO

12:48 16.04.2024

Axtarışda olan şəxslər Rusiyadan Azərbaycana ekstradisiya olunub

12:38 16.04.2024

Etibar Məmmədovun oğluna SOCAR-da vəzifə verilib? - Açıqlama

12:26 16.04.2024

Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz

12:13 16.04.2024

Güclü Kibertəhlükəsizliyin Şifrəsi Azərbaycanda açıqlanacaq

12:08 16.04.2024

“Gənclər bacarır!” Azercell-in dəstəyi ilə davam edir - FOTOLAR

12:07 16.04.2024

Afrikada daha bir təhükəli epidemiya yayılır - Minlərlə adam "Qırmızı göz" xəstəliyinə yoluxub

11:54 16.04.2024

İkardinin xanımı: "Sizinlə bölüşmək istədiyim bir şey var"

11:48 16.04.2024

Nazirlər Kabineti Qarabağ Universiteti ilə bağlı daha bir qərar verib - Dəyişiklik

11:47 16.04.2024

DİM-də Apellyasiya Komissiyası yaradılıb - İmtahanlara görə

11:41 16.04.2024

Aqrar Sığorta Fondu 677 min manat qanunsuz köçürmə edib

11:36 16.04.2024

HƏMAS liderinin daha bir nəvəsi Qəzzada öldürülüb

11:27 16.04.2024

Çempionlar Liqası: Ançelotti Arda Güləri heyətə cəlb edib

11:21 16.04.2024

Paşinyan "1915-ci il olayı"na "soyqırım" demədi

11:18 16.04.2024

Siyavuş Novruzov: "Kişinin xanımı vəzifəlidirsə..." - "...gərək hərbini atmayaydım"

11:14 16.04.2024

Sidneydə daha senasion hadisə: bu dəfə yepiskopu dua oxuyarkən vurublar

11:07 16.04.2024

Partiya liderindən bələdiyyə sədrinin həbsinə sərt reaksiya: "Bu, hüquqi deyil, siyasi qərardır"

11:04 16.04.2024

Bayden ailəsi 2023-cü ildə təxminən 620 min dollar qazanıb

11:02 16.04.2024

ƏƏSMN-də milyonlarla manatlıq fırıldaq: nə baş verib? -TƏFƏRRÜAT

10:57 16.04.2024

İordan çayının qərb sahilində gərginlik artır - Yaralılar var

10:56 16.04.2024

Aralıq dənizində dünyanı heyrətə salan canlı tapılıb - FOTOLAR

10:29 16.04.2024

Vəzifəli şəxs bələdiyyəyə üsyan elədi, yolu kəsdi: "Burada heç kim atasının xeyrinə iş görmür" - VİDEO

10:10 16.04.2024

"Qalatasaray" daha bir oyunçu ilə yollarını ayırır - Futbolçu yeni müqavilədən imtina edib

10:06 16.04.2024

64 yaşlı biznesmen həyatının şokunu yaşayıb: siyasətçi arvadını yataqda övladlığa götürdüyü keşiş oğlu ilə rüsvayçı vəzyyətdə tutub (FOTO)

09:52 16.04.2024

Vitse-spiker: "Mesajı aldıq..."

09:41 16.04.2024

Türkiyədə qəribə olay: "Bizi cin vurub" - 3 nəfər xəstəxanaya üz tutub, əraziyə polis və həkimlər göndərilib (FOTO)

09:29 16.04.2024

"Qalatasaray"ın sabiq futbolçusunun arvadı özünü öldürmək istədi: "O, elə şeytandır ki..." - "Övladlarım türk xalqına əmanətdir"

09:23 16.04.2024

Ərdoğanın partiyasında deputatlar yeməyə görə üz-üzə gəldi: "Rədd ol partiyadan...."

09:08 16.04.2024

İki partiya birləşir? - Deputatdan açıqlama

DAVAMINI OXU